اخراج‌ها در غول‌های فناوری همچنان ادامه خواهد داشت

ثریا حقی / گزارش‌ها حاکی از آن است که از آغاز سال 2022 میلادی تاکنون، بیش از 330 هزار شاغل در بخش فناوری کار خود را از دست داده‌اند و این‌طور که به نظر می‌رسد، با گذشت بیش از سه ماه از آغاز سال 2023، روند این تعدیل نیروها و اخراج‌ها همچنان نیز ادامه دارد و خواهد داشت.

این واقعیت تلخ را تحلیل‌گران و متخصصانی می‌گویند که شاهد انقباض صنعت فناوری هستند و معتقدند شرکت‌ها، در سال پیش‌رو نیز چاره‌ای نخواهند داشت جز این‌که بخشی از نیروهای کار خود را اخراج کنند. این مسأله، به‌ویژه درخصوص غول‌های فناوری و شرکت‌های بزرگ، نظیر آمازون، گوگل، متا، مایکروسافت و توییتر، که تاکنون بیشتر از 70 هزار نفر را از کار‌ بیکار کرده‌اند، بیشتر از دیگر شرکت‌ها صادق است و به عقیده متخصصان، این قبیل شرکت‌ها هنوز برای کاهش نیرو جا دارند.

به عقیده جیمی مک‌ایوان (Jamie MacEwan)، تحلیل‌گر ارشد اِندرز آنالیز (Enders Analysis)، این شرکت‌ها برای مقطعی فراموش کرده بودند که دوران «پول ارزان» برای همیشه تداوم نخواهد داشت، و چنین زمستان سردی هم در پیش است.

به گزارش بیزنس اینسایدر، تحلیل‌گران خاطرنشان می‌کنند که به‌عنوان مثال، گوگل، در سه سال گذشته بیش از 71 هزار کارمند به مجموعه خود اضافه کرده و تنها دور تعدیل نیرویی که انجام داده، روی 12 هزار مورد از این مشاغل تأثیر گذاشته است؛ چیزی در حدود 6 درصد از کارمندان شرکت، که نشان می‌دهد باز هم جای کاهش نیرو در آن وجود دارد.

این در حالی است که بسیاری از متخصصان فناوری نیز بر این عقیده‌اند که گوگل، یا دیگر غول‌های فناوری که در معرض کاهش نیرو هستند، برای سرپا ماندن و مدیریت بحران، نیاز به استراتژی‌های سرمایه‌گذاری و احیای مجدد کسب‌وکار با تکیه بر محرک‌های اصلی دارند. دلیل این امر را نیز تعدیل نیروی 25 درصدی شرکت متا عنوان می‌کنند، که از زمان اخراج نیرو در ماه نوامبر، نتوانسته آن طور که باید، رشد کند.

به عقیده تحلیل‌گران و متخصصان «معقول است اگر فکر کنیم گوگل، با عقب‌نشینی از نقش‌های غیر اصلی و تمرکز روی محرک‌های اصلی کسب‌وکار (مثل تبلیغات و هوش مصنوعی) کاهش‌های مشابهی داشته باشد». چه گوگل و چه بسیاری از دیگر غول‌ها و شرکت‌های فناوری، به شدت روی کاهش هزینه‌ها متمرکز شده‌اند و بدیهی است که تعدیل نیرو نیز بخشی از برنامه‌های کاهش هزینه‌هاست.

آمازون نیز وضعیت مشابهی دارد، تا جایی که تحلیل‌گران معتقدند این غول فناوری، «برای افزایش سوددهی» راهی جز تعدیل نیرو ندارد. شرکتی که در شش ماه گذشته چندین دور کاهش نیرو داشته که بیش از 20 هزار کارمند آن را تحت تأثیر قرار داده است. این 20 هزار نفر، تنها بخش بسیار کوچکی از نیروی کار فعال در آمازون هستند، که صرف‌نظر از پیمان‌کاران و کارکنان پاره‌وقت، تعداد آن‌ها در پایان سال 2022 میلادی به 15 میلیون نفر می‌رسید. پس خیلی دور از انتظار نیست اگر کاهش‌های بیشتری در راه باشد.

اپل، از جمله شرکت‌هایی است که تا به امروز، تا حد ممکن از اخراج‌های انبوه خودداری کرده است؛ البته، رشد نیروی انسانی در این شرکت نیز مانند دیگر غول‌های فناوری عجیب و غریب نبوده که اکنون بخواهد آن را با تعدیل نیروهای بزرگ جبران کند. بر اساس گزارش منتشر شده از سوی کمیسیون بورس و اوراق بهادار ایالات متحده آمریکا، نیروی کار اپل از سال 2020 الی 2022 میلادی، تنها حدود 12 درصد افزایش داشته که در قبال رشد نیروی کار 50 درصدی دیگر همتایان، مثل متا، رقم قابل توجهی نیست.

مورد بعدی که به نظر می‌رسد آسیب‌پذیری صنعت فناوری را افزایش داده و زمینه‌ساز ادامه اخراج‌ها شود، استارتاپ‌ها هستند. اگرچه طی چند هفته اخیر، دولت و سیستم‌های رگولاتوری ایالات متحده تمام تلاش خود را کرده‌اند تا سقوط بانک سیلیکون ولی، تأثیر زیادی روی صنعت و کارکنان فناوری نداشته باشد، اما احتمال این‌که بسیاری از استارتاپ‌ها پس از این بخواهند برنامه‌های تعدیل نیروی خود را عملی کنند بسیار زیاد است. طیف گسترده‌ای از استارتاپ‌ها، منتظرند تا آب‌ها از آسیاب بیافتد و اوضاع که کمی سروسامان پیدا کرد، اخراج‌ها را از سر بگیرند.

در این مورد به‌خصوص، بحران‌های مالی نیز دخیل هستند. سرمایه‌گذاران خطرپذیر که سال‌ها بود پای ثابت دورهای سرمایه‌گذاری بودند و استارتاپ‌ها را تغذیه می‌کردند، با بروز تورم و اتفاقات تلخ سال گذشته، چندان تمایلی به سرمایه‌گذاری روی استارتاپ‌ها نشان نمی‌دهند و گزیده‌کارتر شده‌اند. اطلاعات منتشر شده از سوی پیچ‌بوک (Pitchbook) و انجمن ملی سرمایه‌گذاری خطرپذیر در روز چهارشنبه، نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاری خطرپذیر در سه ماهه نخست سال 2023، نسبت به دوره مشابه سال قبل کاهشی 25 درصدی را شاهد بوده است.

این در حالی است که بیزنس اینسایدر نیز در گزارشی که در ماه ژانویه منتشر کرده ، تصریح کرده بود که اخراج‌های صنعت فناوری، نسبت به سال گذشته 1700 درصد افزایش یافته است. روندی که ظاهراً تداوم خواهد داشت و شاغلین بسیاری را بیکار خواهد کرد.