کارنگ رسانه اقتصاد نوآوری است. در کارنگ ما تلاش داریم کسبوکارهای نوآور ایرانی، استارتاپها، شرکتهای دانشبنیان و دیگر کسبوکارها کوچک و بزرگی که در بخشهای مختلف اقتصاد نوآوری در حال ارائه محصول و خدمت هستند را مورد بررسی قرار دهیم و از آینده صنعت، تولید، خدمات و دیگر بخشهای اقتصاد بگوییم. کارنگ رسانهای متعلق به بخش خصوصی ایران است.
هفته پیش بود که آرژانتین با اعلام ممنوعیت بر جابهجایی رمزارزها توسط بانکهای این کشور با انگیزههای سیاسی، اکوسیستم رمزارزی آمریکای جنوبی و لاتین را شوکه کرد. این هفته هم شاهد رویبرگرداندن پرتغالیهای از سیاستهای آزادیخواهانه خود در خصوص رمزارزها بودیم؛ دو اتفاقی که سؤالات بسیاری را برای هواداران کریپتو در خصوص قابل اتکا بودن کشورهایی را که هماکنون بهعنوان دوستدار رمزارزها شناخته میشوند، به وجود آورد.
حالا اما پس از دو خبر ناگوار پیاپی، «ریچارد بایلز»، رئیس بانک مرکزی جامائیکا اعلام کرده که رمزارز ملی این کشور را که با نام «واحد تبادلاتی دیجیتال جامائیکا» و بهطور مخفف «جمدکس» شناخته میشود، در تابستان پیش رو به کار خواهد گرفت.
اما در حالی که در کشورهایی مانند ایالات متحده بهکارگیری یک رمزارز ملی تحت پوشش بانک مرکزی (CBDC) بهعنوان یک راهحل رگولاتوری برای مقابله با رمزارزهای غیرمتمرکز شناخته میشود، تصمیم جامائیکا برای بهکارگیری چنین ارزی، چگونه میتواند به اکوسیستم رمزارزی کارائیب و آمریکای لاتین کمک کند؟
اقتصاد نقدینهمحور
بایلس در خصوص اقتصاد جامائیکا و نقش آتی این رمزارز ملی در آن چنین میگوید: «جامائیکا یک اقتصاد نقدینهمحور است. به این معنی که عموم تراکنشها از یک فرد به فرد دیگر در قالب پول نقد انجام میشود.
ما در زمینه بهکارگیری سامانههای آنلاین نه از نظر فناوری، بلکه از نظر فرهنگی عقب هستیم. بهکارگیری جمدکس بهعنوان یک عامل اعتمادساز برای عموم که با جریانات روز همراه است، بدون شک میتواند روند حرکت در خلاف محبوبیت پول نقد را تسهیل کند.
موفقیت در چنین امری، میتواند هم منبع درآمدی برای دولت باشد، هم راه امنتر و مطمئنتری برای جابهجایی پول است و میتواند در بلندمدت میلیونها دلار صرفهجویی برای اقتصاد ملی جامائیکا به همراه داشته باشد.
بهطور مثال ما هر سال بیش از هفت میلیون دلار برای جایگزینکردن اسکناسها هزینه میکنیم که خود عامل تورم سالانه هم هست.» شعار کارزار تبلیغاتی جمدکس هم بهخوبی حرفهای بایلس را منعکس میکند؛ «نه به پول نقد، نه به دغدغه».
ادغام جمدکس با سایر رمزارزها
بایلس میگوید که در سالهای ابتدایی بهکارگیری جمدکس، استفاده آن بهطور انحصاری داخلی خواهد بود تا هرچه بیشتر جایگزین رواج فعلی پول نقد شود، خصوصاً برای بهبود وضعیت کسبوکارهایی که با مخارج بالایی در خصوص استفاده اجباری از پول نقد روبهرو هستند.
بایلس در این خصوص میگوید: «تنها کافی است یک کسبوکار معمولی را تصور کنید که دائماً با حجم قابل توجهی پول نقد سروکله میزند؛ جابهجایی، نگهداری و مدیریت آن همگی بار سنگینی را به مخارج کسبوکارهای خصوصی ما وارد میکنند. حالا این فشار را برای کل کشور در نظر بگیرید.
جمدکس میتواند بهراحتی این مشکل را برطرف کند. در بیانیه ابتدایی اعلام بهکارگیری جمدکس آمده است: «جمدکس با استفاده از یک مدل ترکیبی که از تجربه کشورهای پیشرو و چالشهای مختص جامائیکا به دست آمده، کار خواهد کرد. جمدکس بهدنبال ترکیب فایدههای عرضه کلی و خردهفروشی در سیستم خود است تا بار سنگینی را از روی اقتصاد ملی بردارد.»
رمزارز ملی جامائیکا سیاسی نیست
با نگاهی به ادبیات مورد استفاده و دغدغههای بایلس میتوان بهخوبی دریافت که ذهنیت دولت جامائیکا برای بهکارگیری رمزارز ملی، سیاسی و حزبی نیست. طی سالهای اخیر رمزارزهای ملی به واسطه بیانیههای برخی کشورها بهعنوان یک نیروی ضدرمزارز شناخته میشد.
حرکت جامائیکا در راستای بهکارگیری رمزارز ملی برای حل مشکلات عمیقتر فرهنگی و اقتصادی بهخوبی بیانگر ظرفیت کلان این ابزار بهخصوص برای استفادههایی بسیار مفیدتر از مبارزه با سایر رمزارزهای غیرمتمرکز است.