انجمن تجارت الکترونیک تهران با ارائه گزارشی از وضعیت اینترنت کشور به رئیس‌جمهور نامه نوشت / بحران اینترنت؛ مهمترین عامل عقب‌ماندگی اقتصاد دیجیتال کشور

انجمن تجارت الکترونیک تهران در یک نامه سرگشاده به رئیس‌جمهور گزارشی در خصوص اختلالات اینترنتی کشور ارائه داده است. در این نامه ضمن ارائه گزارش کاملی از اختلالات اینترنتی کشور، از رئیس‌جمهور تقاضا شده تا با اختیارات خود در خصوص این اختلالات چاره‌اندیشی کند.

در نامه سرگشاده انجمن تجارت الکترونیک تهران به رئیس‌جمهور، به وضعیت بحرانی اینترنت در ایران اشاره شده و این وضعیت بحرانی از مهم‌ترین علل عقب‌ماندگی اقتصاد دیجیتال ایران و مانعی برای تحقق اهداف برنامه هفتم توسعه معرفی شده است.

انجمن تجارت الکترونیک اعلام کرده شرایط فعلی اینترنت ایران در مقایسه با ۱۰۰ کشور برتر جهان (بر اساس GDP)، در بی‌کیفیت‌ترین وضعیت قرار دارد. ایران از نظر اختلالات اینترنت بالاتر از میانمار در جایگاه ۹۹/۱۰۰، از نظر محدودیت‌ها بالاتر از چین در جایگاه ۹۹/۱۰۰ و از نظر سرعت بالاتر از سودان، کامرون و کوبا در جایگاه ۹۷/۱۰۰ جهان قرار گرفته است.

---

بدون اینترنت نمی‌توان یک اکوسیستم قدرتمند فناوری داشت

---

انجمن تجارت الکترونیک تهران اینترنت را ریشه درخت اقتصاد دیجیتال ایران دانسته و خاطرنشان شده بدون اینترنت نمی‌توان برای داشتن یک اکوسیستم قوی فناوری امیدی داشت. در این نامه دلایل عدم پیشرفت استارتاپ‌ها، تعطیلی شرکت‌های فناوری و مهاجرت متخصصان فناوری شاهدی بر تأثیر اختلالات اینترنت بر اکوسیستم فناوری ایران ذکر شده است. در گزارش انجمن تجارت الکترونیک، کیفیت اینترنت ایران در سه شاخه «سرعت»، «اختلال» و «محدودیت» مورد بررسی قرار گرفته است.

انجمن تجارت الکترونیک در بررسی بحث اختلال در اینترنت دلیل اصلی این موضوع را سیاست جدید و غلط فیلترینگ هوشمند که توسط وزارت ارتباطات، شرکت ارتباطات زیرساخت و کمیته صیانت اجرا می‌شود اعلام کرد. در این گزارش ایجاد اختلال امری سلیقه‌ای اعلام شده که اختلالات همگانی و گسترده‌ای برای اکثر وب‌سایت‌ها و آی‌پی‌های جهانی به وجود آورده است. در واقع در حال حاضر هر نوع ترافیک اینترنتی در صورتی که به صورت موردی و از سمت نهاد‌های متولی مجاز (whitelist) نشده باشد به صورت خودکار دچار اختلال می‌شود.

بررسی انجمن تجارت الکترونیک در گزارش اخیر نشان می‌دهد دامنه‌ها و آی‌پی‌های لیست خاکستری که اکثریت اینترنت را شامل می‌شوند توسط تجهیزات حاکمیتی و با اختلالات عمدی روبه‌رو هستند که این مسئله باعث می‌شود تا 50 درصد داده‌های ارسالی به این مقاصد با مشکل مواجه شوند. این موضوع از اصلی‌ترین مواردی است که کاربران را به اعتراض وامی‌دارد.

---

ایران بعد از چین بیشترین میزان فیلترینگ را دارد

---

در بررسی انجام‌شده توسط انجمن تجارت الکترونیک تهران، بیش از 100 وب‌سایت برتر جهان که به ترتیب رتبه SimilarWeb انتخاب شده‌اند، بیش از ۳۳ درصد از آنها در ایران غیر قابل دسترس و به عبارتی فیلتر هستند. این میزان در ۲۰۰ سایت برتر نیز به همین نسبت است. در بررسی انجام شده بر اساس داده‌های OONI در دو نمونه‌گیری بـا ۱۰۰ و ۳۰۰ وب‌سایت مختلف در بین ۱۰۰ کشور مختلف جهان، ایران پس از چین با ۵۰ درصد وب‌سایت فیلترشده و با فیلترینگ ۴۵ درصد از وب‌سایت‌ها محدودترین اینترنت جهان را دارد. مصر، روسیه و عمان به ترتیب سومین تا پنجمین اینترنت محدود جهان را دارند.

دلیل اصلی این موضوع سیاست‌های کلان کشور و تصمیمات غیرمتمرکز اتخاذشده توسط دادستانی، نهاد قضایی، کمیسیون تعیین مصادیق مجرمانه، شورای عالی امنیت ملی، شورای امنیت کشور و در نهایت تصمیمات غیرشفاف اتخاذشده توسط برخی نهادهای امنیتی است.

---

ایران در سرعت اینترنت رتبه 97 را دارد

---

انجمن تجارت الکترونیک در بررسی سرعت اینترنت ایران بر اساس مطالعات رادار کلادفلر و راستی‌آزمایی آن با پایگاه net.meter، میانگین سرعت اینترنت در ایران (Mbps4) را با تأخیر میانگین ms145 اعلام کرد. از این نظر در دنیا از نظر سرعت در رتبه 97/100 و از نظر تأخیر رتبه ۹۶/۱۰۰ را داراست. در این رتبه‌بندی فقط کشور سودان Mbps3.4، کامرون Mbps3 و کوبا Mbps2.3 از نظر سرعت از ایران وضعیت بدتری دارند. نگاهی به کشورهای هم‌گروه ایران در آسیا نشان می‌دهد بین رشد اقتصادی و رشد در شاخص‌های فناوری دیجیتال از جمله شاخص‌های کیفیت و سرعت اینترنت همبستگی وجود دارد. میانگین سرعت در ترکیه Mbps12، مالزی Mbps22، امارات Mbps26 و کره جنوبی Mbps60 است.

انجمن تجارت الکترونیک دلایل اصلی سرعت پایین اینترنت در ایران را عملکرد ضعیف و ناکارآمدی شرکت مخابرات ایران در لایه Access، کاهش سرمایه‌گذاری در بخش زیرساخت‌های تلکام، روند کند توسعه G5 و فیبر نوری و در نهایت عملکرد ضعیف و ناکارآمد شرکت ارتباطات زیرساخت در لایه Core اعلام کرد. در این بررسی اعلام شده که بدون هیچ تغییری در لایه Access و ارتباطات و فقط با انجام اصلاح در لایه Core برابر در اینترنت همراه و سرعت اینترنت در ایران تا هشت‌برابر در اینترنت ثابت قابل افزایش است.

گفتنی است با وجود گفته وزیر ارتباطات در خصوص عدم اختلال در اینترنت کشور به تازگی رئیس‌جمهور کارگروهی متشکل از مرکز ملی فضای مجازی و وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات را مأمور بررسی کندی اینترنت کرده است. اما واقعیت آن است که بدنه فعالان کسب‌وکارهای حوزه اقتصاد دیجیتال کشور با چشمانی خسته انتظار گشایش در عرصه‌ای را می‌کشند که حق بدیهی آنها محسوب می‌شود.