کارنگ رسانه اقتصاد نوآوری است. رسانه‌ای که نسخه چاپی آن هر هفته شنبه‌ها منتشر می‌شود و وب‌سایت و شبکه‌های اجتماعی‌اش هر ساعت، اخبار و تحولات این بخش از اقتصاد را پوشش می‌دهند. در کارنگ ما تلاش داریم کسبوکارهای نوآور ایرانی، استارتاپ‌ها، شرکت‌های دانش‌بنیان و دیگر کسبوکارها کوچک و بزرگی که در بخش‌های مختلف اقتصاد نوآوری در حال ارائه محصول و خدمت هستند را مورد بررسی قرار دهیم و از آینده صنعت، تولید، خدمات و دیگر بخش‌های اقتصاد بگوییم. کارنگ رسانه‌ای متعلق به بخش خصوصی ایران است.
در زمانی نه‌چندان دور، چند استارتاپ به کار سفارش آنلاین غذا از رستوران‌ها مشغول بودند. اسنپ‌فود (زودفود سابق)، چیلیوری، ریحون، چنگال و… هرکدام تلاش داشتند سهمی از بازار را از آن خود کنند و برای رسیدن به سهم بیشتر، در ارائه خدمات ابتکار به خرج می‌دانند. گستره‌ای از کد تخفیف‌ها و رستوران‌ها پیش روی مخاطب بود.
اگر رستورانی با اسنپ‌فود همکاری نداشت، می‌شد رد و نشانش را در ریحون پیدا کرد. هر ایرادی در سرویس‌دهی با سرعت در دستور کار کسبوکارها قرار می‌گرفت و همه در تلاش بودند هم رضایت مخاطب را جلب کنند و هم هوای رستوران‌دارها را داشته باشند. اما روزگار چرخید و اسنپ‌فود توانست همه رقبا را از میدان به در کند. حتی ترفند چیلیوری و ریحون برای ادغام جواب نداد. زمانی این دو کسب‌و‌کار تصمیم گرفتند به جای رقابت، دست دوستی به سوی یکدیگر دراز کنند که کار از کار گذشته بود و اسنپ‌فود جایی برای تنفس بقیه نگذاشته بود.
فرهنگی که تغییر کرد
ماجرا تا اینجای کار حتی اگر خوشایند عده‌ای نباشد، به قاعده بازار برمی‌گردد؛ قاعده‌ای که حکم می‌کند هر کسب‌و‌کاری که زور بیشتری دارد، سهمش را نیز تا جای ممکن بیشتر کند. مدت‌هاست اگر کسی بخواهد سفارش غذا بدهد، گزینه دیگری غیر از اسنپ‌فود ندارد. سیطره و تسلط این کسب‌و‌کار بر بازار سفارش غذا تا اندازه‌ای است که دیگر کمتر پدیده‌ای به نام منوهای کاغذی که لای در ساختمان‌ها انداخته می‌شد، می‌بینید.
از آنجا که اسنپ‌فود کار پیک بیشتر رستوران‌ها را هم گردن گرفته است، اکثر رستوران‌ها سیستم پیک خود را حذف کرده‌اند. این یعنی اگر با زور و زحمت در اینترنت شماره تلفن رستورانی را پیدا کنید و بخواهید مستقیما سفارش غذا بدهید، یا کسی تلفن را برنمی‌دارد یا عذرخواهانه می‌گویند سیستم جداگانه برای ارسال غذا ندارند. به این ترتیب اسنپ‌فود نه‌تنها باقی اپ‌های مشابه را از دور خارج کرد، بلکه با تسلطش بر این بازار، شکل و فرهنگ سفارش غذا را به‌کلی تغییر داد.
حال در چنین شرایطی چه می‌شود اگر یک روز ظهر اپ اسنپ‌فود خود را باز کنید و ببینید با اخلال مواجه شده است؟ بعد سعی کنید از نسخه وب استفاده کنید و متوجه شوید سایت هم در حال به‌روزرسانی است و نسخه تازه‌اش درست کار نمی‌کند؟ سپس با پشتیبانی تماس بگیرید تا راه‌حلی پیش پایتان بگذارد و دریابید 126 نفر جلوتر از شما منتظرند تا با اپراتور صحبت کنند؟
این اتفاقی است که برای اسنپ‌فود افتاد. گویی اختلال چند ساعته در یکی از مهم‌ترین ساعت‌های کاری، دیگر مدیران را نمی‌ترساند. مخاطب هر چقدر هم که ناراضی باشد، باز هم به محض رفع اشکال به این اپ مراجعه خواهد کرد. چون به آن نیاز دارد و هیچ راه دیگری برای رفع نیازش در دست نیست.
مراقب دره باشید دوست عزیز!
خطر انحصار بر یک بازار، یکی از مهم‌ترین مخاطراتی است که فضای کسبوکارهای نوآور را تهدید می‌کند. کم‌کم انگیزه کسبوکارهای این‌چنینی برای بهبود وضعیت و خدمات از بین می‌رود. شکایت‌ها اهمیت سابق را نخواهند داشت و نه‌تنها نمی‌توان توقع نوآوری داشت که گاه خدمات روتین نیز با ایرادهای جدی مواجه می‌شوند، چون روز‌به‌روز بر تعداد مشتری‌ها افزوده می‌شود و خدمت‌رسانی به حجم گسترده‌ای از مخاطبان دردسرهای خودش را دارد.
مثل وقت‌هایی که در همین اسنپ‌فود، به رستورانی که دیروز از آن سفارش غذا داده‌اید، دسترسی ندارید و خارج از محدوده شما به حساب می‌آید، زیرا حجم سفارش‌ها بالاست و اسنپ‌فود محدوده دسترسی‌تان را کوچک‌تر کرده است.
اما تجربه نشان داده است که این وضعیت تا ابد ادامه نخواهد داشت. در روزهایی که اسنپ‌فود خود را تنها قله‌نشین سفارش آنلاین غذا می‌بیند، باید هوای دره پیش پایش را هم داشته باشد.
عادت و فرهنگ سفارش غذا در کشور تغییر کرده و کافی است پلتفرم مشابهی با حذف یکی از نقاط ضعف اسنپ‌فود، خودش را جدی بگیرد.
لینک کوتاه: https://karangweekly.ir/eagh
