زلزله در سیلیکون‌ولی

استارتاپ آزمایش خون ترانوس و بنیان‌گذار آن، الیزابت هولمز، زمانی به شکلی چشمگیر ستایش می‌شدند و از وعده آن‌ها برای ایجاد تحول در آزمایش‌های تشخیصی در مراقبت‌های بهداشتی استقبال عجیبی می‌شد؛ ترانوس که در دوره‌ای به عنوان پدیده سیلیکون‌ولی شناخته می‌شد و توانسته بود به استارتاپی میلیارد دلاری بدل شود، حالا با انبوه اتهامات مواجه است. تحقیقات پلیس فدرال بعد از مشکوک شدن به شیوه‌های شرکت به‌سرعت شروع شده و حالا هولمز به جرم کلاهبرداری در مظان اتهام است. وکلای هولمز تلاش دارند نشان دهند که او واقعا به فناوری آزمایش خون خود اعتقاد دارد. زنی مرموز و حالا تا حدی بدنام که کارکنان سابقش درباره او می‌گویند به‌شدت وسواس محرمانه نگه داشتن همه چیز را دارد و البته انتظار از کارکنانش برای ارادت تام!

 الیزابت هولمز کیست؟

هنگامی که الیزابت هولمز نُه ساله بود، به اقوام خود گفت می‌خواهد وقتی بزرگ شد، میلیاردر شود. تقریبا در همان زمان هولمز در نامه‌ای نوشت: «آنچه من واقعا از زندگی می‌خواهم این است که چیز جدیدی کشف کنم، کاری که بشر نمی‌دانست انجام آن ممکن است.»

هولمز قبل از اینکه در سال 2003 و در سن 19 سالگی برای کار روی «ترانوس» ترک تحصیل کند، در دانشگاه استنفورد مشغول تحصیل در رشته مهندسی شیمی بود. او در سال 2014 جوان‌ترین میلیاردر زن خودساخته جهان لقب گرفت و ثروت خالص وی بالغ بر 5/4 میلیارد دلار بود. هولمز یکی از زنان انگشت‌شماری بود که رهبری یک تک‌شاخ در سیلیکون‌ولی را بر عهده داشت. او به پیروی از استیو جابز، یکی از قهرمانانش، اغلب یقه اسکی مشکی می‌پوشید و هرگز به تعطیلات نمی‌رفت. هولمز همچنین به خاطر صدای عمیق و غیرعادی خود که برخی از کارکنان سابق ترانوس معتقدند جعلی است، جلب توجه می‌کرد.

ترانوس چه بود؟

ترانوس استارتاپ آزمایش خون بود. هولمز ادعا می‌کرد برخلاف آزمایش‌های سنتی خون که اغلب به چند شیشه کوچک خون نیاز دارد، می‌تواند آزمایش انواع بیماری‌ها را با گرفتن خون از یک انگشت انجام دهد. ترانوس همچنین قول داده بود که آزمایش‌هایش ارزان‌تر، سریع‌تر و دقیق‌تر از آزمایش‌های سنتی خون است. هولمز می‌گفت فناوری‌اش که به ماشین‌های ادیسون معروف بود، «دنیایی را می‌سازد که در آن هیچ‌کس مجبور نیست زود خداحافظی کند». ارزش ترانوس در دوران اوج خود به 9 میلیارد دلار رسیده بود.

رامش سانی بالوانی کیست؟

رامش سانی بالوانی رئیس و مدیر ارشد ترانوس بود. بالوانی قبل از پیوستن به این شرکت در سال 2009 مهندس نرم‌افزار در مایکروسافت و لوتوس بود.

بالوانی و هولمز – که تقریبا 20 سال از او کوچک‌تر است – قبل از اینکه هولمز به کالج برود، از طریق برنامه ماندارین تابستانی استنفورد در پکن ملاقات کردند. در همان زمان که هولمز دانشگاه استنفورد را ترک کرد، آن‌ها وارد رابطه عاشقانه شدند. این دو در سال 2016 از هم جدا شدند و بالوانی در آن سال از شرکت رفت.

چه چیزی باعث سقوط ترانوس شد؟

در اوت 2015 محققان اف‌دی‌ای از ترانوس دیدن کردند و خواستار بررسی امکانات آن شدند. در همان زمان نهادهای نظارتی مراکز مدیکر و مدیکید اشتباهات زیادی در آزمایش‌های ترانوس پیدا کردند و گفتند این شرکت نتایج سؤال‌برانگیزی به ده‌ها بیمار داده است. دو ماه بعد، خبرنگار جان کاریرو، نتیجه تحقیقات تعجب‌برانگیزش را در وال‌استریت ژورنال منتشر کرد که می‌گفت تنها 15 مورد از 240 آزمایشی که ترانوس ارائه کرده، توسط دستگاه‌های ادیسون شرکت انجام شده و آزمایش‌های دیگر با استفاده از دستگاه‌های سنتی آزمایش خون انجام می‌گیرد.

کمیسیون بورس و اوراق بهادار ایالات متحده نیز تحقیق روی ترانوس را آغاز کرد و در جولای 2016 هولمز به مدت دو سال از کار در صنعت آزمایشگاه منع شد. بعدا در همان سال ترانوس عملیات آزمایشگاهی و مراکز سلامتی خود را تعطیل کرد. هولمز در ژوئن 2018، در همان روزی که وزارت دادگستری وی را به اتهام کلاهبرداری و توطئه متهم کرد، از سمت مدیرعاملی کناره گرفت.

اتهامات و مجازات‌های احتمالی چیست؟

هولمز و بالوانی هرکدام به دو مورد توطئه برای ارتکاب تقلب مالی شامل استفاده از فناوری اطلاعات و 9 فقره تقلب مالی متهم هستند. در صورت محکومیت آن‌ها برای هر مورد با مجازات 20 سال زندان، 250 هزار دلار جریمه و جبران خسارت به قربانیان روبه‌رو خواهند شد.

وزارت دادگستری ایالات متحده ادعا می‌کند که هولمز و بالوانی در طرح‌های کلاهبرداری از سرمایه‌گذاران، پزشکان و بیماران با ادعاهای فریبنده در مورد چشم‌انداز مالی و فناوری ترانوس شرکت داشته‌اند.

هولمز و بالوانی چگونه به اتهامات پاسخ داده‌اند؟

هولمز و بالوانی هر دو اعلام بی‌گناهی کرده‌اند. بعد از اینکه کاریرو داستان خود را منتشر کرد، هولمز در پاسخ گفت: «وقتی برای تغییر اوضاع تلاش می‌کنید، این اتفاق می‌افتد. ابتدا آن‌ها فکر می‌کنند شما دیوانه هستید، سپس با شما مبارزه می‌کنند و ناگهان شما جهان را تغییر می‌دهید.»

سرمایه‌گذاران و اعضای هیئت مدیره ترانوس چه کسانی بودند؟

ترانوس برای سرمایه‌گذاری و صندلی‌های هیئت مدیره از چندین چهره برجسته استفاده کرد. برخی از بزرگ‌ترین سرمایه‌گذاران این شرکت شامل روپرت مرداک، رئیس اجرایی نیوز کورپ، بتسی دی ووس وزیر آموزش سابق ایالات متحده و اعضای خانواده والتون – وارثان امپراتوری والمارت – هستند.

در هیئت مدیره این شرکت اسامی وزیران امور خارجه سابق آمریکا جورج شولتز و هنری کیسینجر، وزیران دفاع سابق آمریکا ویلیام پری و جیمز متیس و ریچارد کوواچیویچ مدیرعامل سابق ولز فارگو وجود داشت.