زمان مطالعه: 4 دقیقه
گلاره جباری 34 ساله و تحصیل‌کرده رشته خبرنگاری در دانشکده خبر است. او از ۱۶سالگی در صداوسیما مشغول به کار بوده و در مقام تهیه‌کننده، سردبیر و مجری در برنامه‌های بسیاری حضور داشته است. اما پس از مدتی تصمیم می‌گیرد حوزه کاری خود را تغییر دهد. برای این تغییر هم به روابط عمومی بالا و علاقه‌اش به کتاب تکیه می‌کند و با همکاری حسام زاهدی استارتاپی به اسم همبودگاه را راه می‌اندازد. همبودگاه کسبوکار اختصاصی حوزه چاپ و نشر کتاب است که تاکنون ۱۱ هزار جلد کتاب دست‌به‌دست کرده و هدف از راه‌اندازی‌اش حل چندین مشکل در بازار چاپ و نشر کتاب است.
کار همبودگاه از چه زمانی و با چه سرمایه‌ای آغاز کردید؟
بیش از دو سال است این کار را شروع کرده‌ام. تجربه‌های همزمانم در چند مجموعه مختلف باعث شد که در ذهنم ایده این کسبوکار پررنگ شود. قبل از اینکه به صورت رسمی همبودگاه وجود داشته باشد، با چند انتشارات کودک مثل زرافه و قلک همکاری می‌کردم و چندین کمپین برای فروش کتاب‌ها طراحی کرده بودم. همزمان برای انجمن حامی که حوزه فعالیتش گسترش فضاهای آموزشی در مناطق محروم بود، کمپین کرادفاندینگ اجرا کردم که در نرم‌افزار دونیت اجرا شد و خوشبختانه بسیار موفق بود. مجموعه این اتفاقات سبب شد ایده همبودگاه در ذهنم عملی به نظر بیاید. ما با سرمایه شخصی شروع کردیم. هزینه چندانی هم برای شروع راه نداشتیم و در نیمه راه موفق به جذب سرمایه شدیم. اولین کتابی هم که پیش‌فروش کردیم «جنگل بارانی» بود.
پایش کدام نیاز شما را به این سمت کشید؟
چند معضل همزمان در بازار نشر وجود داشت که اولین و مهم‌ترینش این بود که اگر نویسنده ناشناس باشد، هزینه‌ای برای چاپ کتاب ندارد. از طرفی ناشر نمی‌پذیرد که برای این کتاب هزینه کند و از آن بدتر، در سیستم پخش ۴۰ درصد درآمد کتاب‌ها سهم پخش می‌شود. چون این کتاب‌ها دیده نمی‌شوند یا فروشنده به خریدار پیشنهادشان نمی‌کند، یا هرگز به دست مخاطب مورد نظر نمی‌رسد یا بسیار دیر شناخته می‌شود و روندش طولانی است.
ما برای همه این نیاز‌ها در همبودگاه راه‌حل داریم. نویسنده قبل از چاپ کتاب مدتی در رابطه با محتوای آن و دغدغه‌هایی که موجب خلق یا ترجمه این کتاب شده، می‌نویسد. در این فرایند مخاطب درگیر می‌شود. طی این فرصت نویسنده زمان دارد مخاطب را با موضوع کتاب آشنا کند، بدون اینکه کتاب در کتابفروشی وجود داشته باشد. پس از این مرحله، کتاب پیش‌فروش می‌شود و مخاطبان علاقه‌مند می‌توانند آن را پیش‌خرید کنند. در این مرحله نویسنده احتیاج به سرمایه‌گذاری برای چاپ ندارد و در حقیقت پول نشر قبل از چاپ تأمین شده است. این پیش‌خرید‌ها در سطح سازمانی و فردی اتفاق می‌افتد که نسبت به گذشته، آسودگی و درآمد مناسب‌تری برای نویسنده نهایی دارد. مرحله بعد رفع مشکل پخش است که در همبودگاه، کتاب بلافاصله پس از چاپ، برای مخاطب نهایی ارسال می‌شود و درگیر فرایند پخش و معطل ماندن کتاب در قفسه‌های فروشگاه نمی‌شود.
از سمت دیگر، چون ارتباط خاصی بین فعالان صنعت چاپ و نشر وجود نداشت، همبودگاه یک شبکه اجتماعی ایجاد کرده است که تعداد زیادی از فعالان صنعت و مخاطبان در آن فعال هستند. مانند ناشران، ویراستاران، طراحان جلد، نویسندگان و مخاطبین نهایی. این جمع موجب اتفاقات و همکاری‌های خوب و حذف ارتباطات مافیایی در این صنعت می‌شود.
حجم معاملات بازاری که در آن کار می‌کنید چقدر است و چه سهمی از این بازار دارید؟
این روش از پیش‌خرید و فروش و چاپ کتاب، روش بسیار جدیدی است و بازار چاپ و نشر بسیار سنتی است، به همین دلیل ما سهم بسیار کمی از این بازار داریم. ولی شاید شرایط فعلی و توسعه شبکه‌های مجازی باعث شود پیشرفت خوبی در این مدل چاپ و ارسال کتاب اتفاق بیفتد. در حقیقت ما بازار رقابتی خاصی روی این مدل پیش‌فروش نداریم که فقط روی کتاب تمرکز داشته باشد. بسیاری از پلتفرم‌ها که کار پیش‌فروش انجام می‌دهند، روی برخی کتاب‌ها در کنار سایر محصولات کار کرده‌اند.
چه چشم‌اندازی برای آینده همبودگاه در نظر دارید؟
این مدل از معرفی و درگیر کردن مخاطب باعث می‌شود کتاب‌های ارزشمندی به دست مخاطب واقعی برسد. اکنون در جهان نیز این روش از درگیر کردن مخاطب قبل از چاپ خیلی مرسوم شده است. پس چشم‌انداز توسعه خوبی برای همبودگاه داریم، اما این چشم‌انداز را بدون شبکه اجتماعی همبودگاه، متصور نمی‌شویم. ما در این شبکه اجتماعی قصد داریم یک فرهنگ جدید را بین همه فعالان و مخاطبان ترویج کنیم که مانند روش سنتی چاپ و نشر، این روش مدرن هم دارای سود و منفعت بسیار است و می‌تواند بسیاری از مشکلات این حوزه را برطرف کند و اکوسیستم خودش را دارد و می‌تواند ثمرات مشهود و نامشهود زیادی را برای صنعت چاپ و نشر و فعالانش به ارمغان بیاورد.
از مشکلات و موانعی که ظرف این مدت با آن‌ها مواجه بوده‌اید بگویید. چه چیزهایی شما را از ادامه مسیر بازمی‌دارد؟
مشکل اصلی ما از وقتی شروع شد که تصمیم گرفتیم در فرایند ایجاد و توسعه شبکه اجتماعی حرکت کنیم. با شروع کار شبکه اجتماعی همبودگاه، ما دیگر یک استارتاپ کرادفاندینگ برای چاپ ارسال کتاب‌ها نبودیم و این باعث می‌شد سرمایه‌گذارانی که علاقه‌مند به سیستم‌های کرادفاندینگ هستند، دیگر تمایلی به مشارکت نداشته باشند. ما باید به دنبال سرمایه‌گذارانی که حوزه‌های فرهنگی و ترویجی را مد نظر دارند، باشیم و خیلی از سرمایه‌گذاران حاضر نیستند در این مدل فعالیت‌ها ورود کنند، فعلا بزرگ‌ترین مشکل فرایند جذب سرمایه مجدد است که مسیر پیش روی ما را سخت‌تر می‌کند. اکنون تلاش داریم با صندوق‌های سرمایه‌گذاری فرهنگی مذاکره کنیم.
مزیت‌های رقابتی‌تان برای این کار چه هستند؟
ما روابط عمومی و تبلیغات را خوب می‌شناسیم. این را بگذارید کنار اینکه یکی از مشکلات بزرگ کتاب‌ها دیده نشدن و مطلع نشدن مخاطب نهایی است. ترکیب این مشکل و مزیت ما باعث شد بتوانیم بازار خوبی برای خودمان بسازیم که همزمان هم نویسنده و هم مخاطب نهایی و هم ناشر سود ببرند. این معضل دیده نشدن آن‌قدر بزرگ است که ممکن است شما کتابی چاپ کنید و تا سال‌ها بعد حتی دوست خودتان از انتشار این کتاب اطلاعی نداشته باشد. اما با روش همبودگاه، این اطلاع‌رسانی به نحو بسیار خوبی صورت می‌گیرد.
مدل درآمدی شما به چه شکل است؟
ما از درآمدی که در پیش‌فروش کتاب جذب می‌شود، سهم تبلیغات و درصد همبودگاه را کسر می‌کنیم و بقیه را به نویسنده و ناشر اختصاص می‌‌دهیم.
آیا تا به حال جذب سرمایه کرده‌اید؟ برنامه‌ای برای این کار دارید؟
بله ما یک راند جذب سرمایه داشته‌ایم و اکنون در فرایند جذب سرمایه دوم هستیم.
لینک کوتاه: https://karangweekly.ir/zckq
این تیم جزو تیمهایی است که فقط بر طبلی توخالی میکوبد. مثل خیلی از تیم هایی که پول سرمایه گذار دودره کرده اند. اعضای تیم راه انداز کجا هستند؟