سپیده اشرفی، کارنگ – دنیای فناوری با وجود همه شگفتی‌هایی که دارد، هنوز هم با عوارضی روبه‌روست که شاید گریزناپذیر باشد. وقتی ورود به این دنیا را پذیرفته‌ایم، مواجهه با این عواقب هم گریزناپذیر است. اما برخی از این تأثیرات نه بزرگسالان، بلکه کودکان را هدف قرار می‌دهد.
در همین رابطه تحقیقی صورت گرفته که بسیاری از مزایا و معایب رسانه و فناوری‌های دیجیتال برای کودکان را مورد بررسی قرار می‌دهد. طبق آنچه در این تحقیق به دست آمده، از مهم‌ترین تأثیرات زندگی دیجیتال برای کودکان، مواجه‌شدن با مزاحمت‌های سایبری است که البته نوجوانان را هم دربر می‌گیرد. در عین حال، استفاده از رسانه در بلندمدت می‌تواند به انزوای کودکان و نوجوانان هم منجر شود و بر رشد طبیعی آن‌ها تأثیر منفی بگذارد.
رسانه‌ها به طور کلی به عنوان وسایل ارتباط جمعی، دسترسی همه گروه‌های سنی به اینترنت را فراهم می‌کنند. در عین حال، وقتی دسترسی‌ها تسهیل شود، وسعت استفاده از رسانه‌ها هم بیشتر خواهد شد. در این میان رسانه‌های اجتماعی به یک روش رایج ارتباطی تبدیل شده و در کنار بازی‌های آنلاین، دنیای ما را دگرگون کرده است. این مسئله را هم باید در نظر داشت که مهارت‌های دیجیتال در کنار مشارکت و دسترسی به خدمات آنلاین، برای کل جامعه اهمیت دارد و همه در تلاش هستند تا از طریق رسانه‌های اجتماعی، با یکدیگر تعامل داشته باشند.
اما کلیه کارشناسان بر این باورند که باید برای کودکان و نوجوانان تدابیر خاصی در دسترسی به اینترنت در نظر گرفت. با این حال، کودکان و نوجوانان در حال حاضر بزرگ‌ترین بهره‌برداران عصر دیجیتال هستند و به همین نسبت در معرض خطرات بیشتری همچون محتوای نامناسب سنشان، آزار سایبری یا از دست دادن حریم خصوصی قرار دارند. به همین منظور، آگاهی از تأثیرات رسانه‌ها و فناوری‌های دیجیتال برای این گروه‌های سنی ضروری است، اما بد نیست همین ابتدا این نکته را هم بگوییم که تأثیر مثبت رسانه‌ها بر کودکان و نوجوانان غیر قابل انکار است. جنبه‌های مثبت بسیاری از فناوری وجود دارد که می‌تواند برای کودکان و نوجوانان مفید باشد.
استفاده از فناوری به طور فزاینده‌ای در بسیاری از مشاغل استرالیا و نیوزیلند مورد نیاز است که باعث می‌شود کودکان و نوجوانان هم برای پیشرفت به کسب مهارت‌های مربوط به آن نیاز داشته باشند. حتی دانشکده روان‌پزشکی کودکان و نوجوانان کالج رویال استرالیا و نیوزیلند به دنبال تأیید این موارد و حمایت از دسترسی این گروه‌های سنی به چنین مزایایی است.
علاوه بر مهارت‌های شغلی که در آینده مورد نیاز کودکان و نوجوانان خواهد بود، رسانه‌های اجتماعی این فرصت را به آن‌ها می‌دهند تا با دوستان و خانواده خود در ارتباط باشند و مهارت‌های خلاقانه خود را گسترش دهند. تحقیقات بسیاری نشان می‌دهد که رسانه‌ها می‌توانند تأثیر مثبتی بر مهارت‌های اجتماعی کودکان داشته باشند.
اما با وجود همه مزایای آشکار فناوری‌های دیجیتال برای کودکان، موارد بسیار ناشناخته‌ای وجود دارد که باید در مورد آن فکر شود. یکی از این موارد، مشکل استفاده از اینترنت است که به طرز چشم‌گیری روی سلامت روان، خلق و خو و عملکرد روانی کودکان و نوجوانان تأثیر می‌گذارد.
حتی بازی‌های مربوط به کودکان هم می‌تواند بخشی از همین مشکلات استفاده از اینترنت باشد، اما این همه ماجرا نیست. مسئله سوءاستفاده‌های سایبری، رشد خشونت در کودکان، حریم شخصی و استفاده ابزاری از کودکان از دیگر مواردی است که فناوری‌های جدید برای این گروه سنی به همراه می‌آورند. به عنوان مثال، تحقیقی که مؤسسه مطالعات خانواده استرالیا انجام داده، نشان می‌دهد که نیمی از کودکان 9 تا 16ساله در اینترنت با تصاویر جنسی روبه‌رو شده‌اند که این مسئله می‌تواند بر روان آن‌ها تأثیر مخربی داشته باشد. در عین حال، باید به این مسئله واقف بود که مشکل استفاده از اینترنت وقتی هم‌زمان باعث ایجاد انزوا و خروج اجتماعی شود، تأثیر مخربی بر توسعه می‌گذارد و دیگر نمی‌توان آن را برای گروه‌های سنی مختلف مفید دانست.
لینک کوتاه: https://karangweekly.ir/qp23
