درآمد ۲۳ هزار میلیارد تومانی

شرکت ملی صنایع مس یکی از 15 شرکت برتر ایران است که در گزارش قبلی IMI100 در همه شاخص‌ها جزو پنج یا 10 شرکت برتر ایران قرار گرفته بود. این شرکت با رشد بیش از 12 هزار میلیارد تومانی درآمد در یک سال، یکی از بالاترین ارقام رشد فروش را در بین همه 500 شرکت برتر کشور به خود اختصاص داد.

گزارش سازمان مدیریت صنعتی نشان می‌دهد این شرکت به لطف این ترقی و افزایش صادرات و فروش داخلی توانسته در گزارش سال گذشته IMI100 یازده پله خود را بالا بکشد و در میان 20 بازیگر برتر اقتصاد ایران جای گیرد. شرکت ملی صنایع مس که در زمره شرکت‌های دولتی زیرمجموعه وزارت صنعت، معدن و تجارت است، امسال نیز وضعیت درآمدی مناسبی را در نیمه اول 1400 به ثبت رسانده و وضعیت خوبی را در زمینه صادرات تجربه کرده است.

مس که یکی از مهم‌ترین برگ‌های برنده ایران در بازار جهانی فلزات اساسی است، عمدتا از معادن بزرگ استان کرمان استخراج شده و درآمدی هنگفت را عاید کشور می‌کند. گزارش سال 1399 سازمان مدیریت صنعتی نشان می‌دهد این شرکت با برخورداری از کیفیتی مثال‌زدنی در زمینه تولید مس با خلوص بالا، تأمین‌کننده بخش اعظم نیاز صنایع کابل، صنعت برق و تولیدکنندگان ژنراتور و موتورالکتریکی است. در عین حال توانمندی این شرکت در بخش اکتشاف، افق چشم‌انداز مناسبی را پیش روی کشور در بخش تولید مس گشوده است.

اوضاع صنعت مس ایران چگونه است؟

صنعت مس بازیگران کوچک بسیاری دارد اما بدون شک مهم‌ترین بازیگر این بخش که به شکل پررنگی روی رگولاتوری بازار، عرضه و تقاضای این بخش و تأمین نیازهای داخلی یا اکتشاف و سرمایه‌گذاری‌های جدید نظارت دارد، شرکت ملی صنایع مس است. بازیگری با قد و قواره حاکمیتی که از بدو تأسیس توانسته در سطحی وسیع صنعت مس را در ایران توسعه داده و زنجیره‌های آن را تا حد چشمگیری گسترش دهد.

گزارش سال گذشته سازمان مدیریت صنعتی نشان می‌دهد شرکت ملی صنایع مس ایران دقیقا 23 هزار و 535 میلیارد و 90 میلیون تومان درآمد داشته است. عددی که به‌تنهایی به اندازه سه برابر درآمد فولاد هرمزگان یا بانک گردشگری و پنج برابر درآمد بانک سینا یا فروشگاه زنجیره‌ای اتکا است. چنین درآمد هنگفتی به مدد ذوب سالانه 400 هزار تن مس، 250 هزار تن کاتد و 1/1 میلیون تن کنسانتره در ایران حاصل می‌شود که زیر نظر شرکت ملی صنایع مس است. با چنین تناژی از تولید، طبیعی است که صادرات شرکت ملی صنایع مس بیش از یک میلیارد دلار در سال باشد؛ عددی که به نظر می‌رسد با توجه به اکتشافات جدیدی که در منظقه سریدون استان کرمان رخ داده، امکان افزایش تا دو برابر مقادیر کنونی در افق پنج سال آینده را داشته باشد.

مس که پیوسته ارزش و اهمیت بالاتری در جهان پیدا می‌کند، از زمان خیز تولید خودروهای برقی با شدت بیشتری از سوی قطعه‌سازان این بخش خریداری می‌شود و حتی اخیرا زمزمه استفاده از آن در باتری‌های حجیم خودروهای برقی هم به گوش می‌رسد. با چنین وضعیتی و به مدد توسعه پیوسته صنعت برق در جهان، مس کماکان فلزی باارزش است که ایران را از این ناحیه کشوری دارای اهمیت خواهد کرد.

نمرات خوب این بازیگر دولتی عجیب است

شرکت ملی صنایع مس ایران یکی از خاص‌ترین انواع شرکت‌های اقتصادی تحت نظر دولت است که در همه متغیرهای اقتصادی و حسابداری وضعیت مناسبی دارد. در واقع به غیر از جهت‌گیری درست مدیریتی و مالی که در بین صنایع دولتی زبانزد است، متغیرهای اقتصادی – بنگاهی این شرکت کاملا چشمگیر و برجسته است. موضوعی که احتمالا به دلیل سبک مدیریت اردشیر سعدمحمدی بر این مجموعه است که علاوه بر علم، به فهم مدیریتی نیز مجهز است.

مشاهده گزارش سازمان مدیریت صنعتی نشان می‌دهد این شرکت از نظر رشد فروش یکی از 10 بازیگر موفق سال گذشته بوده است. در عین حال این شرکت سومین بنگاه موفق ایران در گزارش IMI100 از منظر ارزش افزوده با حجم 16 هزار و 600 میلیارد تومان است. دوبرابر شدن سود شرکت ملی صنایع مس ایران در فاصله سال 1397 تا 1398 از 5600 میلیارد تومان به 13 هزار میلیارد تومان هم دیگر موفقیتی است که این بنگاه ملی به دست آورده است.

این شرکت همچنین با بیش از یک میلیارد و 30 میلیون دلار صادرات، چهارمین بازیگر مهم کشور در جمع 500 شرکت برتر ایران است. گزارش سازمان مدیریت صنعتی نشان می‌دهد شرکت ملی صنایع مس ایران با ارزش بازار 71 هزار و 892 میلیارد تومانی پنجمین شرکت کشور از این منظر است. همچنین این تولیدکننده بزرگ فلز مس سومین شرکت لیست 500 برند برتر ایران از منظر بازدهی فروش با نرخ 55 درصد است.

پرش دوباره با یک اکتشاف بزرگ

سریدون نقطه جدیدی است که قرار است از آن به رگ‌های صنعت مس ایران خون تزریق شود. معدنی بزرگ با ابعادی چشمگیر از ذخایر مس که گفته می‌شود ذخایر نهفته در آن حتی از معدن بزرگ سرچشمه نیز بزرگ‌تر و بیشتر و بهتر است. حجم ذخایر کنونی ایران حدود 550 میلیون تن است که گفته می‌شود با توجه به حجم ذخیره انبوه مس در منطقه سریدون، کل ذخایر مس ایران به محدوده 5/1 میلیارد تن خواهد رسید. رقمی که به معنی دارا بودن حدود 10 درصد از کل ذخایر مس جهان است.

مس شبیه صنایع معدنی دیگر نیست

نکته مثبتی که درباره صنعت مس لازم است به آن توجه شود، وضعیت پایدار ذخایر و نسبت آن با حجم تولید سالانه این بخش در کشور است. امروزه به دلیل صادرات حجم بالایی از منابع سنگ آهن در سال‌های گذشته و نیز سرمایه‌گذاری اندک در اکتشاف ذخایر سنگ آهن، چشم‌انداز تولید فولاد در ایران به‌شدت محدود شده است. کشور که در افق چشم‌انداز 1404 تمایل به تولید 55 میلیون تن فولاد دارد، هم‌اینک با اتمام ذخایر سنگ آهن خود تنها 10 سال فاصله دارد.

رقمی که در صنعت مس دست‌کم 25 سال است. در بخش‌هایی نظیر آلومینیوم نیز به دلیل آنکه به اندازه کافی روی تولید مواد اولیه مورد نیاز برای شمش آلومینا توجه نشده، این صنعت و ادامه حیات آن با تزلزل جدی روبه‌روست. مس اما بخشی است که نه‌تنها زنجیره‌های مختلف آن به‌خوبی توسعه یافته، بلکه مصرف‌کنندگان انبوهی در داخل دارد که همین عامل نقدینگی بسیار بالایی را به سمت شرکت ملی صنایع مس ایران سرازیر کرده است. پذیرفتن سرمایه‌گذاری در احداث بخشی از ظرفیت 10500 مگاواتی برق صنایع توسط این شرکت در ماه‌های گذشته، یکی از نشانه‌های توانمندی بالای بازوی سرخ‌روی وزارت صمت در تولید مس است.