سرامیک‌سازی با کوره اجاره‌ای

سپیده اشرفی،‌ تحریریه کارنگ – بی‌راه نیست که اصفهان را نصف جهان می‌خوانند. سرتاسرش را که نگاه کنیم، مملو است از هنرمندانی که گاهی گمنام و گاهی پرآوازه، مشغول ساخت و تولید محصولات هنری هستند. حالا به نظر می‌رسد که نسل جدید هم وارد کار شده و خوب آموخته که از میراث هنری شهرش به‌خوبی استفاده کند و هنر جدیدی را به مخاطبان برساند.

برند سفال و سرامیک فرح تنها یک سال است که کارش را آغاز کرده، اما در همین مدت کم توانسته مشتریان بسیاری را به سمت خود بکشاند. سفال‌هایی که طرح و رنگ ساده‌ای دارد و این سادگی در میان صحبت‌های خالق برند هم به‌خوبی دیده می‌شود. فرحناز وزیری خالق برند سفال فرح می‌گوید که از بچگی به طراحی و نقاشی علاقه داشته، اما خیلی حرفه‌ای به آن نگاه نمی‌کرده تا اینکه در بزرگسالی سراغ سفال رفته و طرح و نقش‌هایی را که در ذهن داشته، روی این سفال‌ها نشان داده است.

برند یک‌ساله اما پرطرفدار

وقتی فرحناز ۲۳ساله بود، طرح‌های سفال را می‌بیند و دل در گرو این نقوش می‌بندد. دوره‌ای را می‌گذراند و آرام‌آرام برند سفال فرح پا می‌گیرد. شروع کار از سفارش‌های محدود بود و کم‌کم کار برند فرح آن‌قدر زیاد شد که طیف مخاطبان را از آشنا و غریبه دربر گرفت.

فرحناز طراحی لباس خوانده، اما خودش معتقد است که این رشته تأثیری در کار فعلی او نداشته است. خودش به‌تنهایی کار می‌کند و کل برند روی تلاش‌های او استوار شده است. حالا فروش آن‌قدر خوب شده که وقتی برای مصاحبه تماس می‌گیرم، به‌سختی می‌تواند فرصتی را برای این کار پیدا کند. کارگاه او همان چهاردیواری خانه است که حالا به محلی برای قد کشیدن سفال‌ها تبدیل شده است. روی بسیاری از کارهایش، صورتک‌های ظریف و خندان می‌کشد. می‌گوید صورت‌ها قصه خاصی ندارد و به نظرش صرفا می‌تواند کار سفال را جذاب‌تر کند.

چرا اینستاگرام؟

خودش می‌گوید دلیل انتخاب اینستاگرام برای تبلیغ کارهایش، ارتباطات گسترده‌ای است که این پلتفرم به مردم می‌دهد؛ شبکه گسترده‌ای از مخاطبان که می‌توانند تنوع کارهای سفال فرح را ببیند و از میان آن و طبق سلیقه خود انتخاب کنند. به اعتقاد او، فروش و بازاریابی محصولات در پلتفرم اینستاگرام راحت‌تر است و اگر نبود، بسیاری از برندها از جمله خود او ناچار می‌شدند از روش‌های سنتی برای فروش محصولات استفاده کنند. سفال فرح به‌طور متوسط سه الی چهار سفارش در روز دارد که از نقاط مختلف ایران است. خود برند مستقر در اصفهان است، اما ارسال سفارش‌ها به کل کشور انجام می‌شود. فرحناز می‌گوید گاهی این ارسال به‌دلیل حساسیت محصولات سفال با مشکل روبه‌رو شده و ناچار می‌شود دوباره کار را تولید و برای مشتری ارسال کند.

او قدم بعدی سفال فرح را تمرکز حرفه‌ای‌تر روی کار عنوان می‌کند و این‌طور می‌گوید که باید وقت و تمرکز بیشتری روی کار بگذارد. در واقع پله بعدی که سفال فرح قرار است پشت سر بگذارد، حرفه‌ای‌تر شدن در کار فروش محصولات در بستری مثل اینستاگرام است.

کارهایی با دو بار پختن

فرحناز از روال ساخت سفال می‌گوید؛ کاری که برای خودش جذاب است و وقتی دستش را روی خاک و گل می‌کشد، آرامش دوباره‌ای برایش دارد. می‌گوید کارها دو بار در کوره پخته می‌شود. بار اول وقتی از کوره درمی‌آید، سفال شده و به‌اصطلاح شکل بیسکویت به خود می‌گیرد. بار دوم لعاب روی کارها کشیده می‌شود. البته این را هم می‌گوید که ممکن است کار در کوره ترک بخورد و ناچار شود دوباره آن را بسازد. پخت اول وقتی انجام می‌شود که گل خشک شده و پخته می‌شود.

اما پخت دوم، کار را از گل درآورده و به سرامیک تبدیل می‌کند. در پست‌های صفحه اینستاگرامش گاهی از کارهایی عکس می‌گذارد که بدون پخت دوم و قبل از لعاب و سنباده است. کارهایی که آن‌قدر چشم‌نواز است که انگار به پخت دوم هم نیازی ندارد. اما ظاهر نرم و رنگی کارها وقتی از آزمون پخت دوم بیرون می‌آیند، بسیار زیباست و احتمالا مشتری امروز بیشتر آن را می‌پسندد. البته برند فرح سفارش سفال نمی‌گیرد و کل کارها را به شکل سرامیک و قابل استفاده عرضه می‌کند.

معضل حمل‌و‌نقل و پختن سفال‌ها

شکل لوگوی برند، ظرف ساخته‌شده‌ای است که برگی از داخل آن بیرون آمده است. فرحناز دلیل طراحی این لوگو را شباهت برگ به تتوی روی دست خودش می‌داند. برگ سبزی که از ظرفی بیرون آمده و نماد برند فرح شده است.

از سختی‌های کار که صحبت می‌شود، فرحناز به نداشتن کوره برای پختن کارها اشاره می‌کند؛ اینکه در کل این یک سال کوره‌ای برای پختن کارها نداشته و هر بار مجبور بوده کارها را با خودش به جایی ببرد، کوره اجاره کند و کارها را به شکل نهایی برساند. البته کار به همین سادگی هم نبود. کارها گاهی در زمان مقرر آماده نمی‌شد، کارهایش را تحویل نمی‌دادند یا برای پخته‌شدن زمان زیادی طی می‌شد. همه این‌ها باعث شده تا برند فرح به اعتقاد خود فرحناز، آن‌طور که باید، پا نگیرد. می‌گوید اگر این مشکلات نبود، در این یک سال کار خیلی بیشتر رونق گرفته بود و می‌توانست سفارش‌های بیشتری را تحویل مشتری دهد.

کوره اجاره‌ای و مشکلاتی مثل سختی حمل کارهای سفارشی، احتمال شکسته‌شدن و زمانی که برای این کار می‌گذاشت، تنها بخشی از سختی‌های کار برای جوانی مثل فرحناز است. می‌گوید تازه چند روزی است که کوره سفارش داده و می‌تواند بدون دغدغه و در کارگاه خودش، کارها را بپزد. برنامه فرحناز برای سال‌های آینده، تمرکز بیشتر روی سفارش‌هاست. تا چند روز آینده، کوره‌ای برای خودش خواهد داشت و بخشی از مشکلات پایشان را از روی گلوی برند فرح برمی‌دارند. برند فرح تازه اول راه است؛ اول راهی که شاید سخت، اما روشن است.