کارنگ رسانه اقتصاد نوآوری است. رسانه‌ای که نسخه چاپی آن هر هفته شنبه‌ها منتشر می‌شود و وب‌سایت و شبکه‌های اجتماعی‌اش هر ساعت، اخبار و تحولات این بخش از اقتصاد را پوشش می‌دهند. در کارنگ ما تلاش داریم کسبوکارهای نوآور ایرانی، استارتاپ‌ها، شرکت‌های دانش‌بنیان و دیگر کسب‌وکارها کوچک و بزرگی که در بخش‌های مختلف اقتصاد نوآوری در حال ارائه محصول و خدمت هستند را مورد بررسی قرار دهیم و از آینده صنعت، تولید، خدمات و دیگر بخش‌های اقتصاد بگوییم. کارنگ رسانه‌ای متعلق به بخش خصوصی ایران است.
هر چند تیم‌ها در شعبه جدید باشگاه کارآفرینی تیوان مستقر نشده‌اند، اما این ابتدای راه تیوان نیست. پیش از اینکه به‌اجبار از جای قبلی خود کوچ کنند، چهار سال و اندی در پژوهشکده انرژی دانشگاه شریف مستقر بودند. محمدرضا سبحان، مدیر باشگاه کارآفرینی تیوان، می‌گوید در فضای جدید خود میزبان تمامی کسبوکارهای نوآور در هر حوزه‌ای است و بزرگ‌ترین نگرانی خود را از اکوسیستم نوآوری ایران، از بین رفتن امید عنوان می‌کند؛ امیدی که این روزها با قانون‌گذاری نابسامان بسیار شکننده و در معرض ضربه است.
از باشگاه کارآفرینی تیوان برایمان بگویید. چند سال سابقه حضور در اکوسیستم نوآوری را دارید؟ چه شد که شعبه قبلی را برچیدید و شعبه جدیدی به راه انداختید؟
تیوان یک فضای کار اشتراکی است که استارتاپ‌ها، فریلنسرها و شرکت‌های کوچک در آن مستقر می‌شوند. در شعبه قبلی چهار سال سابقه داشتیم. در گذشته ما در پژوهشکده انرژی دانشگاه شریف مستقر بودیم و الان در شتابدهنده کارا سلامت مستقریم و بخشی از این شتابدهنده‌ایم که یک شتابدهنده در حوزه سلامت الکترونیک است.
متأسفانه دیدگاه‌های انحصارطلبانه فشارهای زیادی را به معاونت علمی که حامی ما بود، آورد که باعث شد پژوهشکده انرژی دانشگاه شریف را تخلیه کنیم. در حالی که تیوان قانونا یک سال دیگر فرصت داشت در آن فضا کار کند. قرار بود به جای تیوان یک شتابدهنده در حوزه انرژی راه‌اندازی شود، ولی شتابدهنده‌ای که در آنجا مستقر شده است در ظاهر فعال نیست. این نشان می‌دهد قصدشان صرفا تصاحب این فضا بوده است.
تیوان از چه حوزه‌هایی حمایت می‌کند؟ آیا تیم‌ها در شعبه جدید مستقر شده‌اند؟
رویکردمان از ابتدا این بود که تیوان در تمامی حوزه‌ها و از تمام تیم‌ها پذیرش داشته باشد و همچنان هم رویکردمان همین است. در مجموعه جدید نیز از تمامی تیم‌ها در هر حوزه‌ای که فعالیت کنند، استقبال می‌کنیم. تیم‌ها هنوز مستقر نشده‌اند و تنها یک هفته از دعوت ما از تیم‌ها برای استقرار در این فضا می‌گذرد.
چه امکاناتی در اختیار این تیم‌ها قرار خواهد گرفت؟
امکانات فعلی ما شامل همان امکاناتی است که در هر فضای کار اشتراکی وجود دارد. علاوه بر اینترنت پرسرعت، تعدادی اتاق داریم که آن‌ها را تحت عنوان دفتر کار اختصاصی اجاره می‌دهیم. با این همه مهم‌ترین اتفاقی که معتقد هستیم در فضای کار اشتراکی برای تیم‌ها می‌افتد، شبکه‌سازی‌ای است که بین تیم‌ها شکل می‌گیرد. ارتباطی که صاحبان کسب‌وکار با همدیگر برقرار می‌کنند باعث می‌شود به همدیگر در رشد و یادگیری و بزرگ کردن بازار خودشان کمک کنند. فعلا تمرکز ما روی این موضوع است که کیفیت خدماتمان را به سطح قابل‌قبولی برسانیم. امیدواریم که در آینده فعالیت‌های گذشته‌مان را مثل دوره‌های آموزشی که برگزار می‌کردیم، به نوعی تکرار کنیم.
نظرتان در مورد اکوسیستم نوآوری در ده سال گذشته چیست؟ آیا چالش‌هایی بوده که تا به حال برطرف نشده باشد؟
قابل انکار نیست که اکوسیستم کارآفرینی در شش، هفت سال گذشته رشد چشمگیری کرده است. همه کسانی که از ابتدا در اکوسیستم بودند، می‌دانند که تغییرات زیادی رخ داده است که بعضی‌هایشان مثبت بوده و بعضی‌هایشان هم شاید چندان خوب نبوده‌اند. از نظر سطح دانش شاهد رشد هستیم، ولی با توجه به وضعیت اقتصادی که هر روز شکل بدتری به خود می‌گیرد، از دست رفتن مهم‌ترین عنصر این فضا، یعنی امید را می‌بینیم.
چیزی که خیلی باید نگرانش باشیم، امید و انرژی‌ای است که جوان‌ها برای کار کردن روی یک کسب‌وکار به آن نیاز دارند. فضای استارتاپی فضایی پر از ابهام و شکست است. تنها چیزی که باعث می‌شود آدم‌ها هر روز با انرژی در آن جلو بروند، داشتن امید است. یکی از مواردی که این امید را از بین می‌برد، وضعیت اقتصادی است و دیگری تصمیمات ناصحیحی است که از سوی قانون‌گذارها گرفته می‌شود. یکی از این بحث‌های داغ روز طرح صیانت از کاربران است که رشد استارتاپ‌ها را هدف قرار می‌دهد. نه‌تنها در مورد فضای نوآوری، بلکه همه کسب‌وکارها ممکن است با یک تصمیم نادرست صدمات غیرقابل جبرانی ببینند و انگیزه خودشان را برای رشد از دست بدهند.
با توجه به تجربه حضور شما در اکوسیستم نوآوری، پیش‌بینی می‌کنید در آینده چه سرمایه‌گذارهایی وارد حوزه نوآوری شوند و چه تیم‌هایی شانس بیشتری برای دریافت این سرمایه‌ها دارند؟
به نظر می‌رسد هر روز احتمال حضور سرمایه‌گذارهای حرفه‌ای کمتر می‌شود و افرادی وارد این فضا می‌شوند که صرفا پول دارند و دانشی را که برای سرمایه‌گذاری در حوزه نوآوری مورد نیاز است، ندارند. چنین افرادی باعث رشد اکوسیستم نخواهند شد، بلکه غالبا به اکوسیستم ضربه می‌زنند. در مورد تیم‌ها ایده‌ای ندارم.
این یعنی نگاه شما به آینده اکوسیستم چندان خوش‌بینانه نیست؟
فکر می‌کنم رویکرد دولت جدید نسبت به فضای کارآفرینی در این باره خیلی تعیین‌کننده خواهد بود. اگر همان نقش حمایتگری را که دولت قبل بازی می‌کرد ادامه بدهد و حتی قوی‌تر از دولت قبلی عمل کند، می‌توانیم خوش‌بین باشیم اتفاقات خوبی بیفتد. ولی لازمه‌اش این است که کمی صبور باشیم و ببینیم بعد از استقرار دولت جدید چه اتفاق‌هایی برای کسبوکارهای نوآور خواهد افتاد. در حال حاضر فضا بسیار مبهم است و نمی‌توان پیش‌بینی دقیقی داشت.
آیا این امکان را دارید که سرمایه‌گذارها را به تیم‌ها متصل کنید؟
سرمایه‌گذارهای زیادی هستند که رابطه دوستانه و غیررسمی با ما دارند. این سرمایه‌گذارها یا از خود ما می‌پرسند و ما تیم‌هایی را که می‌شناسیم به آن‌ها معرفی می‌کنیم یا مستقیما با تیم‌ها ارتباط برقرار می‌کنند. مثلا سرمایه‌گذارها فراخوان‌هایی به ما می‌دهند و اعلام می‌کنند آماده سرمایه‌گذاری در راندهای جدیدشان هستند و ما آن را به تیم‌ها اعلام می‌کنیم. سعی می‌کنیم این ارتباط را بین تیم‌ها و سرمایه‌گذارها برقرار کنیم. این ارتباط خیلی ارگانیک شکل می‌گیرد و رابطه‌ای رسمی با سرمایه‌گذارها نداریم.
لینک کوتاه: https://karangweekly.ir/kc83
