رقابت بهمن با ماموت

برخورداری از هشت مجموعه و برند معتبر در کنار همکاری با گروه‌های مشهور و بعضا چندملیتی، از هلدینگ صنعتی بهمن شرکتی سودده ساخته است. آتیه روشن این مجموعه که عموم درآمد خود را از بازار محصولات تجاری و سواری در صنعت خودروسازی به دست می‌آورد، از طیف نسبتا متنوع محصولاتش پیداست.

خودروسازی که همواره در ایران صنعتی پرطرفدار بوده، برای بهمن رتبه 330 را در بین برترین شرکت‌های ایران به ارمغان آورده است. درآمد 127میلیارد تومانی این شرکت در سال 98 موجب شده تا بهمن در لیست 500 شرکت برتر سازمان مدیریت صنعتی موسوم به IMI500 قرار گیرد.

دو برابر شدن درآمد شرکت در فاصله سال 97 تا 98 گرچه با کاهش سهم بازار و افت فروش همراه بود، اما مدیریت ریسک‌ و هدایت شرکت به سمت‌وسویی که نیازهای مشتریان را برطرف سازد، بهمن را در کورس خودروسازان قرار داد. بهمن تا پیش از تحریم‌ها به لطف همکاری با شرکت‌هایی نظیر ایسوزو، فاو، مزدا و گریت‌وال توانسته بود جایگاه خوبی را در بازار خودرو ایران کسب کند.

کیفیت مناسب در ارائه خدمات پس از فروش در کنار مونتاژ باکیفیت محصولات، از بهمن یک سازنده منظم ساخته است. این شرکت در آستانه تحریم، آن‌قدر وضعیت مناسبی داشت که قرار بود سبد محصولاتش را تولیدات تازه‌ای از برند مزدا مثل کراس‌اوور CX-5 یا سبد تولیدات تازه گروه گریت‌وال شامل شاسی‌بلند موفق هاوال اچ6 توسعه دهد.

با وجود تبلیغات گسترده و آماده شدن خط تولید، خزان تحریم بخشی از شاخ و برگ بهمن را خشکاند. با این حال چند اقدام بهمن را از خطر حذف از بازار خودرو ایران رهاند؛ اتفاقی که برای بسیاری از شرکت‌های فعال در این حوزه طی سال‌های اخیر رخ داد. بازطراحی استراتژی تولید و تمرکز روی توسعه محصولات بومی نظیر وانت کارا یا ورود به حوزه‌های ساخت قطعات و مجموعه‌های فنی و نیز تمرکز روی تولید محصولاتی که امکان مونتاژ آن‌ها در دوره تحریم وجود دارد، به بهمن در حفظ موقعیت خود کمک شایانی کرد.

سالی که با تغییر گذشت
فعالیت هلدینگ بهمن در سال 98 با سختی بسیار همراه بود. حل‌وفصل مسائل حادی نظیر تحویل سفارش‌های مشتریانی که اقدام به پیش‌خرید خودرو کرده بودند، تغییر مسیر از فاز مونتاژ به توسعه توان ساخت داخل و نیز سرمایه‌گذاری روی محصولات و حوزه‌های جدید، بهمن را در مسیر پرریسک قرار داد. ایجاد 158 میلیارد تومان ارزش افزوده اما نشان داد که بهمن توانایی مناسبی برای عبور از بحران پیش‌آمده دارد.

بازطراحی استراتژی هلدینگ در حوزه محصولات تجاری که از سطح تولید کامیون، کامیونت و وانت گذشت و به ساخت و توسعه محفظه‌های بار و دستگاه‌های بالابر سیار رسید، یکی از اقدامات مناسب بهمن در مسیر تحول بود.

این حوزه که در برخی ارقام و محصولات، عموما به گروه صنعتی ماموت و برخی دیگر از بازیگران کوچک متعلق بود، حالا با حضور بهمن رقابتی‌تر از قبل پیش خواهد رفت. انعقاد قرارداد با برند دانگ‌فنگ و زیرمجموعه‌های متنوع این شرکت چینی نیز کمک کرد تا برای سال‌های آتی سبد محصولات بهمن دوباره در بخش خودروهای سواری سبک متنوع شود.

تغییرات در برندینگ و تمرکز روی معرفی نسخه‌های داخلی‌سازی‌شده شرکت موجب شد تا همان محصولات پرطرفدار تحت عنوان دیگری در بازار کشور به کار خود ادامه دهند. برند تجاری شیلر یک روند تازه بود که تداوم حضور تولیدات ایسوزو را در ادامه ممکن ساخت. از آنجا که تغییر چندانی در ظاهر محصولات ایسوزو داده نشد، خریداران کمافی‌السابق از تولیدات تجاری بهمن استقبال کردند و همین عامل پیمودن مسیر را برای این هلدینگ صنعتی مهیا کرد.

جای خالی درآمد ارزی
تورم اسم رمز رشد چشمگیر بهمن در سال 98 است. افزایش 101 درصدی درآمد شرکت در کنار سودآوری 156 میلیارد تومانی، هلدینگ بهمن را در وضعیت مناسبی قرار داد. افزایش 123درصدی در بازده فروش و رشد 80 درصدی سوددهی گویای عملکرد مناسب بهمن است. این مجموعه که روی افزایش درآمد و کسب سود از بازار خودرو ایران تمرکز کرده، فعلا از کسب درآمد ارزی ناتوان است. این موضوع احتمالا بدترین نکته در کارنامه شرکتی است که کارش مونتاژ محصولات چینی و ژاپنی مشهور است.

از آنجا که افق چشم‌انداز صنعت خودرو ایران به واسطه افت شدید ارزش ریال و کاهش چشمگیر توانایی خرید افراد چندان روشن نیست، ورود بهمن به فاز تولید صادرات‌محور می‌تواند درآمد هنگفتی را عاید این هلدینگ صنعتی کند. از آنجا که مزدای ژاپن و هاوال چین به‌خوبی در منطقه خاورمیانه خریدار دارند، بهمن می‌تواند از فرصت گشایش برجام در راستای توسعه صادرات صنعتی کشور و نیز جذب بخشی از ارزش افزوده صنعت جهانی خودرو به سمت خود استفاده کند.

در عین حال تمرکز روی تولید قطعات و مجموعه‌های خودرویی که با همکاری برخی از شرکای بهمن ممکن شده، می‌تواند مسیر آینده این برند قدیمی را هموار سازد. جهان در حال پوست انداختن است و صنعت خودرو نیز با پذیرفتن تحولات تازه، در حال تغییر کامل زنجیره تولید و فرایند ساخت محصول است. بهمن برای ماندن در بازی باید همچنان خود را تغییر دهد. این قاعده بازی است که اگر تغییر نکنی، محو می‌شوی.