رویای آفریقای دیجیتال

ترانه احمددوست، کارنگ – هیچ رئیس دولت آفریقایی در هشتم اکتبر در بیست‌و‌هشتمین اجلاس آفریقا و فرانسه در مونپلیه نبود. رئیس‌جمهور، امانوئل مکرون، آن‌ها را دعوت نکرد.

در عوض شهر جنوبی فرانسه میزبان بیش از سه هزار نفر از جوانان، کارآفرینان، ورزشکاران و نمایندگان جامعه مدنی بود. این نمایشگاه برنامه مکرون برای تمرکز مجدد بر روابط فرانسه با آفریقا بر اساس خواسته جوانان این قاره بود؛ موضعی که وی نخستین‌بار در نوامبر ۲۰۱۷ در اولین تور آفریقایی خود بیان کرد.

مکرون به دانشجویان دانشگاه واگادوگو، پایتخت بورکینافاسو، گفت: «من از نسلی هستم که نیامده است تا به آفریقایی‌ها بگوید چه کار کنند.» آنچه او می‌خواست، حمایت از آفریقایی‌های جوان بود که می‌خواهند مسئولیت‌های خود را به عهده بگیرند و هر کاری می‌توانند بکنند تا ببینند نسیم آزادی و قدرت در حال وزیدن است.

آژانس توسعه فرانسه سرمایه‌گذاری می‌کند

در ماه می ۲۰۱۸ در کنفرانس ویواتک در پاریس، مکرون مبلغ ۶۵ میلیون یورو (۷۶ میلیون دلار) برای سرمایه‌گذاری در مشاغل آفریقایی تحت عنوان «آفریقای دیجیتال» اهدا کرد. قرار بود پول عمومی توسط آژانس توسعه فرانسه سرمایه‌گذاری شود تا بتواند این پول را به صورت منصفانه در استارتاپ‌ها سرمایه‌گذاری کند، وام‌های بدون بهره به مشاغل بدهد و مرکز فنی با کمک‌های فنی ارائه شود.

در اجلاس آخر که چندی پیش برگزار شد، مکرون ۱۳۰ میلیون یورو (۱۵۲ میلیون دلار) دیگر برای این اهداف و سایر اهداف در نظر گرفت که نشان‌دهنده تعهد جدی فرانسه برای سرمایه‌گذاری در اقتصاد دیجیتال آینده آفریقا است. اما نگاهی به نحوه تکامل آفریقای دیجیتال در سه سال اخیر، نگرانی‌هایی ایجاد کرده است؛ نگرانی‌هایی از این جنس که آیا فرانسه آفریقایی‌ها را در نحوه شکل‌گیری این برنامه در اولویت قرار می‌دهد؟

جای آفریقایی‌ها محفوظ است

هنگامی که مکرون صندوق ۷۶ میلیون دلاری را راه‌اندازی کرد، یک انجمن دیجیتال آفریقایی که شامل کارآفرینان و سرمایه‌گذاران این قاره بود، ایجاد شد. این راهی برای همکاری آفریقایی‌ها و ارائه چشم‌انداز در مورد اهداف فرانسه در آفریقا بود.

این انجمن برای اداره صندوق ایجاد نشد زیرا این امر وظیفه آژانس توسعه فرانسه بود. اما همان‌طور که ربکا انونچونگ می‌گوید این تفاهم وجود داشت که هیئت‌مدیره آفریقای دیجیتال درباره نحوه عملکرد این انجمن و سرمایه‌گذاری‌هایی که صندوق هدف قرار داده است، صحبت کند. انونچونگ در هیئت‌مدیره به عنوان نماینده افری لبز، بزرگ‌ترین شبکه فناوری‌های آفریقا با سه آفریقایی دیگر که نماینده گروه‌های دیگر بودند، حضور داشت.

دیگر هیچ‌یک از این آفریقایی‌ها در هیئت‌مدیره آفریقای دیجیتال حضور ندارند، زیرا این سازمان زیرمجموعه پروپارکو، سرمایه‌گذاری خطرپذیر آژانس توسعه فرانسه و دارای سهام خصوصی می‌شود.

هنگامی که از خواسته شد توضیح دهند که چرا پروپارکو، اکسپرتیس فرنس، لفرم دیجیتال و آژانس توسعه فرانسه اکنون تنها اعضای هیئت‌مدیره آفریقای دیجیتال هستند، سخنگوی آفریقای دیجیتال گفت که در آینده نزدیک این معادله به هم خواهد خورد. وی افزود که در آینده تیمی رهبری آفریقای دیجیتال را بر عهده خواهند داشت که ترکیبی از فرانسوی‌ها و آفریقایی‌هاست و یک هیئت نظارت جدید در اوایل سال ۲۰۲۲ تعیین می‌شود.

برای تأکید بر حضور آفریقایی‌ها در رهبری فعلی سازمان، سخنگو خاطر نشان کرد که آفرودیس موتانگانا از رواندا مدیر عامل اصلی و علی منیف از تونس مدیر سرمایه‌گذاری اصلی است.

کمیته استراتژی تشکیل می‌شود

تاکنون این سازمان به عنوان کانالی عمل کرده است که با این بودجه دولت فرانسه، مشاغل آفریقایی مناسب را پیدا و ارزیابی می‌کند. آفریقای دیجیتال «صندوق بریج» را به جامعه آفریقا معرفی کرده که سال گذشته بین ۲۰۰ تا ۶۰۰ هزار یورو وام به شرکت‌های آفریقایی ارائه داد. این برنامه را پروپارکو گسترش داده است.

به گفته مدیرعامل شرکت استفان الوئیس گراس فرانسوی، آفریقای دیجیتال اکنون یک استارتاپ نخستین برای آموزش، تحقیق، ساختاردهی پروژه، حمایت از اصلاحات حامی فناوری و نوآوری و تأمین مالی است.

وی در بیانیه این سازمان می‌گوید: «سازمان جدید آفریقای دیجیتال که با شرکای ما بازتعریف شده است، به ما اجازه می‌دهد تا تعهد خود را نسبت به فناوری‌های ایجادشده در آفریقا تقویت کنیم و به کارخانه تک‌شاخ‌های آفریقایی آینده تبدیل شویم.»

یکی از اولین پروژه‌های جدید آفریقای دیجیتال «پروژه فوزه» است که قصد دارد به ۲۰۰ استارتاپ وام‌هایی از ۱۰ هزار تا ۲۰۰ هزار یورو بدهد. این امر مقدمه‌ای برای ارتباط استارتاپ‌ها با مهارت‌های مختلف خواهد بود.

جدا از معرفی هیئت‌مدیره جدید، آفریقای دیجیتال برنامه‌ریزی کرده است که برای سال آینده از یک «کمیته استراتژی» برای هدایت اقدامات خود استفاده کند.

به گفته سخنگوی شرکت کوارتز، این کمیته شامل افراد برجسته‌ای می‌شود که نماینده اکوسیستم‌های فناوری از سراسر قاره هستند. این افراد مجموعه‌ای از کارآفرینان و کارشناسان سیاست تا محققان و سرمایه‌گذاران خواهند بود. هیچ سرنخی در مورد اینکه این افراد چه کسانی می‌توانند باشند و آیا اعضای هیئت‌مدیره سابق مانند ربکا انونچونگ نیز در آن حضور دارند یا خیر، وجود ندارد.

آفریقای دیجیتال به‌وضوح از برخی دیگر از رهبران معتبر فناوری آفریقا مانند بوسون تیجانی مدیرعامل کوکریشن هاب در نیجریه و جولیانا روتیچ بنیان‌گذار پلتفرم جمع‌آوری اطلاعات کنیا (یوشاهیدی) پشتیبانی می‌کند. اینکه آیا رابطه آفریقا با فرانسه تغییر خواهد کرد یا خیر، هنوز مشخص نیست.