تنها یک بار زندگی می‌کنیم

دوستی همین چند روز پیش تعریف می‌کرد یکی از اقوام‌شان به‌تازگی در اثر سقوط جرثقیل خاموش در یک نیروگاه جان خود را از دست داده است. پدرش سال‌ها کارمند همین نیروگاه بوده و خاطرات متعددی از مرگ‌و‌میرها و بلاهایی که بر سر کارگران حین کار می‌آید، دارد. بخشی به اهمیت ندادن کارگران به ایمنی یا فقدان آموزش‌های لازم برمی‌گردد و بخشی هم به علت فرسوده بودن تجهیزات است. این را که گفت، دوست دیگری تعریف کرد که می‌دانستید در معدن فلان، شغلی وجود دارد که کارگرانش پنج‌ساله بازنشسته می‌شوند؟ ولی بعد از پنج سال اولین کاری که باید بکنند، این است که بروند بیمارستان و ببینند به سرطان مبتلا شده‌اند یا نه.

در تمام مدتی که این حرف‌ها رد و بدل می‌شد، من به این فکر می‌کردم که وزارتخانه‌های عریض و طویل ما طی این سال‌ها چه کرده‌اند؟ رعایت مسائل ایمنی در محیط کار که ابتدایی‌ترین قدم است و این مدیران هستند که حتی با اجبار و توبیخ هم شده، باید کاری کنند که کارگران اقدامات خطرناک انجام ندهند. اما سهم نوآوری در این میان چیست؟ برخی تجهیزات سال‌هاست کارایی لازم را ندارند و می‌توانند خطرآفرین باشند و به دلایل شرایط تحریمی جایگزین نشده‌اند. از آن طرف سال‌هاست هر وزارتخانه‌ای برای خود پژوهشگاه دارد و برخی حتی اقدام به تأسیس مراکز نوآوری کرده‌اند. ماحصل این پژوهش‌ها و ادعای توجه به جوان نخبه ایرانی و خودکفایی و بی‌اثر بودن تحریم‌ها چه بوده است؟ اگر از دل این بودجه‌ها و خرج و مخارج و ساختمان‌های بزرگ و کوچک قدمی برای کاهش خطرات در محیط کار برداشته نشده، پس چه کاری انجام شده است؟ چه چیزی ارزشمندتر از جان آدمی است؟

فرصت زندگی بزرگ‌ترین موهبت الهی است که تنها یک بار به هر انسانی اعطا می‌شود. آیا رواست با بی‌تدبیری و بی‌توجهی این فرصت را از انسان‌ها بگیریم؟ آسیب‌هایی که یک خانواده پس از این حوادث متحمل می‌شوند، چه هستند؟ آیا پرداخت غرامت – اگر چنین رویه‌ای وجود داشته باشد و پرداخت هم بشود – می‌تواند جای خالی عزیز از‌دست‌رفته را پر کند یا حتی مرهمی بر دل دردمندشان باشد؟ کاش وقتی پای جان انسان در میان است، کمی محتاط‌تر باشیم، کمی بیشتر تأمل کنیم و به دنبال راهکارهای نوآورانه برای کاهش خطرات بگردیم. به خاطر داشته باشیم که جان انسان ارزش دارد و ما تنها یک بار زندگی می‌کنیم.

البته در کشوری که بزرگان تصمیم‌گیرش به دفاع از ارابه‌های مرگ خودروسازان داخلی برمی‌خیزند و تویوتا لندکروز را با پژو ۲۰۷ یکی می‌دانند، به نظر می‌رسد مطرح کردن چنین توقعاتی کوبیدن آب در هاون باشد.