کارنگ رسانه اقتصاد نوآوری است. رسانهای که نسخه چاپی آن هر هفته شنبهها منتشر میشود و وبسایت و شبکههای اجتماعیاش هر ساعت، اخبار و تحولات این بخش از اقتصاد را پوشش میدهند. در کارنگ ما تلاش داریم کسبوکارهای نوآور ایرانی، استارتاپها، شرکتهای دانشبنیان و دیگر کسبوکارها کوچک و بزرگی که در بخشهای مختلف اقتصاد نوآوری در حال ارائه محصول و خدمت هستند را مورد بررسی قرار دهیم و از آینده صنعت، تولید، خدمات و دیگر بخشهای اقتصاد بگوییم. کارنگ رسانهای متعلق به بخش خصوصی ایران است.
«پاشنه آشیل خردهفروشها یا سرعتگیر اقتصاد» عنوان آخرین پنل روز اول نکستیشن ۲۰۲۴ بود. این پنل با تسهیلگری راضیه مینایی، عضو تیم کسبوکار راهکار و با حضور مهرداد ملکمحمدی، مدیرعامل تاپین؛ رضا مقصودی، مدیرعامل پردازش داده نگار و احمد برکتین، مدیرعامل میاره برگزار شد. یکی از موضوعات کلیدی که در صحبتهای میهمانان این پنل مشهود بود، فقدان آمار دقیق از بازار لجستیک بود. یکی از سخنرانان این پنل آمار لجستیک خردهفروشی روزانه کشور را یک میلیون و یکی دیگر از سخنرانان دو میلیون عنوان کرد. دلیل این آمار متناقض هم عدم ثبت نرمافزاری تجمیعی ذکر شد.
همچنین مدیران فعال در صنعت لجستیک از رقابت سنگین بخش دولتی با بخش خصوصی شکایت داشتند. به اعتقاد آنها، این رقابت ناسالم دستوپای بخش خصوصی را در سرمایهگذاری بسته است.
لجستیک صنعتی با سوددهی بالاست
احمد برکتین، مدیرعامل میاره، در این پنل با بیان اینکه در ایران بهطور سراسری و روزانه حدود یک میلیون جابهجایی انجام میشود، گفت: «اندازه این بازار حدود ششصد تا هزار همت است که ۴۵درصد از آن متعلق به تهران است. حجم استارتاپهای فعال در این حوزه نیز چشمگیر است. لجستیک صنعتی با سوددهی بالاست. بخش بزرگی از صنعت لجستیک در دستان شرکتهای بورسی است، اما این شرکتها به سرمایه بسیار زیادی نیاز دارند. طی دو سال گذشته چهارصد میلیون دلار در بازار نوآوری استارتاپهای لجستیکی سرمایهگذاری شده که حدود سیصد میلیون دلار از آن مربوط به اسنپ و دیجیکالا بوده است.»
دو سال آینده، دوره ورود شرکتهای جدید لجستیک به بازار است
در ادامه این پنل مهرداد ملکمحمدی، مدیرعامل تاپین، از چالشهای بازیگران خصوصی صنعت لجستیک صحبت کرد و گفت: «این صنعت دو بازیگر بزرگ دارد که هر دو دولتی هستند؛ شرکت پست و راهآهن. شرکت ملی پست ۵ تا ۱۰ درصد ترافیک روزانه را دارد. حالا موضوع مهم این است که نرخ قیمت این شرکتها بهصورت دستوری انجام میشود و نه متناسب با منحنی عرضه و تقاضای موجود در بازار. این موضوع چالش بزرگی برای بخش خصوصی است و عملاً رقابت با این شرکتها را ناممکن کرده است. ضمن اینکه باعث شده شفافیت قیمت مخدوش شود و ریسک سرمایهگذاری برای شرکتهای خصوصی بالا برود.»
با وجود این رقابت ناسالم، اما نیاز بازار به لجستیک فراتر از محدوده خدمات دو شرکت دولتی است. به گفته ملکمحمدی در حال حاضر، پاشنه آشیل صنعت خردهفروشی در کشور، لجستیک است. او توضیح داد: «امروزه رقابت خردهفروشهای آنلاین برای جذب مشتری مربوط به بازه زمان ارسال و تحویل است. بنابراین رشد صنعت خردهفروشی به رشد لجستیک وابسته است و یکی دو سال آینده قطعاً سالهای تأسیس شرکتهای جدید لجستیک خواهد بود.»
ضعف پتانسیلهای درآمدی در بازار لجستیکی ایران
رضا مقصودی، مدیرعامل پردازش داده نگار و یکی دیگر از سخنرانان پنل «پاشنه آشیل خردهفروشها یا سرعتگیر اقتصاد» اظهار کرد: «در حوزه لجستیک ایران روزانه حدود دو میلیون جابهجایی انجام میشود. سرمایهگذاری در صنعت لجستیک در صورتی که در زنجیره Middle Mile, First Mile و Last Mile انجام نشود، درآمدزایی و سوددهی ندارد. به عبارت دیگر در صورتی سوددهی در لجستیک ممکن میشود که در زنجیره یک شرکت انجام شود.»