کارنگ رسانه اقتصاد نوآوری است. رسانه‌ای که نسخه چاپی آن هر هفته شنبه‌ها منتشر می‌شود و وب‌سایت و شبکه‌های اجتماعی‌اش هر ساعت، اخبار و تحولات این بخش از اقتصاد را پوشش می‌دهند. در کارنگ ما تلاش داریم کسبوکارهای نوآور ایرانی، استارتاپ‌ها، شرکت‌های دانش‌بنیان و دیگر کسب‌وکارها کوچک و بزرگی که در بخش‌های مختلف اقتصاد نوآوری در حال ارائه محصول و خدمت هستند را مورد بررسی قرار دهیم و از آینده صنعت، تولید، خدمات و دیگر بخش‌های اقتصاد بگوییم. کارنگ رسانه‌ای متعلق به بخش خصوصی ایران است.
عکس: نسیم اعتمادی
بلکفرایدی یک رویداد ارائه تخفیف در آخرین جمعه سال میلادی است که در نیمه قرن بیستم در آمریکا آغاز شد و در ادامه به سایر کشورهای جهان نیز گسترش یافت.
ایران نیز یکی از کشورهایی است که از دهه 90 شمسی و با رونق تجارت الکترونیکی در آن، با رویداد بلکفرایدی همراه شد. یکی از مزیت‌های ارائه تخفیف هم‌زمان با بلکفرایدی، به گفته برخی از کارشناسان می‌تواند همسویی بازار ایران با ترندهای بازارهای جهانی باشد.
اما چرا در بازار خرده‌فروشی ایران از مناسبت‌های تقویم ملی برای ارائه تخفیف در فروشگاه‌های خرده‌فروشی اینترنتی و فروشگاه‌های فیزیکی استفاده نمی‌شود؟ بابک عقیلینسب، مدیرعامل شرکت پستکس در گفت‌وگوی خود با «کارنگ» به بررسی این موضوع پرداخته و چند دلیل برای آن مطرح می‌کند.
مردم از بلکفرایدی استقبال می‌کنند
بابک عقیلینسب پیش از صحبت درباره دلیل نپرداختن به مناسبت‌های ملی در ایران، درباره علت اقبال مردم ما به بلکفرایدی می‌گوید: «اگر بخواهم وضعیت را با ماه‌های گذشته مقایسه کنم، در دوره بلکفرایدی شاهد رشد 20 تا 30درصدی در ارسال بوده‌ایم. بلکفرایدی به‌عنوان یک اتفاق تقویمی قابل قبول در دنیا برای مردم ایران نیز مورد قبول است و با استقبال روبه‌رو می‌شود. فکر می‌کنم می‌توانیم در ایران نیز از مناسبت‌های تقویمی مانند بلکفرایدی استفاده کنیم.»
در عیدهای ایرانی شاهد افزایش قیمت کالا هستیم
به گفته عقیلینسب، برخلاف سایر کشورها که در روزهای آخر سال شروع به گذاشتن تخفیف می‌کنند، متأسفانه در ایران شرایط باعث می‌شود خریداران این حس را داشته باشند که در روزهای پایانی سال همه‌چیز گران‌تر خواهد شد و در نهایت هم منتظر می‌مانند تا قیمت‌ها کاهش پیدا کند و سپس برای خرید اقدام می‌کنند.
او تأکید می‌کند: «لازم است رویکرد تجاری فروش در ایران اندکی تغییر کند تا شهروندان به این باور برسند که در تخفیف‌های مناسبتی نیز می‌توان خرید کرد. می‌توان تخفیفاتی را در جشن‌ها و عیدهای ایرانی مثل شب یلدا، مهرگان و نوروز برای فروشگاه‌ها در نظر گرفت، اما متأسفانه در ایران این رویکرد وجود دارد که به علت عجله و نیاز مشتریان می‌توان قیمت‌ها را در شب عید بالا برد.»
عقیلینسب در ادامه یکی از دلایل افزایش قیمت در روزهای جشن تقویم ملی را این‌گونه توصیف می‌کند: «یکی از عوامل گرانی‌ها در شب عید موضوع تورم است. بسیاری از افراد گمان می‌کنند بعد از سال نو تمام قیمت‌ها دوبرابر خواهد شد؛ به همین دلیل شاهد هجوم خریداران پیش از عید به بازار هستیم. این شرایط باعث می‌شود بسیاری از فروشندگان به جای ارائه تخفیف و پایین آوردن قیمت‌ها کاملاً برعکس عمل کنند و قیمت کالاها را حتی نسبت به طول سال هم افزایش دهند.»
او معتقد است که کار نکردن روی مناسبت‌های ملی و ارائه تخفیف‌های فروشگاهی به این مناسبت‌ها باعث شرایطی می‌شود که افراد گمان کنند بلکفرایدی یک فرصت خوب برای ارائه تخفیف است، اما عید نوروز زمانی است برای افزایش قیمت‌ها.
تخفیف در ایران مفهوم ندارد
مدیرعامل پستکس درباره ماهیت تخفیف در ایران مطرح می‌کند: «تخفیف در ایران معنا و مفهوم واقعی ندارد و بر اساس ماهیت کارکرد خود عمل نمی‌کند. این را بسیار تجربه کرده‌ایم که کالایی حتی پشت ویترین مغازه با 50 درصد تخفیف به نمایش گذاشته شده، اما وقتی قیمت را از فروشنده جویا می‌شویم، اصلاً تخفیف کالا را حس نمی‌کنیم.»
به گفته او بحث فروش بی‌واسطه در ایران بی‌معناست. هر کالایی تا به مرحله فروش برسد، چندین دست بین واسطه‌های مختلف می‌گردد و در هر دور گردش کالا، مقداری بر قیمت آن افزوده خواهد شد. همین موضوع هم باعث می‌شود مشتریان نتوانند طعم شیرین تخفیف را در خرده‌فروشی تجربه کنند. به دلیل سودی که وجود دارد تأمین‌کنندگان عمده تمایلی برای عرضه مستقیم کالا به افراد ندارند.
عقیلینسب همچنین خاطرنشان می‌کند: «در ایران شرایطی وجود ندارد که تأمین‌کنندگان عمده اولیه، مانند والمارت و کاسکو که در کشورهای خارجی فعال هستند، بتوانند تأمین‌کننده 30 تا 40درصدی نیاز مردم از هر چیزی باشند.»
به باور او اگر چنین شرایطی در کشور به وجود آید، تأمین‌کننده اولیه قدرت چانه‌زنی با تولیدکننده را پیدا خواهد کرد و تولیدکننده هم مجبور خواهد شد تولید ارزان‌تری داشته باشد. تولید ارزان‌تر هم در نهایت باعث خواهد شد تخفیف‌ها محسوس‌تر باشند.
لینک کوتاه: https://karangweekly.ir/6r0k