کارنگ رسانه اقتصاد نوآوری است. در کارنگ ما تلاش داریم کسبوکارهای نوآور ایرانی، استارتاپ‌ها، شرکت‌های دانش‌بنیان و دیگر کسبوکارها کوچک و بزرگی که در بخش‌های مختلف اقتصاد نوآوری در حال ارائه محصول و خدمت هستند را مورد بررسی قرار دهیم و از آینده صنعت، تولید، خدمات و دیگر بخش‌های اقتصاد بگوییم. کارنگ رسانه‌ای متعلق به بخش خصوصی ایران است.
عکس: نسیم اعتمادی
رویدادها یکی از اجزای اکوسیستم نوآوری هستند و مهم‌ترین این رویدادها نمایشگاه‌های تخصصی و متمرکز بر مفاهیم کسبوکارهای نوآور و فناورانه است. نمایشگاه‌های تخصصی می‌توانند به استارتاپ‌ها و شرکت‌های نوآور کمک کنند تا با دیدن رقبا و هم‌صنفان خود، بتوانند از نقاط ضعف و قوت آنها یاد بگیرند و به بهبود کیفیت خدمات و محصولات خود بپردازند. در این نمایشگاه‌ها، شرکت‌هایی که سابقه بیشتری دارند و پرسودتر و موفق‌تر هستند، می‌توانند با به‌اشتراک‌گذاری تجربیات خود و ارائه راهکارهایی برای استارتاپ‌های دیگر کمک‌کننده باشند. نمایشگاه اینوتکس تهران یکی از بزرگ‌ترین نمایشگاه‌های فناوری و نوآوری در ایران است که هرساله برگزار می‌شود. این نمایشگاه با هدف نمایش جدیدترین دستاوردهای فناوری، ارتقای صنعت کشور و ایجاد فرصت‌های همکاری و تبادل تجربه بین شرکت‌ها، دانشگاه‌ها، مؤسسات تحقیقاتی و صنعتگران برگزار می‌شود. در این نمایشگاه شرکت‌های بزرگ و کوچک فناور، ارائه‌دهندگان خدمات فناوری، محققان و دانشجویان حضور دارند و آخرین دستاوردهای فناوری را به نمایش می‌گذارند.
با نگاهی به مسیر رشد اینوتکس می‌توان شباهت‌هایی از یک مدل استارتاپی را در آن دید. این نمایشگاه هر سال بخش‌های متنوعی را معرفی می‌کند. در جدیدترین بخش‌های اضافه‌شده به این نمایشگاه عنوان فینوتکس به چشم می‌خورد که فعالیت‌های تأمین مالی برای تیم‌ها را بر عهده دارد. علاوه بر اینوتکس، چندی پیش مجدداً خبر برگزاری الکامپ منتشر شد؛ رویدادی که بارها و بارها به تعویق افتاد و این بار قرار است چهارم تیرماه شروع به کار کند و سرانجام طلسمی را که کرونا به جانش انداخت، بشکند. در ادامه این رویدادها به رویداد بورس، بانک و بیمه می‌رسیم که آن هم یک رویداد تخصصی است و در فضای مالی کشور مخاطبان جدی‌ای دارد، اما حضور در رویدادها و نمایشگاه‌ها با توجه به روزهای سخت کسبوکارها، مخالفان و موافقان زیادی دارد.
عده‌ای می‌گویند آن‌قدر گرفتاری‌های کسبوکارها زیاد است که چیزی مانند نمایشگاه دردی از آنها دوا نمی‌کند و عده‌ای هم معتقدند در این شرایط باید از هر فرصتی برای رساندن صدای کسبوکارها به گوش سیاست‌گذاران استفاده کرد. عده‌ای ناامیدانه، بی‌هیچ ذوق و شوقی تنها نظاره‌گرند و عده‌ای هم حتی اگر نتوانسته باشند در این نمایشگاه‌ها شرکت کنند، کماکان خود را مخاطب آن می‌دانند و حتی به‌عنوان بازدیدکننده هم که شده، فرصت حضور را مغتنم خواهند دانست. این شد که گزارش ویژه این هفته کارنگ را به همین رویدادها اختصاص دادیم و از فعالان اکوسیستم و آنهایی که پیش‌تر حضور پررنگی در این رویدادها داشتند، پرسیدیم که این نمایشگاه‌ها چه تأثیری در فضای فعلی اکوسیستم دارد و شرکت‌کنندگان در این نمایشگاه‌ها، با هر عنوانی، به‌دنبال چه چیزی باشند؟
فرصت ارتباط با رگولاتور
محمد مهدی شریعتمدار، بنیان‌گذار جیبیت / سه رویداد مهم در پیش است که اینوتکس، الکامپ و نمایشگاه بورس، بانک و بیمه هستند. با توجه به اینکه برگزاری نمایشگاه اینوتکس امسال هم توسط شرکت اسنا انجام می‌پذیرد، فکر می‌کنم نمایشگاهی باشد که نوآوری‌های خوبی در آن اتفاق بیفتد، ولی باید این موضوع را در نظر داشت که نمایشگاه اینوتکس نمایشگاه کسبوکارهای نوآور و کوچک است و بیشتر روی نوآوری و فناوری معرفی تیم‌های کوچک متمرکز است. از آنجایی که این نمایشگاه با حمایت معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری و پارک علم و فناوری پردیس برگزار می‌شود و نام نمایشگاه نیز نمایشگاه نوآوری است، خیلی وقت‌ها کسبوکارهای بزرگ هم حضور پیدا می‌کنند که این امر می‌تواند جنبه حمایتی داشته باشد یا برای مقاصد برندینگ در نمایشگاه فعالیت می‌کنند و ارتباطات حاکمیتی و دولتی این نمایشگاه می‌تواند دستاوردهای خوبی برای آنها به همراه داشته باشد. نمایشگاه اینوتکس به مدت سه سال در پارک علم و فناوری پردیس برگزار شده است. این نمایشگاه در گذشته در بوستان گفتگو و نمایشگاه بین‌المللی برگزار می‌شد که به نظر نویسنده، بهتر بود و استقبال بهتری به واسطه دسترسی آسان‌تر شکل می‌گرفت، اما در دو سال گذشته هم استقبال خوبی از آن به عمل آمد. با این حال، جنس نمایشگاه الکامپ کاملاً متفاوت است. این نمایشگاه مخاطب عمومی‌تری دارد و گستردگی موضوع بیشتری در آن دیده می‌شود. در واقع بزرگ‌ترین نمایشگاه حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات است و هم مخابرات و ارتباطات را دربر می‌گیرد و هم استارتاپ‌ها و فین‌تک‌ها و سایر بخش‌های تخصصی. برای شرکت‌هایی که فعالیت‌های B2B انجام می‌دهند، شرکت در نمایشگاه‌های عمومی مانند الکامپ موضوعیتی ندارد و شاید نمایشگاه‌هایی از جنس نمایشگاه بورس، بانک و بیمه بیشتر به اهداف آنان نزدیک باشد. به عبارت دیگر، نمایشگاه الکامپ برای شرکت‌هایی که به‌دنبال تبلیغات عمومی‌تر هستند، مناسب‌تر است. اما نمایشگاه اینوتکس، با تمرکز بر حوزه‌های خاص فناوری اطلاعات و ارتباطات، برای شرکت‌های تخصصی‌تر قابل توصیه است. به هر حال، شرکت در نمایشگاه‌ها یک فرصت برای شناسایی رقبا، کسب اطلاعات از تحولات صنعت و ارتباط با مشتریان و همکاران است. نمایشگاه‌هایی مانند الکامپ، فرصتی برای شرکت‌های تازه‌وارد در حوزه فناوری و ارتباطات، جهت معرفی خدمات و محصولات خود به مشتریان و همکاران دارای پتانسیل است. شرکت‌های باسابقه هم می‌توانند به‌دنبال جذب مشتریان جدید و نمایش آخرین دستاوردهای خود در نمایشگاه‌هایی مانند الکامپ باشند.
کوچک‌ترها بازدیدکننده می‌شوند
احمد طاهرخانی، بنیان‌گذار هومکا / من فکر می‌کنم مهم‌ترین فایده این نمایشگاه‌ها شبکه‌سازی و تقویت کانال‌های ارتباطی باشد و با توجه به اینکه شرکت‌ها در ابتدای سال جدید بودجه منقبضی دارند و سیاست‌های مالی انقباضی را در پیش گرفته‌اند، ارتباطات بیش از پیش برای آنها اهمیت دارد و نیاز دارند که فروش‌شان را با هزینه کمتر افزایش دهند. نمایشگاه این فرصت را برای کسبوکارها به وجود می‌آورد تا با افراد و شرکت‌های دیگر وارد تعامل شوند تا بتوانند از طریق شراکت، تعریف محصول مشترک یا استفاده از ظرفیت‌های هم به اهداف خود برسند. من فکر می‌کنم که نمایشگاه‌های امسال کم‌رونق‌تر از سال‌های گذشته باشند و با توجه به وقفه‌ای که به خاطر کرونا در برگزاری بسیاری از این نمایشگاه‌ها به وجود آمد، شرکت‌ها این‌گونه فعالیت‌ها را به‌صورت خودجوش در پی گرفته‌اند. یعنی آنچه را که به‌عنوان دستاورد از نمایشگاه انتظار داشتند، از مسیر‌های دیگر محقق کردند. شکل مشارکت هم به نظر من این‌گونه خواهد بود که کسبوکارهای بزرگ باقدرت حضور خواهند یافت و کسبوکارهای کوچک‌تر به‌عنوان بازدیدکننده، مخاطبان نمایشگاه‌ها خواهند بود. احتمال اینکه نهادهای دولتی و حاکمیتی حضور پررنگ‌تری داشته باشند هم بیشتر است. اوضاع برای کسبوکارهای کوچک خوب نیست. شاید بسیاری از آنها علاقه داشته‌اند که در این نمایشگاه‌ها شرکت کنند، اما به واسطه شرایط سخت اقتصادی، بسیاری از آنها حتی از پس پرداخت اجاره غرفه هم برنمی‌آیند. به هر حال در یک نمایشگاه هزینه‌های مختلفی اعم از اجاره غرفه، هزینه‌های دکور و نیروی انسانی دخیل است و اکنون شرایط برای بسیاری از کسبوکارها به گونه‌ای است که این دست فعالیت‌ها مقرون‌به‌صرفه نیست. ولی شرکت‌ها، مدیران عامل و هم‌بنیان‌گذاران به‌عنوان بازدیدکننده حتماً حاضر خواهند شد تا بتوانند از ظرفیت‌های ارتباطی و شبکه‌سازی استفاده کنند. هم حضور و هم عدم حضور در نمایشگاه می‌تواند معنادار باشد. حضور در نمایشگاه فرصت مطالبه‌گری را فراهم می‌آورد و عدم حضور در نمایشگاه هم به‌نوعی بیانگر وضع موجود است. باید دید چه کسانی حضور پیدا می‌کنند و چه کسانی غیبت دارند. من در دایره دوستانم، با بیشتر کسب‌و‌کارهایی که صحبت می‌کردم، بیان می‌کنند که تمایلی به حضور در هیچ نمایشگاهی ندارند. به هر حال این نمایشگاه‌ها به‌نوعی قدمگاه مسئولان هم به‌شمار می‌رود و آنانی که در نمایشگاه حضور دارند، باید صدای غایبان هم باشند و مشکلات اکوسیستم را به گوش آنها برسانند.
فرصتی برای تعاملات B2B
مهدی عبادی، هم‌بنیان‌گذار وندار / ما در حال آماده‌شدن برای حضور در نمایشگاه الکامپ هستیم. با توجه به جنس کسب‌و‌کارمان، تجربه‌ای از حضور در نمایشگاه اینوتکس ندارم، ولی فکر می‌کنم نمایشگاه اینوتکس بیشتر مختص حوزه دانش‌بنیان و شرکت‌های کوچکی است که توانسته‌اند یک محصول نوآورانه خلق کنند. این نمایشگاه از دوره‌های گذشته توانسته مخاطب خود را پیدا کند و به کسبوکارهای نوآور فرصتی برای ارائه دستاوردهای خود بدهد، اما تجربه حضور ما در سال‌های گذشته در نمایشگاه‌هایی مانند الکامپ تجربه خوبی بوده، ولی آنچه مشخص است، اینکه بر خلاف سال‌های گذشته، امسال نمی‌توان خیلی به برگزاری پررونق نمایشگاه‌ها امیدوار بود. در کل فضای اکوسیستم به واسطه اتفاقات گوناگونی که پشت سر هم رخ داد، پویایی خود را از دست داده است. با توجه به اتفاقاتی که در ماه‌های گذشته برای کسبوکارها رخ داده، نمی‌توان امیدوار بود که از تریبون نمایشگاه صدایی به گوش حاکمیت برسد. این نمایشگاه‌ها شاید فرصتی برای تعاملات B2B باشد. احتمالاً بیشتر شرکت‌کنندگان در این نمایشگاه‌ها با هدف شبکه‌سازی حاضر خواهند شد. برای ما نمایشگاه‌هایی که جنبه‌های تخصصی‌تری دارند، حائز اهمیت‌اند. نمایشگاهی مانند بانک، بورس و بیمه بیشتر به جنس کسب‌وکار ما نزدیک است. ما قصد داشتیم برای حضور در نمایشگاه بانک، بورس و بیمه نیز اقدام کنیم، اما متأسفانه فرایندهای معیوب ثبت‌نام ما را منصرف کرد. اگر بخواهم کلیتی از فضای نمایشگاه‌های امسال متصور شوم، متأسفانه باید بگویم فضای امیدوارکننده‌ای مشاهده نمی‌شود و نمی‌توان انتظار داشت نمایشگاه‌ها با رونق سال‌های پیش از کرونا برگزار شود.
دیگر مثل گذشته نیست…
هادی فرنود،بنیان‌گذار رویداد همفکر و استارتاپ کاموا / وضعیتی که در حال حاضر کسبوکارها در اکوسیستم با آن روبه‌رو هستند، یک وضعیت بحرانی است. همه در حال دست‌و‌پا زدن برای زنده‌ماندن‌اند. حوزه کسبوکارها دیگر مانند سال‌های قبل نیست که بتوان این رویدادها را به‌عنوان نقاط عطف تحلیل کرد.
اگر قبلاً نمایشگاه فرصتی برای تعامل، حل و بیان مطالبات بود، امروز دیگر این کارکرد خود را هم از دست داده است. انگار قرار نیست صدای هیچ‌کس به هیچ شکلی شنیده شود. کسی اصلاً انگار اجازه حرف‌زدن ندارد. ظاهراً مطالبه‌گری جرم شده و مشکلات فعلی کسبوکارها هم چیزی نیست که بتوان از طریق فعالیت‌های صنفی و جمعی آن را حل کرد.
موضوع اینترنت و دسترسی کسبوکارها به اینترنت آزاد نیز به یک موضوع امنیت ملی تبدیل شده است. مسدود شدن شبکه‌های اجتماعی مهمی که کسبوکارهای زیادی بر بستر آنها فعالیت می‌کردند و تحریم‌های داخلی و خارجی به مشکلاتی تبدیل شده که راه‌حل آنها برگزاری نمایشگاه‌ها و فعالیت‌های صنفی نیست.
تنها حالتی که ممکن است باقی بماند، این است که شما در نمایشگاه مشتریان جدیدی را جذب کنید یا کسبوکارها در ارتباط با هم شراکت‌هایی جدیدی را شکل دهند. من فکر می‌کنم امسال نمایشگاه‌ها رونق سال‌های گذشته را نداشته باشند. یعنی هم شرکت‌کنندگان کمتری را شاهد خواهیم بود و هم حضور کمرنگ‌تر کسبوکارها را.
لینک کوتاه: https://karangweekly.ir/gb1f
