کارنگ رسانه اقتصاد نوآوری است. در کارنگ ما تلاش داریم کسبوکارهای نوآور ایرانی، استارتاپها، شرکتهای دانشبنیان و دیگر کسبوکارها کوچک و بزرگی که در بخشهای مختلف اقتصاد نوآوری در حال ارائه محصول و خدمت هستند را مورد بررسی قرار دهیم و از آینده صنعت، تولید، خدمات و دیگر بخشهای اقتصاد بگوییم. کارنگ رسانهای متعلق به بخش خصوصی ایران است.
روز گذشته اول اسفندماه سازمان هواپیمایی کشوری اعلام کرد که سه شرکت آپ، چارتر ۷۲۴ و موج زمزم به علت گرانفروشی بلیت هواپیما تا اطلاع ثانوی از هرگونه واگذاری یا فروش بلیت منع شدهاند. این ممنوعیت به دلیل اتهام گرانفروشی بلیت هواپیما توسط این شرکتها اعمال شد.
اما یک روز پس از این اتفاق، سوپراپلیکیشن آپ در خصوص ممنوعیت فروش بلیتهای هواپیمایی جوابیهای منتشر کرده است. این سوپراپلیکیشن در جوابیه خود اعلام کرد که آپ هیچگونه دخالتی در قیمتگذاری بلیت پروازهای داخلی و خارجی ندارد و اتهام گرانفروشی خلاف واقعیت است.
این نخستینبار نیست که پلتفرمهایی همچون آپ در خصوص فروش بلیت هواپیما مورد مؤاخذه قرار میگیرند. این پلتفرم به همراه اسنپتریپ، تاپ و روبیکا، در سال ۱۴۰۰ با اتهام غیرقانونی بودن مواجه شد.
در مردادماه سال ۱۴۰۲ نیز تمام وبسایتها و پلتفرمهای فروش بلیت هواپیما به دلایلی همچون فروش بلیت با نرخ بیش از حد مصوب از فعالیت منع شدند. این در حالی است که گرانی بلیت هواپیما به دلیل متناسب نبودن ناوگان هواپیمایی اعلام شده بود.
ماجرای گرانفروشی بلیتهای هواپیمایی چه بود؟
طبق گفته سازمان هواپیمایی کشوری، بر اساس ابلاغ معاون دادستان و جانشین سرپرست دادسرای عمومی و انقلاب ناحیه ۳۰ ویژه فرودگاههای تهران به ایرلاینها، شرکتهای مذکور به گرانفروشی متهم هستند و در صورتی که این شرکتها به فروش بلیت تا اطلاع ثانوی اقدام کنند، با آنها برخورد قانونی و قضایی صورت خواهد گرفت.
محمد محمدیبخش، رئیس سازمان هواپیمایی کشوری در گفتوگویی که با خبرگزاری مهر داشته، اعلام کرده است: «تا مشخصشدن قانون نهایی برای نحوه قیمتگذاری بلیت هواپیما، ایرلاینها موظف هستند که مطابق گذشته، بلیتها را در بازار عرضه کنند و اگر ایرلاینی دچار تخلف شود، مجوز آن باطل شده و به مراجع رسیدگی ارجاع داده میشود.»
او در ادامه گفته: «براساس ابلاغ معاون دادستان و جانشین سرپرست دادسرای عمومی و انقلاب ناحیه ۳۰ ویژه فرودگاههای تهران به شرکتهای هواپیمایی، شرکتهای موج زمزم، چارتر ۷۲۴ و زیرمجموعههای آن و گروه نرمافزاری آپ به علت گرانفروشی بلیت هواپیما، از هرگونه واگذاری و فروش بلیت تا اطلاع ثانوی منع شدند.»
محمدیبخش، رئیس سازمان هواپیمایی کشوری در گفتوگویی با خبرگزاری ایسنا در خصوص افزایش نرخ بلیت هواپیما توضیح داد و بیان کرد که تا پایان سال بلیت هواپیما گران نخواهد شد.
او همچنین درباره نرخ تمامشده قیمت بلیت هواپیما توضیح داد: «ما در یک جدول نرخ تمامشده قیمت هواپیما را تعیین کردیم. همچنین نرخ حساسیت قیمت سوخت به نرخ بلیت هواپیما را مشخص کردیم؛ یعنی اگر قیمت سوخت ۶۰۰ تومان یا بیشتر باشد، خروجی آن مشخص است. ما در شورای عالی هواپیمایی کاملاً موافقیم که این نرخ واقعی شود. اما نظام و کشور باید بپذیرد که قیمت تمامشده بلیت نمیتواند تابع نرخگذاری مشخصشده باشد؛ یعنی نسبت نرخ حساسیت سوخت به نرخ بلیت باید رعایت شود.»
گفتنی است تابستان سال جاری نیز مهرداد بذرپاش، وزیر راه و شهرسازی از سازمان هواپیمایی کشوری درخواست کرد که به دلیل فروش بلیت هواپیما با قیمت بالاتر از نرخ مصوب و مشکلاتی که در خصوص خرید و پیداکردن بلیت هواپیما وجود دارد، تا اطلاع ثانوی پروازهای چارتری لغو شوند.
همچنین جعفر یازرلو، سخنگوی سازمان هواپیمایی کشوری در آن زمان اعلام کرد که به شرکتهای هواپیمایی و سایتهای فروش بلیت بخشنامه صادر شده و بدین ترتیب فروش بلیت چارتری در کلیه مسیرها توسط سایتهای فروش بلیت از ۱۰ مرداد به صورت رسمی ممنوع خواهد شد.
جوابیه آپ به اتهام گرانفروشی
اما امروز سوپراپلیکیشن آپ جوابیه خود را نسبت به اتهام گرانفروشی منتشر کرده است. دو وبسایت دیگر فروش بلیتهای هواپیمایی هنوز واکنش رسمی به این اتهام نشان ندادهاند.
آپ در جوابیه خود با اشاره به مصاحبه محمد محمدیبخش، رئیس سازمان هواپیمایی کشوری، اعلام کرده است در سیاستهای قیمتگذاری بلیتهای هواپیمایی داخلی و خارجی هیچ دخالتی ندارد و موضوع گرانفروشی که در مصاحبه محمدیبخش مطرح شده، ارتباطی با فعالیتهای این شرکت ندارد.
در ادامه این جوابیه، آپ اعلام کرده است: «سوپراپلیکیشن آپ بهعنوان یک سکو برای توسعه و افزایش فروش بیش از ۲۰ کسبوکار داخلی، طی قرارداد همکاری با شرکت معتبر دارای مجوز فروش انواع بلیت و خدمات گردشگری در سوپراپلیکیشن آپ اقدام به ارائه سرویسهای گردشگری به کاربران میلیونی کرده و در قیمتگذاریها، صدور و ابطال بلیتها نقشی ندارد.»
آپ در جوابیه خود در خصوص قیمتگذاری بلیتهای هواپیما توضیح داد: «این شرکت نیز بر اساس سیاستهای قیمتگذاری بلیتها که توسط ایرلاینها و شرکتهای چارتری انجام میشود، اقدام به فروش بلیت هواپیما میکند. بنابراین زمانی که موضوع گرانفروشی مطرح میشود، از آنجا که هر ایرلاین و شرکت چارتری میتواند قیمت خاص خود را برای بلیت پرواز تعیین کند، پس همواره تمام قیمتگذاریها توسط آنها انجام شده و بلیتهای پرواز با این قیمتها به کاربران فروخته میشود.»
آپ در پایان بیانیه خود هرگونه تغییر در قیمتها را بدون معنا دانست و اتهام گرانفروشی را خلاف واقعیت عنوان کرد.
نکته قابل تأمل این است که در تاریخ ۷ مهرماه سال ۱۴۰۰ سازمان هواپیمایی کشوری طی نامهای به پلیس فتای کشور خواهان مسدود کردن اپلیکیشنهای غیرمجاز فروش بلیت هواپیما شد. اسنپ، آپ، تاپ و روبیکا اپلیکیشنهایی بودند که با اتهام فروش غیرقانونی بلیت هواپیما مواجه بودند.
در پی این درخواست توسط سازمان هواپیمایی کشوری، اسنپتریپ (که بخش فروش بلیت هواپیما در سوپراپلیکیشن اسنپ را بر عهده دارد) و آپ بیانیهای مشترک منتشر کردند.
نکته قابل توجه اتفاق اخیر اینجاست که به نظر میرسد هر زمان که اتفاق و بحرانی رخ میدهد، اولین جایی که مورد آسیب قرار میگیرد پلتفرمهای ارائه خدمات هستند؛ این در حالی است که در مورد بحث بلیت هیچ ایرلاینی مورد مؤاخذه قرار نمیگیرد.