نام هیئت نظارت بر فیس‌بوک بیش از همه زمانی بر سر زبان‌ها افتاد که فیس‌بوک تصمیم گرفت حساب‌های مربوط به ترامپ را به حالت تعلیق دربیاورد. این تصمیم شاید مهم‌ترین تصمیمی بود که هیئت نظارت بر فیس‌بوک تا آن‌موقع گرفته بود. اما اکنون یکی از اعضای این نهاد از امکان‌های بالقوه آن برای حل مشکلات جهان فناوری صحبت کرده است.
هله تورنینگ – اشمیت، نخست‌وزیر سابق دانمارک و عضو هیئت نظارت، معتقد است که هیئت نظارت بر فیس‌بوک باید تمام صنعت را زیر نظر بگیرد. به نظر اشمیت این هیئت توان مالی، استقلال و توان فنی لازم را برای بدل شدن به یک نهاد بین‌المللی در عرصه فناوری دارد.
راه‌حل خوب دوم
به گفته اشمیت، این هیئت «الگویی از قوانین آینده» است که می‌توان از توانایی‌های آن در شبکه‌های اجتماعی بزرگ دیگر در سراسر جهان استفاده کرد. اشمیت حتی این هیئت را دارای چنان ظرفیتی می‌داند که می‌توان از آن برای حل مشکلات جهان خارج از حوزه فناوری نیز استفاده کرد.
او با مقایسه هیئت نظارت بر فیس‌بوک با سازمان ملل، همچنان سازمان ملل را بالاترین نهاد برای میانجی‌گری در سطح جهانی می‌داند، اما اعتقاد دارد هیئت نظارت بر فیس‌بوک هم می‌تواند به عنوان «راه‌حل خوب دوم» برای مشکلات جهانی باشد.
اشمیت در مصاحبه با «sifted» گفت: «سرعت تصمیم‌گیری در هیئت نظارت بر فیس‌بوک با سازمان ملل قابل‌قیاس نیست. این هیئت بودجه و تیم مناسبی دارد و می‌تواند تصمیم‌های مستقلی بگیرد که برای دیگر رسانه‌های اجتماعی هم قابل‌احترام و دارای اعتبار باشد.» اشمیت معتقد است که عجیب نیست اگر روزی هیئت نظارت بر فیس‌بوک به سازمان چندجانبه مانند سازمان ملل تبدیل شود که کاملا مستقل از فیس‌بوک عمل می‌کند: «شاید. هیچ‌کس از آینده خبر ندارد. این هیئت می‌تواند به سازمانی چندجانبه بدل شود.»
بودجه خوب هیئت نظارت بر فیس‌بوک
این اولین بار نیست که ایده نهادی نظارتی با گستره اختیارات بیشتر از هیئت نظارت بر فیس‌بوک مطرح می‌شود. با این حال تا به امروز توجه چندانی به این ایده نشده است. مارک زاکربرگ، مدیرعامل فیس‌بوک، در سال 2019 در متنی درباره این هیئت نظارت نوشت: «ما امیدواریم که این هیئت دامنه خود را گسترش دهد و شرکت‌های دیگری را در سراسر صنعت در بر بگیرد.»
اخیرا نیک کلگ، معاون امور جهانی فیس‌بوک، از سازمان نظارتی که دامنه گسترده‌ای داشته باشد حمایت کرد و راشل والبرز هم برای تشکیل چنین سازمانی ابراز امیدواری کرد. هنوز شبکه‌های اجتماعی بزرگی چون توئیتر، ردیت و یوتیوب اظهارنظر صریحی درباره این طرح نداشته‌اند. با این حساب تا به امروز اظهارات تورنینگ – اشمیت را می‌توان صریح‌ترین اظهارنظر در این رابطه دانست.
فیس‌بوک تا به امروز 130 میلیون دلار برای تأمین بودجه هیئت نظارت خود هزینه و 20 سیاستمدار، حقوقدان، استاد دانشگاه و ژورنالیست را جذب کرده است. چهره‌های شاخصی مثل: تورنینگ – اشمیت؛ توکل کرمان، فعال حقوق بشر یمنی و برنده جایزه نوبل؛ آلن روسبریگر، سردبیر سابق گاردین.
فیس‌بوک دست پیش را گرفته
این هیئت نظارت که کارش را سال پیش آغاز کرد، اکنون تصمیمات نهایی را درباره محتوای 5/2 میلیارد کاربر فیس‌بوک و یک میلیارد کاربر اینستاگرام می‌گیرد و می‌تواند توصیه‌های غیرالزام‌آوری درباره سیاست‌های این شرکت داشته باشد.
تا به امروز حدود 300 هزار نفر از کاربران فیس‌بوک به خاطر محدودیت‌هایی که برایشان ایجاد شده به هیئت نظارت شکایت کرده‌اند، با این حال هیئت نظارت توان بررسی تعداد اندکی از آن‌ها را دارد. همچنین فیس‌بوک می‌تواند بخشی از تصمیمات شرکت را به این هیئت ارجاع دهد، مانند همان کاری که درباره مورد ترامپ انجام داد.
اما این هیئت نظارت منتقدانی نیز دارد. این منتقدان معتقدند که ابتکار فیس‌بوک چیزی جز «تئاتر قوانین» نیست. فیس‌بوک این هیئت را تأسیس کرده است تا صرفا توجهات را از ناتوانی خود در مدیریت سیل محتواهای افراطی و ترویج‌کننده افراطی‌گری پرت کند. عده‌ای از کارشناسان این حوزه از انتقادهای صرف پیش‌تر رفته‌اند و تیمی به نام «هیئت واقعی نظارت بر فیس‌بوک» را تشکیل داده‌اند که سعی می‌کند در برابر تهدیدات قدرت کنترل‌ناپذیر فیس‌بوک بایستد.
برخی دیگر تأسیس هیئت نظارت از سوی فیس‌بوک را اقدامی پیش‌دستانه می‌دانند. به نظر این گروه، فیس‌بوک این گروه را تشکیل داده است تا از مداخله دولت‌ها در تصمیماتش جلوگیری کند. اخیرا اتحادیه اروپا پیش‌نویس قانون خدمات دیجیتال خود را منتشر کرده است. در این قانون از پلتفرم‌های بزرگ آمریکایی با عنوان «دروازه‌بان» یاد شده است.
بنا بر این تعریف، این پلتفرم‌ها وظایف ویژه‌ای خواهند داشت. بریتانیا نیز قانون امنیت آنلاین را تصویب کرده است که در آن شبکه‌های اجتماعی وظایفی برای مراقبت از کاربران دارند.
در پاسخ به این اقدامات، تورنینگ – اشمیت معتقد است که قوانین سختگیرانه برای شرکت‌های بزرگ فناوری می‌تواند در بخش‌هایی مانند مالیات و پیشگیری از انحصار مناسب باشد. اما نباید اجازه داد که دولت‌ها برای آزادی بیان قوانینی بگذارند: «این درست نیست که دولت‌ها برای آزادی بیان تصمیم‌گیری کنند. نباید این نکته را فراموش کنیم که نیمی از مردم جهان زیر سایه حکومت‌های غیردموکراتیک زندگی می‌کنند.»
لینک کوتاه: https://karangweekly.ir/ocmf
