کارنگ رسانه اقتصاد نوآوری است. رسانهای که نسخه چاپی آن هر هفته شنبهها منتشر میشود و وبسایت و شبکههای اجتماعیاش هر ساعت، اخبار و تحولات این بخش از اقتصاد را پوشش میدهند. در کارنگ ما تلاش داریم کسبوکارهای نوآور ایرانی، استارتاپها، شرکتهای دانشبنیان و دیگر کسبوکارها کوچک و بزرگی که در بخشهای مختلف اقتصاد نوآوری در حال ارائه محصول و خدمت هستند را مورد بررسی قرار دهیم و از آینده صنعت، تولید، خدمات و دیگر بخشهای اقتصاد بگوییم. کارنگ رسانهای متعلق به بخش خصوصی ایران است.
هاوینگ رویدادی است که در آن پاداش استخراج بیتکوین به نصف میرسد. سه هاوینگ قبلی بیتکوین در سالهای ۲۰۱۲، ۲۰۱۶ و ۲۰۲۰ رخ داده بود و در هر یک سال پس از هر هاوینگ، قیمت بیتکوین به طور قابل توجهی افزایش یافته است. به غیراز تأثیر غیرمستقیم روی قیمت بیتکوین، رویداد هاوینگ به طور قابل توجهی بر رفتار ماینرها تأثیر میگذارد، زیرا هزینههای استخراج برای بهدستآوردن همان مقدار بیتکوین دوبرابر میشود.
به این بهانه، به مرور دیدگاه فعالان حوزه بلاکچین و رمزارز کشور که پیش از هاوینگ بیتکوین بیان کرده بودند میپردازیم. اغلب کارشناسان اذعان داشتند که تأثیر هاوینگ بیتکوین در ماههای پیش از این رویداد آغاز شده و احتمالاً این تأثیر به شکل طولانی مدت ادامه خواهد داشت و بازار را از خود متأثر خواهد کرد.
هاوینگ پیش رو صنعت ماینینگ را پرریسک میکند
سهراب ثامنی، مدیرعامل پلتفرم مدیریت وثیقه و بدهی غیرمتمرکز «زربان» در گفتوگو با رسانه رمزارز در خصوص دلیل خود برای شرکت در عصرانه راهکار با موضوع هاوینگ گفت: «دلیل اول این علاقه، این است که با توجه به تجربههای قبلی تیم برگزارکننده و مجموعههای حامی فکر میکنم کیفیت افرادی که در این رویداد جمع میشوند بسیار قابل توجه خواهد بود و کانونیشدن افراد، چه دارای اعتبار و چه دارای دانش در این حوزه، به بهبود شرایط در اکوسیستم بسیار کمک خواهد کرد. به هرحال وقتی افراد واقعاً باکیفیت دور هم جمع بشوند حتماً محصولات جانبی غیرمستقیم و جدید بسیاری ایجاد خواهد شد؛ همانطور که تجربه حضور در رویداد نهم ژانویه و رویدادهای دیگر این موضوع را نشان داد.»
ثامنی ادامه داد: «دلیل دومی که برای من شرکت در این رویداد را جذاب کرده این است که شرکت در رویدادها به من کمک میکند چشماندازی از ذهنیت افراد به دست بیاورم، زیرا من برای افراد شرکتکننده احترام فراوانی قائلم و به نظرم دانش خوبی در این حوزه دارند و مایلم تحلیلشان را در مورد هاوینگ بیتکوین دقیقتر بدانم و مطلع شوم که چه تفکری در مورد این اتفاق دارند. مطمئنم که خیلیها درباره موضوعاتی مثل قیمت، تأثیر بر بازار، حرکت مردم و حالا اکوسیستم بلاکچین، اهمیت رگولاتور و… صحبتهای بسیار متنوعی دارند که قطعاً با ذهنیت من متفاوت خواهد بود و کمک خواهد کرد رویکرد و تحلیلهایم را اصلاح کنم و دانشم را بهبود بدهم.»
مدیرعامل زربان افزود: «دلیل سومی که من را بیشتر به این سمت سوق داد که ما علاوه بر شرکت در این رویداد، اسپانسر برگزاری آن هم بشویم، این است که به عقیده من، این رویداد علاوهبر شبکهسازی که رخ خواهد داد، اعتبار بالایی هم دارد و افراد بااعتباری در این رویداد شرکت خواهند کرد و برای کسبوکار ما هم تأثیرات مثبتی به همراه دارد. ما میتوانیم در این رویداد شناختهشدهتر شویم و با لایههایی ارتباط بگیریم که تاکنون ارتباطی نداشتهایم، زیرا زربان میتواند خدمات سازندهای به افراد شرکتکننده در این رویداد و بیزینسهای مرتبط با آنها ارائه دهد. من فکر میکنم امکانات زیرساخت زربان برای کسانی که توسعهدهنده کسبوکار بوده و مرتبط با بلاکچین هستند جذاب باشد و به همین دلیل میخواهیم از این تریبون و رویداد استفاده کنیم تا زربان را برای این افراد تشریح کنیم.»
سهراب ثامنی در خصوص اهمیت رویداد هاوینگ امسال گفت: «همه میدانند که در هاوینگ نرخ تورم روزانه و سالانه بیتکوین نصف میشود. هاوینگ 2024 نکتهای دارد که با هاوینگهای قبلی متمایز است. مهمترین تفاوت این است که نرخ عرضه بیتکوین در پاداش استخراج پایینتر از نرخ عرضه طلا قرار میگیرد. طلا نیز مانند بیتکوین عرضه دارد و هنوز استخراج میشود. این اتفاق تحولی ایجاد خواهد کرد و عدهای معتقدند که ممکن است مارکتکپ بیتکوین بیشتر از طلا شود که البته خیلی منطقی به نظر نمیآید، اما ممکن است نسبت مارکتکپ زنده بیتکوین و مارکتکپ قسمتی از طلا که در صنعت و زیورآلات نیست تغییر کند و این در صورتی امکانپذیر است که قیمت بیتکوین به حدود 130 هزار دلار برسد. از نظر من این موضوع مهمترین تأثیر هاوینگ است.»
ثامنی در ادامه توضیح داد: «البته هاوینگ اثرات دیگری نیز روی دیگر رمزارزها دارد؛ همانطور که میدانید با بالا رفتن و پایین آمدن قیمت بیتکوین، سایر رمزارزها نیز رفتار مشابهی از خود نشان میدهند که به دلیل مسیر حرکت پول در اکوسیستم رمزارزی است که از سمت بیتکوین به دیگر رمزارزها منتقل میشود. البته با وجود تأیید ETF این جریان تغییر کرده و این صندوقها نمیگذارند که پول از بیتکوین خارج شود و به سمت دیگر رمزارزها برود. این گسست به مرور بیشتر نیز خواهد شد؛ منتها استیبلکوینها از این قاعده مستثنا هستند»
او ادامه داد: «نکته دومی که در این زمینه وجود دارد، به نظر من احتمالاً این آخرین هاوینگی است که پاداش ماینینگ بلاک جدید بیشتر از پاداش ماینینگ کارمزد تراکنشها خواهد بود. این اتفاق چند نتیجه به دنبال خواهد داشت که ویتالیک بوترین به آن اشاره کرده است. مهمترین نتیجه آن این خواهد بود که کارمزد مهمتر میشود و دیگر یک منبع امن پایدار برای درآمد ماینرها نخواهد بود، زیرا کارمزد بلاکها متفاوت است و نوسان بسیاری خواهد داشت؛ در نتیجه صنعت ماینینگ بسیار ریسکی خواهد شد و ممکن است در پاداش ماینینگ دچار ناپایداری شویم.»
عصرانه هاوینگ راهکار؛ فرصتی برای ارتباطسازی و ایجاد اعتماد بین صرافیها و مشتریان
احسان آشورعلی، مدیر مارکتینگ اکساونیکس در گفتوگو با رسانه رمزارز از دلایل حمایت خود از عصرانه راهکار با موضوع هاوینگ گفت: «حضور در رویداد هاوینگ بیتکوین این امکان را به صرافیهایی نظیر اکساونیکس میدهد تا با مخاطبان به شکل مستقیم در ارتباط باشند و خدمات خود را به آنها معرفی و ارتباطسازی کنند. حضور در رویداد هاوینگ، ما را قادر میسازد از آخرین تحولات و رویدادهای صنعت آگاه شویم و به مشتریان و مخاطبان خود اطلاعات دقیق و قابل اعتمادی ارائه دهیم و این امر به ما اجازه میدهد بهعنوان یک منبع معتبر در صنعت شناخته شویم. همچنین میتوانیم با سایر نمایندگان و فعالان صنعت رمزارزها آشنا شویم و روابط عمیقتری برقرار کنیم. این روابط به ما کمک میکند در آینده همکاریهای مفیدتری شکل داده و شبکه ارتباطات خود را گسترش دهیم.»
آشوری در ادامه بیان کرد: «با حضور در این رویداد میتوانیم تحلیلهای دقیقتری از روندهای بازار انجام دهیم و پیشبینیهایی برای آینده صنعت داشته باشیم. این اطلاعات به ما کمک میکند استراتژیهای بهتری برای توسعه و رشد کسبوکارمان طراحی کنیم. حضور در رویداد هاوینگ بیتکوین به ما اعتبار و اعتماد بیشتری در نظر مشتریان و مخاطبان میبخشد. این نشان میدهد که ما به توسعه و پیشرفت این حوزه متعهد بوده و آماده همکاری همهجانبه برای رسیدن به اهداف مشترک هستیم.»
افزایش قیمت بیتکوین از یک سال قبل از هاوینگ آغاز میشود
محمدرضا شرفی، نماینده هیئت مؤسس انجمن بلاکچین و رمزارز اتاق بازرگانی ایران در گفتوگو با رسانه رمزارز در خصوص ماهیت هاوینگ اظهار داشت: «صنعت استخراج رمزارز به این شکل است که چه در داخل و چه در خارج از کشور، همه به یک منبع متصل هستند؛ بنابراین، شرایط برای این گروه، تفاوت چندانی نخواهد داشت. هاوینگ پروسهای است که در مسیر زنجیره بیتکوین طراحی شده و تقریباً هر چهار سال یکبار رخ میدهد و میزان پاداش در استخراج به نصف کاهش پیدا میکند. بر اساس این رویکرد و ساختار، بیتکوین در نهایت به ۲۱ میلیون واحد محدود میشود. پس از اتمام استخراج بیتکوین، انتقال این رمزارز، درآمد ماینرها را تأمین میکند.»
او در ادامه بیان کرد: «این سازوکاری که طراحی شده را میتوان از چند جهت بررسی کرد. هاوینگ قطعاً روی قیمت بیتکوین تأثیرگذار خواهد بود. فراوانی، یکی از مواردی است که روی قیمت محصول تأثیر میگذارد. در هاوینگ نیز بیتکوین با کاهش مواجه میشود و طبیعی است که افزایش قیمت باید کاهش تولید را جبران کند تا فعالیت ماینرها بهصرفه باشد.»
شرفی افزود: «با توجه به روندی که در دورههای گذشته هاوینگ نیز شاهد آن بودهایم، افزایش قیمت بیتکوین تقریباً از یک سال قبل از هاوینگ شروع میشود. این چرخهای است که در طول هاوینگهای پیشین شاهد آن بودهایم و این روند به صورت متناوب در حال تکرار است. تأثیری که در این چرخه دیده شده، این است که ارزش بیتکوین باید به حدی برسد که در نهایت بخش هزینه نقلوانتقال و جابهجایی بتواند زحمت ماینرها را پوشش دهد و درآمد آنها را تأمین کند.»
نماینده هیئت مؤسس انجمن بلاکچین و رمزارز اتاق بازرگانی ایران درباره پیشبینی قیمت بیتکوین پس از این رویداد گفت: «بعد از هاوینگ باید منتظر عددی بین ۱۴۰ تا ۱۶۰ هزار دلار باشیم. اگر روندهای قبلی تکرار شود، که طی چند هاوینگ قبلی شاهد آن بودهایم، سقفی که انتظار داریم در این محدوده خواهد بود. به نظر من حدود هشت ماه تا یک سال بعد از هاوینگ زمان میبرد که بیتکوین بتواند به این قیمت دست پیدا کند. روند صعودی قیمت بیتکوین بهمرور بعد از هاوینگ آغاز خواهد شد.»
بعد از هاوینگ ۷۰ درصد پاداش ماینرها کم میشود
افشین آشوری، فعال حوزه رمزارزها در مورد هاوینگ بیان کرد: «بر اساس الگوریتمی که بیتکوین دارد، تقریباً هر چهار سال یکبار، پاداش ماینرها نصف میشود. پس از چهارمین هاوینگ بیتکوین، میزان پاداش استخراجکنندگان از ۶.۲۵ به ۳.۱۲۵ کاهش مییابد. در چند ماه اخیر شاهد افزایش قیمت بیتکوین بودیم که عمدتاً به دلیل تأیید ETF بیتکوین بوده و بخشی از این رشد نیز مربوط به نزدیک شدن به رویداد هاوینگ بوده است. پیش از این رشد قیمتی هم ماینرها در کشور عملاً ضرر و زیان را تجربه میکردند. دلیل ضرر ماینرهای کشور، قیمت نامتعارف انرژی؛ بهخصوص گاز و برق است.»
او در گفتوگو با رسانه رمزارز در مورد قیمت برق برای ماینرها توضیح داد: «میانگین قیمت برق مصرفی صنعتی برای حجم بالا در جهان در حال حاضر حدود سه سنت است. در کشورهای اطراف ما ازجمله قزاقستان، روسیه، عمان و امارات، با توجه به زیرساختها، قیمت برق در بدترین حالت به ۳.۵ تا چهار سنت میرسد. اما در ایران، قیمت هر کیلووات برق بیش از حدود ۹ سنت است.»
به عقیده آشوری در این بخش تقریباً مزیت رقابتی در سرمایهگذاری نیز وجود ندارد. واردات دستگاهها برای فعالان قانونی این حوزه بهسختی انجام میشود. بخشهای غیرقانونی ماینینگ نیز باعث شده بحث زیرزمینی اضافه شود.
او خاطرنشان کرد: «فروش دستگاههای ماینینگ به دلیل رشد قیمت بیتکوین به صورت مداوم در حال افزایش است که افراد را ترغیب میکند به شکل زیرزمینی به استخراج بپردازند.»
این فعال حوزه استخراج رمزارز درباره سختی شبکه بیتکوین اظهار داشت: «اکنون که به رویداد هاوینگ نزدیک میشویم، باید به موضوع سختی شبکه نیز اشاره کنیم. عملاً پس از هاوینگ، پاداش ماینرها نصف نمیشود، بلکه اگر سختی شبکه را نیز در نظر بگیریم، ۷۰ درصد از پاداش یا درآمدها کم میشود.»
بعد از هاوینگ شاهد نوسانات بیتکوین خواهیم بود
حسین غضنفری، فعال حوزه رمزارز درباره هاوینگ بیتکوین بیان کرد: «به نظر من، بیتکوین از نظر فاندامنتال شرایط بسیار خوبی دارد؛ هم ثبات آن در این سالها و هم میزان تطبیقپذیری بین جامعه اقتصادی در وضعیت مطلوبی قرار دارد. همانطور که اکثر تحلیلگران اعتقاد دارند، هاوینگ باعث رشد قیمت بیتکوین خواهد شد و من آن را انکار نمیکنم، اما نکتهای که وجود دارد این است که ممکن است با این خبر، انتظارات تورمی ایجاد شود و شاید در دو تا سه ماه، بیتکوین نوساناتی را تجربه کند. معمولاً زمانی که یک اتفاق فاندامنتال مانند هاوینگ رخ میدهد، مردم انتظار دارند که رشد قیمت به صورت آنی اتفاق بیفتد و هرگونه نوسان خلاف آن میتواند این افراد را وادار به خروج از آن بازار کند؛ آن هم در شرایطی که اتفاقاً جای صبر کردن است.»
او در گفتوگو با رسانه رمزارز در ادامه تأکید کرد: «از نظر سرمایهگذاری، بیتکوین کماکان شرایط خوبی دارد، اما با توجه به قیمتهای فعلی، باید به آن حداقل با دید دوساله نگاه کرد. اکنون بیتکوین تقریباً در محدوده بالاترین قیمت دو سال گذشته قرار دارد. بیتکوین در طول دو سال گذشته در حال ریزش بود و به همین دلیل فردی که در این محدوده اکنون خرید میکند، نباید بیتکوین را با دید کوتاهمدت بخرد. ممکن است رکورد قیمتی جدید حتی زودتر از دو سال اتفاق بیفتد، اما دید سرمایهگذاری باید بلندمدت باشد.»
عوامل اقتصاد کلان باید در قیمت بیتکوین در نظر گرفته شود
امید امینزاده، معاون عملیات صرافی «آبانتتر» نیز درباره تأثیر هاوینگ در گفتوگو با رسانه رمزارز اظهار داشت: «هاوینگ که اتفاق میافتد، عملاً تعداد بیتکوینهای تولیدشده در هر بلاک نصف میشود، اما مسئله این است که قیمت بیتکوین تابع عرضه و تقاضاست. مانند هر بازار دیگری با رویداد هاوینگ طبیعتاً عرضه بیتکوینهای جدید کاهش پیدا میکند. اما باید حتماً سه نکته را در پیشبینی قیمتی بعد از هاوینگ در نظر بگیریم. اولین نکته این است که در هر هاوینگ نسبت به هاوینگ بعدی، اثر کاهش عرضه بیتکوین به نسبت موجودی کل بیتکوینها به شدت کمتر میشود؛ یعنی میزان تورم بیتکوین در هر هاوینگ نسبت به هاوینگ قبلی اثر کاهشی کمتری دارد. اگر در هاوینگ قبلی پس از این رویداد شش بیتکوین از چرخه خارج میشد، در این هاوینگ میزان آن به نصف کاهش پیدا میکند و سه بیتکوین از چرخه خارج میشود؛ پس اثر هاوینگ هر چهار سال کمتر میشود و دامنه یا اثرات قیمتی ناشی از عرضه بیتکوین جدید هم کمتر و بازار، پایدارتر میشود.»
امینزاده در ادامه افزود: «نکته دوم در پیشبینی قیمت بیتکوین این است که آیا قبل از اتفاق هاوینگ، این کاهش عرضه خود را در قیمت نشان داده یا خیر؛ یعنی به دلیل اینکه بازار، پیشبینی این کاهش عرضه را دارد، خریداران نسبت به خرید بیشتر اقدام میکنند و فروشندگان نیز دست نگه خواهند داشت. در نتیجه ممکن است بعد از وقوع هاوینگ، ما حتی شاهد کاهش قیمت باشیم؛ به این دلیل که فروشندگان پس از این رویداد، بیشتر فعال خواهند بود و همچنین خریداران نیز دست نگه خواهند داشت. از طرف دیگر، اثر هاوینگ در طول زمان خود را نشان میدهد؛ یعنی بلافاصله بعد از هاوینگ، آن اثر اقتصادی که ناشی از کاهش عرضه است را به صورت مستقیم مشاهده نخواهیم کرد. بعد از گذشت مدتی، حدود یک سال، این کاهش عرضه و از طرفی افزایش تقاضا میتواند اثر خود را در قیمت به صورت مشخص نشان دهد.»
امینزاده با اشاره به اینکه نکته سوم، مسئله اقتصاد کلان است، عنوان کرد: «بخشی از رفتار قیمتی بیتکوین بهعنوان یک کلاس دارایی ریسکی، تابع شرایطی مثل میزان عرضه پول، اقتصاد کلان و سیاستهای بانکهای مرکزی مثل فدرالرزرو است؛ از این رو، سیاستهای پولی کشورها و شرایط اقتصاد کلان هم به صورت مستقل میتواند تأثیر بسیار زیادی روی قیمت بیتکوین داشته باشد. با لحاظ کردن این سه متغیر، ما باید نسبت به پیشبینی قیمت و رفتار قیمتی تصمیمگیری کنیم.»
نگاه به بازار نباید کوتاهمدت باشد
محمد یعقوبی، مدیرعامل صرافی یوبیتکس درباره هاوینگ بیتکوین در گفتوگو با رسانه رمزارز بیان کرد: «هاوینگ ترند این روزهای بازار است و متخصصان زیادی در مورد آن صحبت کردهاند. رفتار بیتکوین در هاوینگهای گذشته، بعد از این رویداد به صورت صعودی بوده و انتظار بازار بعد از هاوینگ پیش رو نیز قطعاً همین است. به دلیل کم شدن عرضه و بالا رفتن تقاضا که این روزها هم به دلایل مختلف بیشتر شده است، افزایش قیمت را خواهیم داشت. اساساً نگاه به بازار نباید کوتاهمدت باشد، اما در بلندمدت رفتار بیتکوین همواره صعودی است و بعد از این هاوینگ نیز یک رفتار صعودی را شاهد خواهیم بود؛ فارغ از اینکه چه اتفاقی برای بیتکوین رخ خواهد داد.»
او در ادامه توضیح داد: «نکاتی که هاوینگ پیش رو را از هاوینگهای قبلی متفاوت میکند، تصویب ETFهای بیتکوین است که در ماههای گذشته رخ داد و به خوبی تأثیر خود را روی بازار گذاشت. به نظر من، ممکن است هاوینگ دیگر تأثیر قدیم خود را نداشته باشد و تصویب ETFها که یک کلاس دارایی جدید به ادبیات مالی دنیا اضافه کرد، تأثیر به مراتب مهمتری بهخصوص در طولانیمدت خواهد داشت، اما هاوینگ نیز اثرات خود را در بازار بیتکوین میگذارد. با این حال، بازار کریپتو و بیتکوین هنوز برای پخته شدن خیلی جا دارد. نوسانات کوتاهمدت قطعاً در آن اتفاق خواهد افتاد و مهم است که غیر از نقش هاوینگ در قیمت، به موارد دیگر مثل روند کلی بازار، تأثیرات فاندامنتالی و اقتصاد کلان روی کریپتو نیز توجه کنیم، اما به صورت کلی، ممکن است پیش از هاوینگ، یک روند نزولی کوتاهمدت داشته باشیم، ولی پیشبینی بلندمدت بعد از هاوینگ، مانند هاوینگهای گذشته، رفتار صعودی است.»
شایان ذکر است، اولین عصرانه راهکار با موضوع هاوینگ بیتکوین، امروز دوم اردیبهشتماه ۱۴۰۳ از ساعت ۱۵ تا ۱۹ در باشگاه آجودانیه برگزار خواهد شد. مخاطبان این رویداد؛ مدیران صرافیهای رمزارزی،تریدرها، پژوهشگران بلاکچین، فعالان اکوسیستم رمزارزی، کسبوکارهای پرداختیاری، سرمایهگذاران حقیقی و حقوقی، تامینکنندگان سختافزارهای این صنعت و متخصصان فنی بلاکچین هستند. بستری برای شبکهسازی میان اکوسیستم بلاکچین و رمزارز کشور، بررسی هاوینگ از نگاه کسبوکاری و تشریح خود هاوینگ و تأثیرات آن از جمله اهداف این رویداد عنوان شده است.