روی باند نوآوری / گفت‌و‌گو با اکبر قنبرپور، مدیرعامل منطقه ویژه اقتصادی پیام

پیش از آنکه نام اکبر قنبرپور را به عنوان مدیرعامل منطقه ویژه اقتصادی پیام بشنویم، او را در سمت‌های مختلفی در اکوسیستم نوآوری دیده بودیم. او که دانش‌آموخته مهندسی صنایع از دانشگاه شریف است، تحصیلات خود را در زمینه مهندسی بیوتکنولوژی در دانشگاه علم و صنعت ادامه می‌دهد، ولی اواخر دوره کارشناسی ارشد به این نتیجه می‌رسد که علاقه اصلی او نه در حوزه مهندسی که در زمینه مدیریت است و به همین دلیل به تحصیل در رشته مدیریت کارآفرینی دانشگاه تهران در مقطع کارشناسی ارشد می‌پردازد.

او از سال 86 تا اسفند 1400 در پارک فناوری پردیس مشغول به کار بوده و از سمت کارشناس جذب و پذیرش تا ریاست مرکز فن‌بازار و معاونت توسعه نوآوری را در این مکان تجربه می‌کند. قنبرپور که چند ماهی است مدیریت منطقه ویژه اقتصادی پیام به او محول شده است، می‌گوید قرار است سهم صنایع آی‌تی، آی‌سی‌تی، الکترونیک و فناوری‌های نوین را از این منطقه افزایش دهند.

مضاف بر این، هرچند منطقه پیام به عنوان مکانی برای شرکت‌های نوآور تعریف نشده بود، اما قنبرپور با مدد گرفتن از تجربه‌های گذشته خود می‌خواهد فضایی را به استارتاپ‌ها، شرکت‌های نوپا و فریلنسرها اختصاص دهد و منطقه پیام را به عنوان یکی از لوکیشن‌های نوآوری در اکوسیستم مطرح کند.

او در گفت‌و‌گوی پیش رو از روند تحول این منطقه و برنامه‌هایی که برای آینده آن در نظر دارد، توضیح داده است. برنامه‌هایی که تنها یکی از آنها، رسیدن به سهم یک درصدی از تولید ناخالص ملی است.

هر چند نام فرودگاه پیام این مسئله را که اینجا تبدیل به یکی از لوکیشن‌های اقتصاد نوآور شده است، به ذهن متبادر نمی‌کند، اما می‌دانیم این منطقه مأموریت‌هایی دارد که اتفاقاً در راستای رونق اقتصاد نوآوری است. در قدم اول خوب است پرونده این منطقه ویژه را بازخوانی کنیم و ببینیم چه زمانی این فرودگاه تأسیس شد و در گذر زمان چه تغییراتی در مأموریت‌های آن رخ داد؟

ما تحت نام حقوقی شرکت خدمات هوایی، پست و مخابرات پیام فعالیت می‌کنیم که در سال 69 تأسیس شده و در سال 74، اساس‌نامه آن در مجلس به تصویب رسیده است. هدف از شکل‌گیری این مکان، ایجاد هاب پستی در منطقه بود. جایی که ارسال مراسلات و تجزیه پستی در آن صورت گیرد و محل ارسال و دریافت بسته‌های پستی در این منطقه باشد. با پیشرفت تکنولوژی، ظهور اینترنت و تغییر پارادیم، اهداف این مکان نیز تغییر کرد. تا 30 سال پیش حتی برای ارسال یک نامه یا کاتالوگ هم از خدمات پستی استفاده می‌کردیم و فکسی که امروز منسوخ شده، به شکل گسترده وجود نداشت.

در همان زمان برای رسیدن به هدف مدنظر، دو کار مهم انجام شده بود. یکی ایجاد یک ساختمان بزرگ برای تجزیه مبادلات پستی و دیگری تأسیس فرودگاه و ایرلاین پیام. پنج هواپیمای باری برای این ایرلاین خریداری شد که هرکدام ظرفیت جابه‌جایی دو تن بار را داشتند. البته یکی از این هواپیماها، به عنوان آمبولانس هوایی در نظر گرفته شده بود.

اما همان‌طور که گفتم، پیشرفت تکنولوژی سبب شد این اهداف از اولویت خارج شوند و در سال 80 منطقه ویژه اقتصادی پیام ایجاد شد. فضایی که برای اینجا پیش‌بینی شده، بالغ بر ده هزار هکتار است که از جزیره کیش بزرگ‌تر است و برنامه‌های آینده‌نگرانه و بلندپروازانه‌ای برای این منطقه در نظر گرفته شده که در حال حاضر بخش‌هایی از آن انجام شده است.

آن بخشی که ما فعلاً در حال عملیاتی کردن آن هستیم، 3600 هکتار است که حدود هزار هکتار آن متعلق به فرودگاه است و الباقی اراضی را برای منطقه ویژه در نظر داریم. سال 80 مصوبه ایجاد منطقه ویژه پیام به عنوان نزدیک‌ترین منطقه ویژه اقتصادی به تهران گرفته شد و سال‌های 88، 89 زیرساخت‌های استقرار سرمایه‌گذاران و صنایع ایجاد شد و تقریباً حدود 12 سال است که اراضی اینجا به سرمایه‌گذاران واگذار می‌شود.

سرمایه‌گذاران و کسب‌و‌کارهای حاضر در منطقه ویژه، بیشتر در چه حوزه‌هایی فعالیت می‌کنند؟

حدود 50 درصد فعالان اقتصادی منطقه ویژه در حوزه‌های آی‌تی، آی‌سی‌تی و الکترونیک فعالیت می‌کنند و باقی آنها در حوزه‌های صنایع غذایی، آرایشی – بهداشتی، قطعه‌سازی و… فعال هستند که این بخش چندان با مأموریت وزارت ارتباطات همخوانی ندارد. تصمیم داریم تا سال 1404 به نحوی سهم شرکت‌های آی‌تی، آی‌سی‌تی و الکترونیک را تا 70 درصد افزایش دهیم و بخشی را هم برای صنعت قطعه‌سازی فرودگاهی و صنایع هوایی در نظر بگیریم. در نهایت سعی داریم بخش‌هایی را که ارتباط چندانی با مأموریت‌های این منطقه و وزارتخانه ندارد، تا حدود 20 درصد کاهش دهیم.

سه نقطه در کشور به عنوان قطب مرکز داده توسط وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات انتخاب شدند که یکی از این نقاط، منطقه ویژه پیام است.

یعنی با افزایش تعداد شرکت‌های آی‌تی و آی‌سی‌تی می‌خواهید این درصد را افزایش دهید و شرکتی حذف نمی‌شود؟

بله، هم با افزایش شرکت‌های مرتبط با مأموریت و هم با جلوگیری از ورود بیشتر شرکت‌هایی که ربطی به مأموریت‌های این منطقه ندارند.

در حال حاضر 244 سرمایه‌گذار در این منطقه سرمایه‌گذاری کرده‌اند و نزدیک به 80 تقاضای عضویت داریم که اینها بی‌پاسخ مانده‌اند، زیرا اراضی آماده واگذاری نداشته‌ایم. امسال در نظر داریم 50 هکتار زمین جدید را آماده کنیم که بتوانیم به تقاضای سرمایه‌گذاری و حضور شرکت‌ها و صنایع پاسخ دهیم.

به طور کلی ما سه بسته کسب‌و‌کاری (Business Unit) در منطقه ویژه پیام داریم. بسته اول که هم بزرگ است و هم برای ما اهمیت ویژه‌ای دارد، منطقه ویژه اقتصادی است که همه مزایای مناطق ویژه را دارد، مثل اختیاراتی که ما برای صدور مجوز‌ها و پروانه‌های ساخت و تأسیس داریم.

فعالیت دیگر این منطقه، مرتبط با موضوعات ترانزیتی است. ما اینجا ترانزیت زمینی و هوایی را داریم و گمرک منطقه ویژه اقتصادی پیام در همین فضا فعالیت دارد و گمرک استان هم در اینجا قرار گرفته است. حدود 20 سوله برای انبار کردن کالاها در این منطقه وجود دارد که امسال در نظر داریم با همکاری بخش خصوصی، پنج هکتار به فضای انبار اضافه کنیم.

بسته سوم هم خود فرودگاه است که در حوزه آموزش، مسافربری و تا حدودی باربری فعال است. می‌خواهیم چند مأموریت دیگر را هم به بخش فرودگاهی بیفزاییم که یکی تاکسی هوایی است که به‌زودی مجوزهای آن صادر می‌شود و پیام را به پایگاهی برای تاکسی هوایی در کشور تبدیل می‌کند و دیگری مرکز تعمیرات و تگهداری هواپیماست که می‌توانیم در فرودگاه پیام فعال کنیم.

گفتید برای اینجا مأموریت‌های بلندپروازانه‌ای در نظر گرفته شده بود. این مأموریت‌ها چه بود و تا چه حد موفقیت‌آمیز بود؟

مأموریت بلندپروازانه همان ایجاد هاب پستی منطقه بود، به نحوی که کشورهای همسایه بسته‌های بین‌المللی خود را ابتدا به ایران بفرستند و از اینجا به هاب‌های مناطق دیگر ارسال شود. در دنیا این موضوع مرسوم است. مثلاً در اروپا هاب منطقه‌ای فرانکفورت را داریم که تقریباً همه بسته‌های این منطقه، از آنجا توزیع و ارسال می‌شود. در پیام هم قرار بود چنین اتفاقی بیفتد و طبیعتاً به فرودگاه، ایرلاین و ناوگان هوایی نیاز داشته است. به همین دلیل هم فضای بسیار بزرگی به آن اختصاص یافته است که در حدود هزار هکتار است. بخشی از این مأموریت با تغییر تکنولوژی و بخشی هم با تغییر مدیریت ناکام ماند.

از نظر ساختار اداری، منطقه ویژه پیام زیرمجموعه چه نهاد یا وزارتخانه‌ای است؟

ما یک شرکت دولتی هستیم که مسئولیت اداره منطقه ویژه پیام را بر عهده داریم. به طور مستقیم یکی از شرکت‌های وابسته به وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات هستیم، اما به دلیل مأموریت‌هایی که بر عهده ما گذاشته شده، با چند سازمان دیگر نیز در ارتباطیم.

یکی از مهم‌ترین ارتباطات ما با شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی است که طبیعتاً زیر نظر آنها فعالیت می‌کنیم و مزیت‌ها و فرایندهای این منطقه با چارچوب‌ها و روال‌هایی که شورا در نظر گرفته، هماهنگی دارد. به علاوه با وزارت اقتصاد به دلیل استقرار گمرک در این مجموعه در ارتباط هستیم. با وزارت صنایع و معادن نیز به دلیل استقرار صنایع در این فضا، وزارت راه و شهرسازی و سازمان هواپیمایی کشوری و شرکت فرودگاه‌ها تعامل داریم و از قوانین آنها پیروی می‌کنیم.

یکسری تسهیلات و معافیت‌های خاص برای شرکت‌های مستقر در این منطقه وجود دارد. لطفاً بفرمایید این تسهیلات و معافیت‌ها شامل چه چیزهایی می‌شود و چه شرکت‌هایی می‌توانند با ورود به این منطقه، از این مزیت‌ها سود ببرند؟

در حال حاضر کسی که می‌تواند در منطقه ویژه پیام حضور یابد، باید چند ویژگی داشته باشد. یکی اینکه در حوزه‌های فناورانه و صنعتی‌ای فعالیت کند که مد نظر ماست؛ آی‌تی، آی‌سی‌تی، الکترونیک، فناوری‌های نوین و حوزه هوایی و قطعه‌سازی برای این بخش.

در قدم بعدی، شرکت باید توان مالی خوبی داشته باشد، زیرا قرار است چند هزار متر زمین از ما اجاره کند و باید این توان را داشته باشد که در این فضا سرمایه‌گذاری کند و فضای مورد نیاز خود را بسازد و تجهیزاتش را مستقر کند. مسئله دیگر تولیدات و محصولات شرکت است که باید تشخیص دهیم توان فنی و عمق تولید دارند. برخی از رده‌های تولید را در اینجا قبول می‌کنیم، به شرط آنکه در ادامه پیشرفت کند. اگر قرارداد بلندمدتی با تأمین‌کننده خارجی نداشته باشد که در آینده به پیشرفت در تولید منجر شود، از ورود شرکت جلوگیری می‌کنیم.

منظورتان بخش تحقیق و توسعه شرکت است؟

نه، اینها چیزهایی است که بیشتر در پارک‌های فناوری اهمیت دارد. چیزی که اینجا برای ما مهم است، این است که شرکت نمی‌تواند محصول نهایی را از چین وارد کند و فقط اینجا لیبل را عوض کند و در منطقه ویژه حضور داشته باشد. این نوعی از تولید هست ولی مورد پذیرش ما در منطقه نیست. حداقل باید محصول به صورت CKD یا SKD وارد شود، به شرط اینکه در ادامه بخش‌هایی از آن را بومی کند یا از داخل تأمین کند یا به نحوی دانش آن را به شرکت منتقل کند.

در مورد تسهیلات باید بگویم که ما زمین‌ها را فقط اجاره می‌دهیم و شرکت‌هایی که وارد منطقه ویژه می‌شوند، از نرخ خوبی بهره می‌برند. نرخ اجاره زمین در منطقه ویژه در سال 1400، هفت هزار تومان به ازای هر متر مربع در ماه است که بنا داریم برای سال جدید افزایش 50 درصدی داشته باشیم، زیرا سال‌هاست افزایش قیمت نداشته‌ایم.

اجاره زمین ده هزار تومان به ازای هر مترمربع به این معناست که شما برای اجاره یک زمین هزار متری، ماهی ده میلیون تومان می‌پردازید که هم‌پایه حقوق یک کارشناس ساده در شرکت است. به این شکل هم فشار زیادی به شرکت‌ها وارد نمی‌شود، هم اینکه توان مالی شرکت صرف اجاره زمین نمی‌شود و این توان را می‌تواند صرف ساخت‌وساز یا سرمایه در گردش کند.

مزیت دیگر اینجا این است که شرکت‌ها می‌توانند برخی از مجوزهای خود را از منطقه بگیرند و نیازی به مراجعه به ادارات خارج از اینجا ندارند. مثلاً وقتی می‌خواهند ساختمانی در منطقه احداث کنند، جواز ساخت را از ما دریافت می‌کنند. پروانه ساختمان و پایان کار نیز همین‌طور. در حوزه فعالیت‌های تولیدی هم جواز ساخت و پروانه بهره‌برداری را ما برایشان صادر می‌کنیم.

همچنین شرکت‌های منطقه ویژه از یکسری معافیت‌های گمرکی بهره‌مند هستند. اگر محصولی را وارد منطقه کنند و خارج نشود، معافیت 100 درصدی است. اگر محصولی را بیاورند و ری‌اکسپورت کنند، باز هم معافیت 100 درصدی است. اگر محصولی را بیاورند، ارزش افزوده‌ای حاصل شود و بخواهند از منطقه خارج کنند، با فرمولی که بسته به محصولات مختلف متفاوت است، می‌توانند از بخشی از این معافیت استفاده کنند.

مسئله دیگر، انبارش کالا در انبارهای اختصاصی شرکت‌هاست. شرکت‌ها می‌توانند در منطقه ویژه در زمین خودشان انبار اختصاصی داشته باشند و کالایی که وارد می‌کنند، مستقیماً وارد این انبار می‌شود و فرایندهای گمرکی را همان‌جا طی می‌کند. این هم به اعتقاد من امکان دیگری است که از کلیه مبادی ورودی کشور می‌توانند محصول را مسقیماً به درب شرکت منتقل کنند.

معافیتی هم در قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر برای مناطق ویژه در نظر گرفته شده که به موجب آن صنایعی که در مناطق ویژه مستقر هستند، هفت سال معافیت مالیاتی دارند. ما تاکنون نتوانسته‌ایم از این هفت سال استفاده کنیم، زیرا در همان قانون قید شده مناطق ویژه‌ای که در شعاع 120 کیلومتری تهران هستند، از این معافیت برخوردار نیستند. طبیعتاً از آنجا که ما داخل این شعاع هستیم، نتوانستیم این کار را بکنیم. به دنبال این هستیم که صنایع منطقه ویژه پیام نیز مشمول این قانون بشوند.

نکته دیگر اینکه شرکت‌های دانش‌بنیانی که وارد منطقه ویژه شوند، تا سقف 25 درصد در همه تعرفه‌ها اعم از اجاره زمین، گمرک و صدور پروانه‌ها از تخفیف استفاده می‌کنند.

ممکن است برای شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران این نگرانی وجود داشته باشد که با تغییرات مدیریتی و به تبع آن تغییر سیاست‌ها، سرمایه‌ای که در این منطقه صرف کرده‌اند، به خطر بیفتد. شما چه سازوکاری برای اطمینان‌بخشی به آنها در نظر گرفته‌اید؟

قراردادهای اجاره‌ای که در اینجا منعقد می‌کنیم، 25 ساله هستند. ما این اختیار را داریم که حتی این 25 سال را هم افزایش دهیم که اتفاقاً در برنامه‌هایمان هست. یا حداقل دو گزینه پیش روی شرکت‌ها بگذاریم؛ یکی قرارداد 25 ساله و دیگری قرارداد 50 ساله.

نکته دیگر آن است که در قراردادها ذکر شده پس از پایان 25 سال، شرکت سرمایه‌گذار در تمدید قرارداد در اولویت قرار دارند. درست است که ما به پایان هیچ قراردادی نرسیده‌ایم اما روزی که این اتفاق بیفتد، به‌راحتی شرکت می‌تواند قرارداد خود را 25 سال دیگر تمدید کند. بنابراین شرکت نگرانی‌ای از بابت اینکه این زمین اجاره‌ای است و ممکن است مالک آن را از من پس بگیرد، نخواهد داشت.

موضوع دیگر این است که ممکن است شرکتی بگوید اگر من این سرمایه‌گذاری را در جای دیگری انجام می‌دادم، می‌توانستم از سند آن بهره‌مند شوم. ما در این راستا اقدام کرده‌ایم و جزء برنامه‌های میان‌مدت‌مان است که ظرف دو، سه سال دیگر بتوانیم سند اعیانی برای شرکت‌ها صادر کنیم. علت اینکه تا امروز موفق به انجام این کار نشده‌ایم، این است که هنوز سند خودمان در بسیاری از نقاطی که داریم، صادر نشده و در حال گذراندن فرایندهای قانونی است. لذا به طور کلی کسی که می‌خواهد کار صنعتی انجام دهد، می‌تواند پیام را به عنوان جایی که هم ارزان است و هم خیالش بابت آینده آن راحت است، انتخاب کند.

یک هدف‌گذاری اقتصادی سخت داریم و می‌خواهیم سهم پیام را از اقتصاد کشور به یک درصد از تولید ناخالص ملی برسانیم. در حال حاضر این عدد در حدود 0.15 درصد است.

منطقه ویژه اقدامات زیرساختی نیز انجام داده و در حوزه خدمات هاستینگ وارد شده است. یکی از مسائل قابل توجه نیز انجام فعالیت‌های ماینینگ در منطقه پیام است. قرار است چه اتفاقات دیگری در این مجموعه رخ دهد؟ آیا در نظر دارید خدمات دیگری را ارائه دهید؟

به طور کلی چند دسته زیرساخت در منطقه پیام وجود دارد. دسته اول زیرساخت‌های تأسیساتی است. ما در اینجا برای تأسیساتی مثل برق و آب و فیبر و ارتباطات و گاز و زمین قابل توسعه، محدودیت نداریم. به‌زودی 30 مگاوات به ظرفیت برق اینجا اضافه خواهیم کرد و پست جدیدی هم قرارداد می‌بندیم که اینجا ایجاد شود. یک مسیر فیبر هم کامل برقرار است و مسیر دوم را نیز به‌زودی ایجاد می‌کنیم.

دسته دوم زیرساخت‌های فنی است که به شرکت‌ها کمک می‌کند در اینجا مستقر شوند که شما به هاستینگ اشاره کردید. سه نقطه در کشور به عنوان قطب مرکز داده توسط وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات انتخاب شدند که یکی از این نقاط، منطقه ویژه پیام است.

پیش‌بینی شده که در پیام به عنوان یکی از مراکز قطب داده در کشور، حداقل پنج هزار رک مستقر شود. امسال ما به 500 رک می‌رسیم، یعنی 10 درصد از تکلیفی را که داریم، محقق می‌کنیم. از آنجا که به ماینینگ اشاره کردید، باید بگویم که در حال حاضر سه مجوز ماینینگ در این منطقه صادر شده و در قالب قوانین کشور مشغول فعالیت هستند. خدمات فنی دیگری نیز در نظر داریم که به‌تدریج گسترش پیدا خواهد کرد.

دسته سوم خدماتی است که کسب‌و‌کارها نیاز دارند. ما الان در منطقه ویژه به اندازه نیاز کسب‌و‌کارها، این دسته از خدمات را ارائه نمی‌دهیم. منظورم خدماتی چون حسابداری، تأمین منابع انسانی یا نوشتن بیزینس‌پلن و تهیه مستندات است. ما نیاز به یک مرکز خدمات کسب‌و‌کار داریم که به صنایعی که در اینجا مستقر هستند، سرویس‌های مورد نیازشان را ارائه دهد.

آیا در اهداف‌تان هست که برای شرکت‌های کوچک‌تر یا استارتاپی نیز خدماتی داشته باشید؟

بعضی از شرکت‌ها، خصوصاً آنها که نوپاترند، ممکن است برای استقرار در پیام، فضایی برایشان ایجاد نشده باشد. ما در نظر داریم که توسط سرمایه‌گذاران سوله‌هایی ایجاد کنیم و این سوله‌ها را به این دسته از شرکت‌ها اجاره دهیم. در حال حاضر منطقه ویژه 17 سوله ساخته که در اجاره تولیدکنندگان است، اما می‌خواهیم توسعه این سوله‌ها را با مشارکت بخش خصوصی ادامه دهیم.

چیز دیگری که در پیام به دنبال تحقق آن هستیم، ایجاد جریان نوآوری و استارتاپی در منطقه است. سه هدف کلی نیز در این قسمت داریم. اول اینکه تعدادی از رویدادهای حوزه نوآوری و فناوری کشور را بتوانیم داخل پیام برگزار کنیم. دوم اینکه ما به یک مرکز نوآوری در پیام نیاز داریم تا کمک کند فریلنسر‌ها مستقر شوند، استارتاپ‌ها شکل بگیرند و سرمایه‌گذاران وارد شوند.

برای این کار فضایی نیز در نظر گرفته‌ایم. در نهایت نیز می‌دانیم که کشور با خلاء نیروی انسانی در حوزه آی‌سی‌تی مواجه است و ما می‌خواهیم بخشی از این خلأ را پر کنیم و حداقل بتوانیم در محدوده استان‌های تهران و البرز اثرگذار باشیم. در همین راستا فضایی مجزا را برای کمپ‌های برنامه‌نویسی در نظر گرفته‌ایم تا افرادی را که مستعد هستند، حتی در سنین پیش از دانشگاه، شناسایی و جذب کنیم و در کمپ‌های فشرده چند هفته‌ای در این فضا آموزش‌های متناسب با بازار کار را به آنها ارائه دهیم.

پس از آن نیز به شرکت‌هایی که به چنین نیروهایی نیازمند هستند، معرفی شوند. حتی شاید بتوانیم با همکاری همین چند شرکت آی‌تی که الان در پیام استقرار دارند، این افراد را به نحوی بورس کنیم و در ازای آن هزینه، متعهد به خدمت در این شرکت‌ها باشند. اینها جزو برنامه‌های امسال ما خواهد بود.

در میان صحبت‌هایتان بارها از سرمایه‌گذاری بخش خصوصی گفتید. تا اینجا مزایایی که حضور در پیام برای کسب‌وکارها دارد، تا حد زیادی مشخص است. اما برای سرمایه‌گذاران چه مزیت‌هایی وجود دارد و برای کامل کردن زنجیره ارزش‌تان چه جاهایی به حضور این سرمایه‌گذاران نیازمند هستید؟

برنامه‌ای که ما خدمت دکتر زارع‌پور هم ارائه دادیم، می‌گفت ما باید برای حضور سرمایه‌گذار بخش خصوصی در پیام رویکرد مشارکت‌های عمومی – خصوصی را در نظر بگیریم (Public-Private Partnership :PPP) که نمود بارزش حوزه BOT (Build-Operate-Transfer) است. عمدتاً قراردادهای BOT در کشور در حوزه انرژی و راه و شهرسازی اتفاق افتاده است.

ما در قالب قرارداد مشارکت عمومی – خصوصی به دنبال ایجاد فضاهای جدیدی برای جذب سرمایه‌گذار هستیم. در این مدل، سرمایه‌گذار بابت زمین پولی نمی‌پردازد و زمین در اختیار او قرار می‌گیرد تا یک فرصت اقتصادی را آنجا رقم بزند و از درآمدهای آن منتفع شود تا زمانی که به اصل سرمایه و سود آن برسد و سپس آنجا را تحویل منطقه ویژه می‌دهد.

مواردی که در نظر داریم، یکی همان سوله‌هایی است که پیش‌تر گفتم. بسیاری از تولیدکنندگان برای حضور در این منطقه نیاز به سوله آماده دارند و با توجه به اعداد و ارقام، این کار برای سرمایه‌گذار توجیه اقتصادی دارد. در قسمت هواپیمایی نیز نیاز به فضاهایی مانند ترمینال بار و آشیانه داریم که سرمایه‌گذاران می‌توانند به این قسمت نیز وارد شوند.

در قسمت انبارش کالا در گمرک نیز به ساخت فضا نیاز داریم و آن پنج هکتار زمینی که قبلاً گفتم، با مشارکت بخش خصوصی ایجاد می‌شود. در واقع پیشنهاد ما به سرمایه‌گذاران، مشارکت است. مجوزها را نیز خودمان با اختیارات قانونی‌مان صادر می‌کنیم. همچنین در قراردادها می‌توان این را نیز افزود که بعد از اتمام دوره بهره‌برداری، آن فضا را مجدداً به همان سرمایه‌گذار اجاره دهیم تا اداره آنجا به عهده خودش باشد، زیرا به نظرم این کار دولت نیست.

به طور کلی پیام را در اکوسیستم نوآوری، به‌خصوص در بخش استارتاپی به‌درستی نمی‌شناسند. تلاش ما در دوره جدید این خواهد بود که برند پیام را بیشتر در این اکوسیستم جا بیندازیم و بازیگران مختلف اکوسیستم بتوانند در این منطقه حضور داشته باشند.

قرار نیست فقط به دنبال تولیدکنندگان این حوزه باشیم؛ کسانی که خدمات ارائه می‌دهند یا می‌خواهند کسب‌وکاری را شروع کنند یا فریلنسر هستند یا می‌خواهند آموزش ببینند و حتی کسانی که می‌خواهند سرمایه‌گذاری کنند، همه باید بتوانند ارتباط خود را با پیام تعریف کنند. ظرفیت‌هایی مانند پیام در اطراف تهران بسیار کم است و شخصاً یکی، دو جا را بیشتر سراغ ندارم.

بنابراین می‌خواهیم زیرساخت‌های اینجا را متصل و یکپارچه کنیم تا صنعتی که در اینجا مستقر می‌شود، خیالش از بابت خودمات مورد نیاز و زیرساخت‌هایش راحت باشد و حتی فرودگاه نیز به کمک این صنایع بیاید.

برای این منطقه هدف‌گذاری اقتصادی نیز دارید؟

یک هدف‌گذاری اقتصادی سخت داریم و می‌خواهیم سهم پیام را از اقتصاد کشور به یک درصد از تولید ناخالص ملی برسانیم. در حال حاضر این عدد در حدود 0.15 درصد است.

کار دیگری که به دنبال عملی کردن آن هستیم، ارتباط با بخش بین‌الملل است. منطقه ویژه ما مزیت‌های زیادی برای استقرار شرکت‌های خارجی یا حتی جذب سرمایه‌گذاران خارجی دارد. می‌خواهیم کمک کنیم تا شرکت‌های مستقر در واردات و صادرات خود، بسیار سریع‌تر عمل کنند. اینها کارهایی هستند که حتی در دوره تحریم نیز می‌توان آنها را انجام داد.