کارنگ رسانه اقتصاد نوآوری است. در کارنگ ما تلاش داریم کسبوکارهای نوآور ایرانی، استارتاپ‌ها، شرکت‌های دانش‌بنیان و دیگر کسب‌وکارها کوچک و بزرگی که در بخش‌های مختلف اقتصاد نوآوری در حال ارائه محصول و خدمت هستند را مورد بررسی قرار دهیم و از آینده صنعت، تولید، خدمات و دیگر بخش‌های اقتصاد بگوییم. کارنگ رسانه‌ای متعلق به بخش خصوصی ایران است.
ابر دراک، شرکت فناوری‌های ابری، اخیراً از هویت بصری جدید خود رونمایی کرد. تغییرات در هویت بصری ابر دراک زمانی اتفاق افتاده که یک سال از جذب سرمایه ابر دراک از شرکت خدمات انفورماتیک می‌گذرد.
جذب سرمایه از سوی نهادهای بزرگ همیشه برای استارتاپ‌ها نگرانی‌هایی به همراه داشته که یکی از این نگرانی‌ها تغییراتی است که نهاد سرمایه‌گذار می‌تواند به‌عنوان سهام‌دار در ماهیت استارتاپ و روش‌های راهبردی آن به وجود آورد.
میثم سلیمانی، سردبیر رسانه‌های دیجیتال راه‌کار، در گفت‌وگویی با فرشاد خونجوش، رئیس هیئت‌مدیره ابر دراک، در برنامه «اتاق آبی» استودیو راه‌کار در خصوص تجربه بعد از جذب سرمایه این استارتاپ پرسیده است. از سوی دیگر خونجوش در این گفت‌وگو از تأثیرات اختلال در اینترنت طی ماه‌های اخیر بر این کسب‌وکار می‌گوید.
بازطراحی برند، همسان با شخصیت ابر دراک
خونجوش در ابتدا درباره چرایی بازطراحی برند و هویت بصری ابر دراک توضیح داد و گفت: «زمانی که ما در خصوص استارتاپ ابر دراک و نام‌گذاری آن شروع به تصمیم‌گیری کردیم بیشتر به فکر محصول بودیم و اینکه چگونه خود را در یک محیط فناورانه ارائه دهیم. پس در ابتدا یک بک‌گراند کامپیوتری برای لوگوی خود انتخاب کردیم زیرا خیلی در قید رنگ و چگونگی لوگو نبودیم، اما بعد از آن بحث جذب سرمایه اتفاق افتاد و توانستیم تغییراتی اساسی در ارائه خود داشته باشیم.»
در ادامه خونجوش بازطراحی هویت بصری ابر دراک را مناسب با شخصیت استارتاپ دانست و گفت: «پس باید در وب‌سایت خود تغییراتی به وجود می‌آوردیم و رنگ‌های هویت بصری ابر دراک را مناسب با شخصیت خود ابر دراک انتخاب می‌کردیم؛ بنابراین تصمیم گرفتیم پروژه ریبرندینگ ابر دراک را آغاز کنیم که شش ماه هم طول کشید.»
رئیس هیئت‌مدیره ابر دراک در ادامه و در خصوص رضایت کوفاندرها از هویت بصری جدید گفت: «به نظر من رضایت صددرصدی هیچ‌وقت اتفاق نمی‌افتد، اما باید بگویم حدود ۹۰ درصد رضایت من و دیگر کوفاندرها برآورده شده است. پیش از این برند ما بیشتر حالت سنتی داشت، اما برند جدید هویت مدرن‌تری دارد. به هر حال رنگ‌های مناسب شخصیت ابر دراک شکل گرفت. ابردراک با لوگوی جدید به‌عنوان یک شرکت تکنولوژیک مدرن هویت خود را بیشتر نشان می‌دهد.»
تأثیر جذب سرمایه بر ابر دراک
سلیمانی در ادامه درباره چگونگی جذب سرمایه و فعالیت‌های بعد از آن در ابر دراک پرسید. خونجوش نیز در پاسخ توضیح داد: «جذب سرمایه ما در اسفند سال ۱۴۰۰ با شرکت خدمات انفورماتیک اتفاق افتاد و مبنای آن خرید سهام ابر دراک بود. بعد از آن اتفاقی که افتاد این بود که می‌خواستیم زیرساخت‌های ما مبتنی بر خود ابر دراک باشد؛ یعنی به جای اینکه از بقیه سروری دریافت کنیم، زیرساخت‌ها در دست خودمان باشد. پس ما تعداد زیادی سرور خریداری کردیم. طبق قول‌مان به شرکت خدمات بیش از ۵۰ درصد از جذب سرمایه باید صرف خرید تجهیزات می‌شد.»
او اضافه کرد: «خرید تجهیزات البته خوبی‌هایی داشت و آن هم این بود که پروسه خرید تجهیزات در مقیاس بزرگ‌تر را یاد گرفتیم و منابع خرید تجهیزات را پیدا کردیم و نهایتاً تأثیری که در فرهنگ سازمانی ابر دراک گذاشته شد این بود که به نقطه‌ای رسید که فهمیدیم اسکیل‌کردن در ابر دراک ممکن است.
مثلاً تجهیزاتی که توانستیم در دیتاسنترهای مختلف قرار دهیم و تست‌هایی که در رابطه با نحوه استفاده و سرعت گرفتیم باعث شد بتوانیم این باور را در شرکت تزریق کنیم که امروز بتوانیم در چهار نقطه کشور سرویس‌دهی انجام دهیم و اگر این چهار نقطه حتی صد نقطه هم بشود، ما در سرویس‌دهی هیچ مشکلی نخواهیم داشت.»
سرمایه‌گذار دخالتی در تصمیم‌گیری‌ها ندارد
یکی از مشکلات استارتاپ‌ها در جذب سرمایه همان مسئله مستقل ماندن در روش‌های راهبردی و تصمیمات درباره مسائل استارتاپ است. سلیمانی در سؤالی مطرح کرد که آیا پس از جذب سرمایه از شرکت خدمات انفورماتیک، ابر دراک دچار محدودیت‌هایی در تصمیم‌گیری مستقل شد یا نه؟
خونجوش نیز در پاسخ گفت: «ما این دغدغه را داشتیم که با آمدن یک سهام‌دار بزرگ به ابر دراک، او بخواهد نظرات خود را به ابر دراک تحمیل کند یا نقشه راه ما را تصحیح کند یا تغییر دهد. آن سیاستی که ما و شرکت خدمات به آن پایبند هستیم، عدم دخالت در نحوه مدیریت و نقشه راه شرکت ابر دراک است.
به این معنی که شرکت خدمات به‌عنوان یک سهام‌دار استراتژیک برای ما با این تفکر وارد سرمایه‌گذاری شد که هم ابر دراک کسب‌وکار عمومی خود را ادامه دهد و در بازار به یک بازیگر امن تبدیل شود و از طرف دیگر ما بتوانیم در حوزه مالی که مورد نیاز شرکت خدمات است کمک کنیم و در بحث دیجیتال ترنسفورمیشن که قرار است در شرکت خدمات انفورماتیک انجام شود ما به‌عنوان بازوی ابری شرکت خدمات انفورماتیک نقش داشته باشیم. خوشبختانه شرکت خدمات انفورماتیک هم روی قول خود مبنی بر دخالت نکردن در راهبری شرکت پایبند بود. می‌خواهم از مدیریت کلان این شرکت نیز به این دلیل تشکر کنم که در تصمیمات تاکتیکی و دیگر تصمیمات دخالتی نداشت و دخالت مستقیمی نکرد.
اما نظر آنها این است که در بحث مهاجرتی که شرکت خدمات انفورماتیک از نگاه سنتی به نگاه مبتنی بر خدمات ابری است، ابر دراک بتواند در این زمینه کمک‌کننده باشد و احتمالاً محصولاتی که تولید می‌کنیم با نیازهای داخلی شرکت خدمات مطابقت داشته باشد.»
در ادامه خونجوش در خصوص نگاه سنتی‌تر شرکت خدمات انفورماتیک نسبت به ابر دراک توضیحاتی داد: «حقیقت امر این است که در بسیاری از مواقع این نگاه سنتی غلبه دارد. به باور من تغییر در هر سازمانی زمانی که قرار باشد از نگاه سنتی به نگاه مدرن اتفاق بیفتد، سخت خواهد بود.
چند مشکل وجود دارد؛ وقتی به مجموعه بزرگی چون شرکت خدمات وارد می‌شویم ابتدا باید به بدنه این شرکت بزرگ ثابت کنیم که من می‌توانم به شما کمک کنم و از لحاظ فناوری برای شما سودی دارم. فکر می‌کنم ما از پس این کار برآمده‌ایم.
شرکت خدمات وقتی می‌خواست روی شرکت‌های ابری سرمایه‌گذاری کند، عملاً شرکت‌های زیادی را بررسی کرد و بعد اگر اشتباه نکنم هفت شرکت فهرست شدند. معیارهایی که ما داشتیم، چه از لحاظ فنی، چه از لحاظ بحث‌های تکنیکی، چه از لحاظ تکنولوژیک و ارتباط دانشگاهی یا جوان بودن هم‌بنیان‌گذاران ما که آنقدر توانمند و قابل هستند، باعث شد از بین شرکت‌های دیگر ما انتخاب شویم.
ما با مدیریت کلان شرکت خدمات مشکلی نداریم، اما در خصوص بدنه کارشناسی شرکت خدمات فکر می‌کنم ما راه طولانی را در پیش خواهیم داشت. شاید حتی در بعضی حوزه‌ها نیاز به تغییر پارادایم داشته باشیم.»
اختلالات اینترنت و تأثیرات آن روی شرکت‌های فناوری ابری
اختلالات اینترنتی، به‌خصوص اختلالاتی که سال گذشته شکل گرفت، برای بسیاری از کسب‌وکارها پیام‌آور سختی یا در بسیاری از موارد نشان نابودی بود. تأثیر اختلالات اینترنت البته روی ابر دراک نیز کم نبوده است. خونجوش در این مورد با اشاره به اینکه اوضاع می‌توانست به گونه‌ای دیگر رقم بخورد، گفت: «شاید مسائل می‌توانست به گونه دیگری اتفاق بیفتد که با چالش‌های کمتری به این نقطه برسیم. البته لازم به ذکر است که سال گذشته شرایط کشور یک شرایط عادی نبود و این شرایط به مقدار زیادی در روند رشد شرکت‌ها تأثیر گذاشت.
از طرفی نگرانی‌ها در حوزه اینترنت و سرویس‌دهی به افراد عادی کشور وجود داشت و عملاً اینترنت از مفهوم خود در حال خالی شدن بود و از سوی دیگر ما چون در چرخه ارائه سرویسی بودیم، در برخی موارد ممکن بود برخی به اشتباه فکر کنند که ما در این چرخه در حال جلوگیری از سرویس‌دهی به افراد هستیم.»
او در ادامه در خصوص آسیب‌های اختلال اینترنت گفت: «آسیبی که به ما وارد شد در دو جهت بود: یکی اینکه جلوی رشد ما را به‌شدت گرفت و دیگری بحث اعتمادی بود که افراد عادی نسبت به شرکت‌های تکنولوژیک از دست می‌دادند. این شرکت‌ها مجبور بودند افراد را به نوعی متقاعد کنند که ما در این چرخه نه‌تنها نمی‌خواهیم جلوی خدمات را بگیریم، بلکه می‌خواهیم کمک کنیم تا اطلاعات به راحتی در اختیار شما قرار گیرد، زیرا اعتقاد ما جریان اطلاعات به صورت آزاد است.»
وی‌پی‌ان‌ها دلیل اصلی حمله‌های دیداس
سلیمانی در خصوص شفافیت گزارش منتشرشده از سوی ابر دراک در زمان اوج اختلالات اینترنتی پرسید. خونجوش با اشاره به شفافیت در دیتای گزارش ابر دراک گفت: «شاید هدف ما در گزارش خود ابتدا این نبود که بخواهیم افراد را متقاعد کنیم که ما در آن شرایط کوشش می‌کردیم تا اطلاعات به دست شما برسد و بگوییم که این اتفاقات خارج از کنترل ماست، اما دوست داشتیم افراد بدانند چه اتفاقی در حال رخ‌دادن است. دوست داشتیم افراد بدانند اختلالات به‌وجودآمده از منبع دیگری است و ما را هم دچار مشکل کرده است. به این معنی که ما هم در حال سرویس‌دادن هستیم، اما ناگهان یک پیکربندی جدید اتفاق می‌افتاد که عملاً اجازه سرویس‌دهی به ما نمی‌داد.
تمام سعی ما این بوده که بتوانیم دیتای بدون فیلتر را در اختیار کاربران قرار دهیم. علت آن هم این است که استفاده از وی‌پی‌ان‌ها بسیار زیاد شده است. بسیاری از وی‌پی‌ان‌هایی که اکنون در کشور زیاد شده به لحاظ امنیتی اشکالاتی به وجود خواهد آورد که نه‌تنها برای کاربر است، بلکه برای تمام کسانی است که در این حوزه کار می‌کنند.»
او در ادامه درباره تأثیر منفی فیلترشکن‌ها توضیح داد: «من فکر می‌کنم بسیاری از مشکلات امنیتی و حمله‌های دیداسی که در کشور در حال رخ‌دادن است حاصل وجود وی‌پی‌ان‌هاست. هر دستگاه موبایل که یک وی‌پی‌ان داشته باشد می‌تواند به سرورهای ما حمله کند.»
ارائه‌دهندگان خدمات اینترنتی نقشی در فیلترینگ ندارند
خونجوش در خصوص مسئله فیلترینگ توضیح داد: «من فکر می‌کنم مشکل خیلی در حوزه ارائه‌دهندگان شرکت‌های اینترنت نیست. اینها هیچ اقدامی در بحث فیلترینگ ندارند. از طرف دیگر شرکت‌های ابری صرفاً یک سرویس ارائه می‌دهند که مبنی بر پرداخت بر اساس استفاده است. مفهوم کلودینگ همین است.
تعریف سرویس ابری این است که کاربر راحت‌تر خدمات دریافت کند. شرکت‌های ابری ورودی به بحث اینترنت نمی‌کنند، بلکه از شرکت‌های سرویس‌دهنده اینترنت استفاده می‌کنند تا بتواند دیتا را به‌راحتی جابه‌جا کند.»
سلیمانی در ادامه با مطرح کردن این موضوع که شهروندان عادی اختلال در اینترنت را احساس می‌کنند، پرسید: «چرا عدم اختلالی که وزیر می‌گوید را حس نمی‌کنیم و عملاً برخلاف این گفته را تجربه می‌کنیم؟» خونجوش در پاسخ گفت: «من تصور می‌کنم این مسئله بدیهی است. اگر ما نمی‌توانیم از یک اپلیکیشن استفاده کنیم یا حس می‌کنیم که سرعت اینترنت کم شده یا مشکلات دسترسی تازه به وجود آمده، باید این را بدانیم که یک پیکربندی در حال تغییر است. همیشه شرایط قبل و بعد در یک مسئله می‌تواند تغییرات را به ما نشان دهد. حتی اینترنتی که در دانشگاه‌ها استفاده می‌شود دیگر کیفیت سابق را ندارد.»
برای پیشرفت به جذب سرمایه فکر می‌کنیم
خونجوش در بخش دیگری از صحبت‌های خود با اشاره به تأثیر جذب سرمایه بر این شرکت گفت: «جذب سرمایه اولیه باعث شد شرکت ابر دراک از نقطه A به نقطه B برسد و عملاً یک توسعه اولیه را در بحث منابع انسانی، توسعه زیرساختی و فرایندهای داخل شرکت به وجود آورد. با جذب سرمایه اولیه نشان دادیم که سیستمی توسعه‌پذیر هستیم. حالا اینکه آیا لازم است که از نقطه B به C برویم؟ جواب من این است که بله لازم است؛ به این دلیل که بازار این کشش را دارد. سطح نیاز بازار نشان می‌دهد که ما به یک جذب سرمایه جدید نیاز داریم.
البته این جذب سرمایه که می‌تواند اتفاق بیفتد لزوماً به معنای خرید سهام شرکت ابر دراک نیست و می‌تواند بر اساس روش‌های دیگر باشد.»
خونجوش درباره سرمایه‌گذار خارجی گفت: «اگر سرمایه‌گذار خارجی وجود داشته باشد که بخواهد حتی از پلتفرم ما در خارج از کشور هم استفاده کند، شاید بتوانیم از این فرصت استفاده کنیم. اما اینکه سرمایه‌گذار خارجی بخواهد به ایران بیاید، من شک دارم.»
رئیس هیئت‌مدیره ابر دراک در پاسخ به تمایل یا عدم تمایل سرمایه‌گذاران برای سرمایه‌گذاری گفت: «من به ترند فناوری در دنیا نگاه می‌کنم؛ وقتی می‌بینم که تمام ترند فناوری دنیا که در یک مقیاس بزرگ در حال اتفاق افتادن است، هیچ راهی به جز رفتن به سوی کلود را ندارد. شما اگر روند را از سال ۲۰۲۲ که ۵۰ درصد به سمت کلود می‌روند تا سال ۲۰۲۷ که عملاً ۹۰ درصد به این سمت خواهند آمد در نظر بگیرید، عملاً نشان‌دهنده ترند جهانی به این سمت است.
من تصور می‌کنم با توجه به میزان رشد بازار صنعت ابری در ایران بین ۱۸ تا ۲۲ درصد میزان رشد وجود داشته است. حتی بعد از شرایط کرونا و در زمان هوش مصنوعی و نیازی که در حوزه دیتاآنالیتیکس داریم شاید این درصد نیاز به فناوری ابری بیشتر هم بشود. تصور من این است که این صنعت پرسود خواهد بود و سرمایه‌گذاران این حوزه را انتخاب می‌کنند.»
لینک کوتاه: https://karangweekly.ir/49kd