کارنگ رسانه اقتصاد نوآوری است. رسانه‌ای که نسخه چاپی آن هر هفته شنبه‌ها منتشر می‌شود و وب‌سایت و شبکه‌های اجتماعی‌اش هر ساعت، اخبار و تحولات این بخش از اقتصاد را پوشش می‌دهند. در کارنگ ما تلاش داریم کسبوکارهای نوآور ایرانی، استارتاپ‌ها، شرکت‌های دانش‌بنیان و دیگر کسب‌وکارها کوچک و بزرگی که در بخش‌های مختلف اقتصاد نوآوری در حال ارائه محصول و خدمت هستند را مورد بررسی قرار دهیم و از آینده صنعت، تولید، خدمات و دیگر بخش‌های اقتصاد بگوییم. کارنگ رسانه‌ای متعلق به بخش خصوصی ایران است.
تعدادی از فعالان استارتاپی کشور اخیرا با موج توییت‌هایی روبه‌رو شده‌اند که نشان می‌دهد برخی از فعالان این فضا از سوی دادسرای جرایم رایانه‌ای فناوری و اطلاعات احضار شده‌اند. آخرین مورد این احضارها هم مربوط به شاهین طبری مدیر عامل مداریو و موسس چارگون بود که در خصوص علت احضار خود به کارنگ می‌گوید فعلا تنها چیزی که در اختیار او گذاشته شده یک پرونده ۷۲ صفحه‌ای است که با زحمت و صرف زمان بسیار زیاد یک کپی از آن تهیه کرده است.
از توضیحاتی که طبری می‌دهد مشخص است که ابهامات جدی در خصوص پرونده وجود دارد. طبری می‌گوید: «اتهاماتی که به من نسبت داده شده هیچ نسبتی با فعالیت ما ندارد و به هیچ عنوان تحت اختیار مداریو نیست و فعلا ترجیح می‌دهم تا شفاف‌‌سازی کامل پرونده وارد جزئیاتی که مطرح شده نشوم چرا که هنوز به‌صورت کامل مطلع نیستم و فعلا با قرار ۳۰۰ میلیون تومانی و قرار کفالت پدر اجازه خروج از دادگاه را گرفتم.»
قانون کسبوکارهای نوآور دقیق نیست
مدیرعامل استارتاپ مداریو علت این ابهامات را خلا قانونی می‌داند و معتقد است بزرگترین مشکل پیش روی کسبوکارهای نوآور کمبود زیرساخت‌های قانونی لازم است. طبری می‌گوید: «تاکنون در تمام جلساتی که با سیاست‌گذاران و مدیران دولتی داشته‌ایم گفته‌ام که اکوسیستم نوآوری نه به وام نیاز دارد و نه حمایت‌های مالی کلان. تنها چیزی که می‌تواند موانع را از پیش پای فعالان این حوزه بردارد ایجاد زیرساخت‌های قانونی است. وجود یک قانون بد از بی‌قانونی بهتر است. این اتفاقاتی که پیش آمده هم ناشی از خلاهای قانونی است.»
طبری معتقد است که خلاهای قانونی نه تنها برای فعالان حوزه نوآوری مشکل‌‌ساز شده بلکه جامعه حقوقی را هم سردرگم کرده است. مدیرعامل مداریو بیان می‌کند: «حتی بازجوی پرونده من هم به‌طور دقیق نمی‌دانست که آیا من جرمی مرتکب شده‌ام یا نه. بنابراین یکی از ضروری‌ترین اقداماتی که باید پیگیری شود مشخص شدن ابعاد حقوقی فعالیت کسبوکارهای نوآور است که هم مسیر فعالان مشخص باشد و هم حوزه قضایی با چالش مواجه نشود.»
موارد مشابه برای مدیران عامل دیوار و آپارات
وقتی طبری این خبر را اعلام کرد اظهارنظری از حسام آرمندهی بنیان‌گذار کافه‌بازار هم حسابی خبرساز شد. آرمندهی با بازنشر توییت طبری و ارجاع دادن به یک توییت مشابه خود در 5 سال پیش اشاره کرد هنوز کسبوکارهای اینترنتی را با همان رویه‌ها و با همان وضعیت قبل قضاوت می‌کنند و فرا می‌خوانند. این دو توییت منجر به شکل‌گیری یک موج توییتری از اظهارنظر استارتاپی‌ها و آنلاین‌ها درباره این احضارها و سختتر شدن فشارهای کاری این کسب‌وکارها در ایران شد.
میلاد منشی‌پور مدیرعامل و هم‌بنیانگذار تپسی یکی دیگر از فعالانی بود که به این موضوع ورود کرد و نوشت: «کار کردن در کشورمون بسیار سختتر از چیزیه که فکر می‌کنید. اینجا در حالیکه مشغول کار خودت هستی -که جرم نیست- و نیت جرم هم نداری، محکوم میشی چون «ممکنه» دیگری بر پایه‌ی پلتفرم تو جرمی انجام بده!»
موضوعی که همزمان شدن آن با طرح برخی محدودیت‌ها بیشتر موجب نگرانی کسبوکارهای نوآور شده است. همین چند روز پیش بود که خبر آمد محمدجواد شکوری مقدم مدیرعامل آپارات با شکایت صداوسیما محکوم شده است. حکمی که شکوری مقدم هم در یک اعتراض توییتری به آن خوشحالی جام‌جم‌نشین‌ها از آن را مایه تاسف خواند. شکوری مقدم نوشت: «صدای شادی و هلهله خیابان جام جم برای حکم جدید صدا و سیما بر علیه آپارات آن‌هم در سال مانع‌زدایی! به مراتب تلخ‌تر و غم‌انگیزتر از تحریم‌های گوگل و اپل در کام ما بود. من از بیگانگان هرگز ننالم که با من هرچه کرد آن آشنا کرد.»
مدیرعامل سایت دیوار هم درست دو هفته پیش در یک برنامه کلاب‌هاوسی از محکومیت خود به یک سال حبس به دلیل انتشار یک آگهی روی این سایت توسط شخص ثالثی خبر داده بود. خبری که باعث شد تا سازمان نصر تهران و برخی از فعالان صنفی صنعت آی‌تی کشور یک بار دیگر این بحث را مطرح کنند که مقررات و قوانین مرتبط به پلتفرم‌ها باید بازنگری و متناسب با دنیای تازه این کسب‌وکارها تدوین شود.
پیگیری روندهای قضایی باید صنفی باشد نه فردی
علی آجودانیان، هم‌بنیانگذار استارتاپ ویرگول هم سال گذشته تجربه مشابهی داشته است و وقوع اتفاقاتی از این جنس را که گریبانگیر فعالان کسب‌وکار حوزه نوآوری می‌شود ناامیدکننده توصیف می‌کند. آجودانیان می‌گوید که این اتفاقات برای تیم‌ها سردرگمی ایجاد می‌کند و هزینه زمانی بالایی دارد چرا که ساعت‌هایی که در رفت‌وآمدهای بین دادگاهی هدر می‌رود باید صرف بالا بردن کیفیت محصول تیم بشود.
آجودانیان هم مانند طبری معتقد است که چارچوب قانونی کسبوکارهای نوآور باید شفاف شود و اگر همین روند ادامه پیدا کند خیلی نمی‌توان به شرایط آینده امیدوار بود. هم‌بنیانگذار ویرگول می‌گوید که وجود یک صنف مستقل و بانفوذ، موجب دلگرمی کسبوکارهای نوآور می‌شود و البته این صنف باید مورد قبول نهادهای حاکمیتی باشد. آجودانیان بیان می‌کند: «صنف حامی کسبوکارهای نوآور باید از نهادهای مختلفی که قدرت تصمیم‌گیری بالایی دارند تشکیل شود و بسیار مهم است رابطه اعضای صنف نزدیک باشد.»
لینک کوتاه: https://karangweekly.ir/tjot
