کارنگ رسانه اقتصاد نوآوری است. رسانهای که نسخه چاپی آن هر هفته شنبهها منتشر میشود و وبسایت و شبکههای اجتماعیاش هر ساعت، اخبار و تحولات این بخش از اقتصاد را پوشش میدهند. در کارنگ ما تلاش داریم کسبوکارهای نوآور ایرانی، استارتاپها، شرکتهای دانشبنیان و دیگر کسبوکارها کوچک و بزرگی که در بخشهای مختلف اقتصاد نوآوری در حال ارائه محصول و خدمت هستند را مورد بررسی قرار دهیم و از آینده صنعت، تولید، خدمات و دیگر بخشهای اقتصاد بگوییم. کارنگ رسانهای متعلق به بخش خصوصی ایران است.
چندسالی میشود که در تابستان با قطعی برق روبهرو هستیم. اما تابستان امسال این چندمینبار است که دیتاسنترهای پایتخت با مشکل روبهرو میشوند.
آخرین قطعی برق و اختلال در شبکه اینترنت که شب گذشته به صورت همزمان رخ داد، باعث شد دیتاسنترهای آسیاتک، افرانت، آوابرید و برخی دیگر دچار خاموشی شوند. در خصوص قطعی برق مصطفی رجبی مشهدی، سخنگوی صنعت برق اعلام کرده در پی برخورد صاعقه رله حفاظتی پست نیروگاه شهید رجایی عمل کرده و این مسئله موجب شد نقاطی از شهر تهران برای دقایقی برق نداشته باشند.
این آسیب البته باعث خاموشی دیتاسنترهای اصلی که در برج میلاد مستقر هستند شد. اما مشکلاتی که برای استارتاپها و کسبوکارهایی که خدماترسانی آنها به کاربرانشان به طور مستقیم به کارکرد دیتاسنترها بستگی دارد، ویرانکننده خواهد بود.
«کارنگ» در گفتوگو با کسبوکارهای ارائهدهنده خدمات آنلاین و آفلاین، آسیبهای وارده قطعی برق دیشب و به طور کل قطعیهای مکرر برق را بررسی کرده است.
نکته قابل تأمل در صحبت با کسبوکارها آسیبهای بالایی است که قطعی برق در کسبوکار آنها به وجود آورده است.
با قطعی برق دیشب، کسبوکارها 20 هزار تراکنش را از دست دادند
علی امیری، همبنیانگذار زرینپال که در حوزه پرداختیاری فعالیت دارد در خصوص قطعی برق در گفتوگویی با کارنگ گفت: «چندسالی است که در تابستان برق کشور با ناترازی روبهروست. از سه، چهار سال قبل آقای رجبی مشهدی، سخنگوی صنعت برق مکرراً اعلام میکردند که کمبود برق به خاطر فعالیت ماینرهاست. اما قطعی برق دیشب را مربوط به برخورد صاعقه به نیروگاه برق شهید رجایی میدانند.»
او ادامه داد: «همانطور که گفتم پیش از این همیشه کمبود برق را به دلیل ماینینگ ماینرها میدانستند اما با توجه به انحلال تقریبی صنعت ماینینگ، باز هم با کمبود برق روبهرو هستیم. کمبود برق آسیب جدی به صنعت وارد میکند. برای مثال شهرکهای صنعتی تعطیلیهای خود را از دو روز به سه روز افزایش میدهند و با این روند کل صنعت کشور رو به نابودی خواهد رفت.»
امیری درباره قطعی برق دیشب گفت: «در قطعی برق دیشب شاهد آن بودیم که به کسبوکارها و استارتاپها آسیب و ضرر وارد شد. ابتدا صنعت ماینینگ با کمبود برق با مشکل مواجه شد، اما اکنون استارتاپها و کسبوکارهای آنلاین نیز دچار مشکل خواهند بود. صنایعی که به خاطر قطعی برق مجبور هستند یک یا دو روز در هفته تعطیل کنند با مشکلاتی ازجمله پرداخت حقوق پرسنل مواجه میشوند. حالا هم نوبت استارتاپها و کسبوکارهای آنلاین است که با کمبود برق دچار مشکل شوند.
در مورد قطعی برق دیشب باید بگویم برق دیتاسنتر آسیاتک در برج میلاد قطع شده بود. دیتاسنتر اصلاً نباید با قطعی برق مواجه شود، زیرا خاموش شدن سرور تبعات زیادی دارد. ظاهراً دیتاسنتر تا مدتی با یوپیاس روشن نگاه داشته شده بود اما به علت گرمای زیاد و بالا رفتن دما برخی از سرورها را خاموش کردند.»
همبنیانگذار زرینپال در خصوص تبعات خاموش شدن ناگهانی دیتاسنترها گفت: «زمانی که یک سرور بدون اینکه دستور خاموشی روی آن اجرا شود به ناگهان خاموش شود، تبعات زیادی به همراه خواهد داشت. زیرا در همان لحظه روی هاست لیدورایز اتفاق میافتد و دیتا نوشته میشود. زمانی که خاموشی ناگهانی اتفاق میافتد کلاً سرور نابود میشود. این اتفاق روی سرورهای زرینپال افتاده بود.
متخصصان چند ساعت روی برگرداندن سرورها کار کردند. خوشبختانه روی سروری که دیتابیس قرار داشت مشکلی پیش نیامده بود و روی سرورهای بکاپ مشکل ایجاد شده بود.»
امیری در ادامه درباره آمار زیان کسبوکارهای آنلاین طی قطعی دیتاسنتر اعلام کرد: «کاربران ما که کسبوکارهای آنلاین هستند با قطعی برق دیشب حدود 20 هزار تراکنش را از دست دادند که به عبارتی میشود مبلغ 9 میلیارد تراکنش. به یک معنی وقتی سرورها قطع شدند، درگاه زرینپال نیز قطع شد و کسبوکارها نتوانستند روی سایتهای خود تراکنش داشته باشند. زمانی که این اتفاق میافتد درآمد آنها کاهش پیدا میکند.»
او در آخر تأکید کرد: «کسبوکارها مالیات و بیمه پرداخت میکنند. هنگامی که با قطعی برق با 9 میلیارد تومان ضرر مواجه میشوند، آیا برای آنها تسهیلاتی در نظر گرفته میشود یا بهعکس مشکل هم به وجود خواهد آمد؟»
قطعی برق؛ بلای جان کسبوکارهای آنلاین و آفلاین
افشین آشوری، رئیس کمیسیون رمزارز و بلاکچین نصر نیز از مشکلات قطعی برق در صنایع گفت. آشوری علاوه بر فعالیت در حوزه رمزارزها، دارای کسبوکار آفلاین در حوزه کشاورزی و گلخانهداری است.
آشوری در گفتوگو با کارنگ اظهار کرد: «نه فقط قطعی برق دیشب، بلکه قطعیهای مکرر به کسبوکار ما آسیب میزند. صنعت استخراج رمزارز حال خوبی ندارد که هیچ، در حال مرگ است. صنعتی که میتوانست در اقتصاد کلان، از یک میلیارد دلار تا دو میلیارد دلار درآمد مستقیم ارزی داشته باشد، به خاطر قانونهای بد و اجرای آییننامههای بد آن توسط وزارت نیرو و نفت، در حال از بین رفتن است. در ادامه این روند شاهد افزایش فعالیت زیرزمینی این صنعت در جایجای ایران از شمال تا جنوب هستیم.»
او ادامه داد: «طبق آییننامه و قوانین، صنعت ماینینگ از اول خرداد تا آخر شهریور خاموش میشود. در زمستان هم به خاطر گاز خاموشی داریم که میانگین فعالیت این صنعت را به زیر شش ماه میرساند. اگر به صورت 24ساعته هم برق و گاز داشته باشیم با توجه به تعرفههایی که برای برق و گاز وجود دارد این صنعت در حال نابود شدن است؛ فعالیت در صنعت رمز دارایی به دلیل تعرفههای بالای برق و گاز دیگر صرفه اقتصادی ندارد و به زودی از بین خواهد رفت.»
رئیس کمیسیون رمزارز و بلاکچین نصر در خصوص آسیبهای قطعی برق در فعالیتهای آنلاین نیز گفت: «حوزه دیگر فعالیت ما در کشتوصنعت و گلخانههای هوشمند و تولید و تکثیر برق است. در این حوزه نیز برق ما روزانه چهار ساعت قطع میشود که این به معنای کم شدن 15درصدی توان تولیدی است. هنگامی که برق قطع میشود دیگر نمیتوان آبدهی به محصولات را انجام داد.
کشاورزی نیز وقت محدودی در سال دارد. هنگامی که چهار ساعت برق قطع میشود، توان تولیدی ما کم میشود و سودمان از بین میرود و بازدهی نیز کاهش پیدا میکند. طبق آمار هر روز برق گلخانهها قطع میشود. کشاورزی تنها 10درصد برق کشور را مصرف میکند؛ درحالیکه در حوزه اشتغالزایی 35 درصد از اشتغال کل کشور را تأمین میکند.»
قطعی برق و سلب اعتماد نسبت به فناوریهای ابری
هستی شهریزفر، مدیر روابط عمومی ابر آروان نیز درباره زیان قطعی برق و دیتاسنترها گفت: «در حالت کلی چون ما در دیتاسنترها نیروی مستقر داریم، مستقیماً در چنین شرایطی وارد عمل میشویم و از آسیب به مشتری جلوگیری میکنیم. یعنی از نظر زیرساختی میتوانیم موضوع را کنترل کنیم.
اما مسئله دیگر این است که اعتماد مشتری آسیب میبیند. تمام مشتریهای ما کسبوکارهای آنلاین هستند. قطعی برق دیشب با اینکه در طول ساعات شب اتفاق افتاد و پیک کاری نبود اما در هر صورت کسبوکارها آسیب دیدند. ساعاتی که این کسبوکارها در دسترس نیستند، مشتریان آنها و کاربرانشان آسیب میبینند و ممکن است ریزش مشتری داشته باشند.»
او ادامه داد: «مسئله دیگر این است که ما باید در هر زمان که اتفاق قطعی برق رخ میدهد به مقدار زیادی توان فنی خود را درگیر کنیم که موضوعاتی حاشیهای محسوب میشود. درحالیکه این نیرو میتوانست روی توسعه کسبوکار متمرکز باشد.»
شهریزفر در ادامه درباره روند آسیب در طی قطعی دیتاسنترها برای فناوریهای ابری گفت: «دیتاهای سرویسهای ابری داخل دیتاسنتر هستند. ما از آن دیتاسنتر سرویس میگیریم و محصول خود را روی سرورهایی که در آنجا استقرار دادیم عرضه میکنیم. زمانی که این دیتاسنترها دچار قطعی برق میشوند مشخصاً ما هم مانند باقی مشتریان دیتاسنتر آسیب میبینیم. امسال تاکنون پنج بار اتفاقی مشابه افتاده و ما هر بار با مشکلات زیادی روبهرو شدهایم.»