عکس: پریا امیر حاجلو
زمان مطالعه: 5 دقیقه
احتمالاً کسب‌وکارهایی که بخش اعظم یا تمام فروش خود را از طریق زیرساخت‌های اینترنتی انجام می‌دهند، این موضوع برایشان قابل درک است که داشتن لجستیک قوی تا حد زیادی می‌تواند میزان رضایت مشتری را بالا برده و روی فروش آنها تأثیر بگذارد!
«منم پست» شرکتی است که هم‌بنیان‌گذار آن روزی خودش فروشگاه اینترنتی داشته، اما از وضعیت صنعت لجستیک در ارتباط با کارش راضی نبوده و همین نارضایتی وادارش کرده کسبوکار پررونق قبلی را واگذار کند و نهال کسب‌وکاری لجستیکی را با دستان خود بکارد و آبیاری کند تا به امید رسیدن به یک درخت پربار و اینکه بتواند کمک‌حال فروشگاه‌های اینترنتی شود. آنچه در پی می‌آید، گفت‌و‌گوی کارنگ با میلاد چرمیان، هم‌بنیان‌گذار و مدیرعامل شرکت لجستیکی «منم پست» است.
چطور شد منم پست را راه‌اندازی کردید؟
از حدود ۱۰ سال پیش که با مشاوره و همراهی یکی از دوستانم (علی بختیاری) فروشگاه اینترنتی «زوفاچوب» را راه‌اندازی کردم، پی بردم برای داشتن یک فروشگاه اینترنتی، لجستیک حرف اول را می‌زند و این مسئله به‌صورت یک دغدغه مهم برای ما مطرح بود و آن را با تمام وجود لمس می‌کردم.
بنابراین در یک برهه از زندگی کاری تصمیم گرفتم زوفاچوب را واگذار کنم و به فکر تأسیس یک شرکت لجستیکی به نام منم پست افتادم. استارت کار را در تیرماه ۱۳۹۹ با همراهی دوستان و همراهان مشاوری که در کنار خود داشتم، زدم و مهر همان سال به طور رسمی و عملیاتی، منم پست راه‌اندازی شد. با اینکه ابتدا قرار بود استارتاپی راه‌اندازی کنیم که به‌واسطه آن کالاهای بزرگ را در تهران و شهرستان جابه‌جا کنیم، اما با توجه به نیاز بازار و تقاضای مشتری، در فاز اول برنامه خود را تغییر دادیم و روی کالاهای کوچک متمرکز شدیم.
اما به نظر می‌رسد نیاز به جابه‌جایی کالاهای بزرگ به‌صورت خرده‌بار هنوز هم در بازار وجود دارد. چرا همین کار را که روزی دغدغه خودتان هم بوده، ادامه ندادید؟
اجرای این کار جزو برنامه‌های میان‌مدتی است که تصمیم داریم قدری که در کار جلو رفتیم، شاید با جذب سرمایه‌گذار اجرایی کنیم. البته ایده‌های دیگری نیز داریم که درصددیم در آینده اجرایی کنیم، اما در فاز اول تصمیم گرفتیم روی کالاهای کوچک متمرکز شویم.
مثلاً چه ایده‌های دیگری؟
برای مثال برنامه داریم مشکل بسته‌بندی و تأمین کارتن را پوشش دهیم که این نیز جزو برنامه‌های آتی ما محسوب می‌شود.
با نقطه آرمانی خودتان چقدر فاصله دارید؟
خلاء اصلی که در بازار حمل‌ونقل و لجستیک ایران احساس می‌شود، کیفیت خدمات است و نقطه آرمانی برای ما، رسیدن به کیفیت بالای خدمات و احساس آسایش و آرامش برای مشتریان‌مان است. دقیقاً همان احساسی که وقتی صاحب فروشگاه اینترنتی بودم، آن را نداشتم.
از هر جهت که ببینید کیفیت خدمات لجستیکی در ایران بسیار پایین است و قابل قیاس با استانداردهای بین‌المللی نیست. به‌عنوان مثال در صنعت لجستیک، سفیران آموزش‌دیده برای تحویل کالاها به دست مشتری بسیار کم هستند و به طور کلی کیفیت جابه‌جایی در ایران پایین است. ما می‌خواستیم این خلأها را پر کنیم، اما امکانات اجرایی کمی در اختیار داشتیم و مجبور شدیم در فاز اول اجرایی، تنوع خدمات خود را کاهش دهیم.
در کدام بخش‌ها وارد شدید؟
ما تقریباً هر بخشی را که دوست داشتیم در آینده وارد آن شویم، برای مدت کوتاهی به‌صورت پایلوت اجرایی کردیم و از طریق مشاوره‌هایی که از سمت افراد با تجربه‌تر در این حوزه دریافت کردیم، کمبودها و نیازهای صنعت را بررسی و درک کردیم و حتی بخشی از آنها را با توسعه کار، اجرایی کردیم.
اما در هر مرحله‌ای از کار که در حال توسعه فازهای اجرایی و عملیاتی بودیم، متوجه شدیم چالش‌های بسیاری پیش روی‌مان است و به همین دلیل تصمیم گرفتیم به جای توسعه در چندین فاز عملیاتی، روی یک حوزه متمرکزتر شویم و همان کار را با کیفیت بالاتری پیش ببریم و توسعه مابقی فازها را به زمانی موکول کنیم که خیال‌مان از بابت کیفیت انجام کار در همان فاز اجرایی راحت شده باشد.
در حال حاضر فاز اجرایی شما در کدام بخش از خدمات لجستیکی خلاصه می‌شود؟
بعد از اینکه فازهای مختلفی را امتحان کردیم، در نهایت روی بخش تحویل در روز بعد و تحویل در یک شیفت متمرکز شدیم و همان یک سرویس را با کیفیت بالا به مشتریان خود که معمولاً فروشگاه‌های اینترنتی بزرگ و کسب‌وکارهای اینستاگرامی و خانگی هستند، ارائه می‌دهیم. البته سرویس‌های دیگر ازجمله سرویس تحویل در همان روز را نیز داریم، اما فعلاً برای مدتی این سرویس از برنامه‌های شرکت حذف شده و امیدوارم به‌زودی در فازهای بعدی این سرویس را نیز با کیفیت بالاتر فعال کنیم.
چه چالش‌هایی در این صنعت وجود دارد که معمولاً پنهان است و کمتر دیده می‌شود؟
چالش‌های بسیاری وجود دارد که ما نیز در حین کار با آن مواجه شده‌ایم. به‌عنوان مثال، در مواقع بارانی و برفی عملاً کار در این صنعت تعطیل است و موتورسوار نمی‌تواند در سطح شهر تردد کند و این موضوع برای شرکت‌هایی که مبنای کارشان بر اساس ارائه باکیفیت کار است، مشکل‌آفرین و چالش‌ساز است.
روزانه ۳۰۰ مرسوله را برای فروشگاه‌های اینترنتی بزرگ در تهران جابه‌جا می‌کنیم؛ در حالی که تا قبل از اینکه اینستاگرام و واتس‌اپ فیلتر شوند، رکورد ۹۰۰ تا ۱۰۰۰ مرسوله در روز را هم داشتیم
آیا واقعاً در چنین مواقعی کل کار تعطیل می‌شود؟
اگر نگوییم کل کار، ولی حدود ۸۰ درصد مواقع کار به‌ناچار تعطیل می‌شود. البته راه جایگزینی که وجود دارد، استفاده از ناوگان تلفیقی است، اما به هر حال بخش زیادی از بسته‌ها توسط ناوگان موتورسیکلت جابه‌جا می‌شود و استفاده از سایر وسایل نقلیه نیز به خاطر محدودیت تعداد آنها در ناوگان، همچنین حجم بالای ترافیک در مواقع بارانی و برفی، عملاً با سختی‌هایی همراه است. این در حالی است که مشتری همیشه از ما انتظار دارد در تمام مواقع سال و در همه شرایط کار انجام شود.
آیا شرکت‌های پلتفرمی یا گیت‌وی می‌توانند در چنین مواقعی سرویس بهتری به مشتری ارائه دهند؟
به نظر من فرقی نمی‌کند. شرکت‌های گیت‌وی با اینکه از نظر نرم‌افزاری امکانات زیادی دارند، اما از نظر خدمات‌دهی وابسته به زیرساخت‌های لجستیکی شرکت‌های عملیاتی هستند و در نهایت برای مشتری تفاوت چندانی نمی‌کند. صنعت لجستیک قبل از اینکه یک صنعت نرم‌افزاری باشد، یک صنعت عملیاتی است و بسیاری اوقات قوانینی که شرکت‌های لجستیکی عملیاتی وضع کرده‌اند، مشتری‌محور نیست، اما شرکت‌های گیت‌وی مجبورند تابع آنها باشند و باز هم همان مشکل محدودیت در کیفیت کار ایجاد می‌شود.
در این مدت که آغاز به کار کرده‌اید، در فکر جذب سرمایه نبوده‌اید؟
چرا، در این مدت چند بار به فکر جذب سرمایه افتادیم و حتی در بررسی اولیه توسط یک وی‌سی پذیرفته شدیم، اما با راهنمایی یکی از دوستان خود در یک استارتاپ – که راهنمایی کاملاً درست و بجایی بود – پی بردیم با جذب سرمایه‌گذار درگیر برخی تارگت‌زدن‌ها می‌شویم و کمیت فدای کیفیت می‌شود و سوددهی شرکت بالاتر از هدف مورد نظر قرار می‌گیرد؛ هرچند شرکت با وجود سرمایه‌گذار خیلی زودتر به سوددهی می‌رسد، اما الان که کار را تا حدود زیادی پیش برده‌ایم، برای اجرای فازهای بعدی از سرمایه‌گذار کمک خواهیم گرفت و درصدد جذب آن هستیم.
با چه میزان سرمایه کار را شروع کردید؟ آیا اکنون به سوددهی رسیده‌اید؟
سال ۱۳۹۹ که کار را به‌تنهایی شروع کردم، یک دفتر کار اجاره کردم و با تعدادی کامپیوتر و تجهیزات دفتری آن را پیش بردم. در آن سال حدود ۱۵۰ میلیون تومان برای راه‌اندازی کسب‌و‌کارم هزینه کردم.
در حال حاضر چه میزان ناوگان، انبار و نیروی انسانی در اختیار دارید و روزانه چه میزان مرسوله جابه‌جا می‌کنید؟
اکنون ۱۵ موتورسیکلت و پنج خودرو سواری و وانت و یک انبار ۱۰۰ متری در خیابان طرشت تهران در اختیار داریم و با این تعداد کار را پیش می‌بریم. روزانه ۳۰۰ مرسوله را برای فروشگاه‌های اینترنتی بزرگ در تهران جابه‌جا می‌کنیم؛ در حالی که تا قبل از اینکه اینستاگرام و واتس‌اپ فیلتر شوند، رکورد ۹۰۰ تا ۱۰۰۰ مرسوله در روز را داشتیم، اما متأسفانه اکنون تعداد مرسولات از طرف مشتری‌های اینستاگرامی خیلی کم شده و بسیاری مواقع به صفر رسیده است.
چگونه توانسته‌اید با ناوگان کوچکی که در اختیار دارید، حجم زیادی مرسوله را در روز جابه‌جا کنید؟
ناوگان ما در یک شیفت کاری هشت صبح تا پنج بعدازظهر مرسولاتی را که روز قبل جمع‌آوری شده، به دست مشتری می‌رسانند. این تعداد ناوگان برای ارسال مرسولات این شرکت کافی است، زیرا بسته‌ها از لحاظ فنی و اندازه مرسوله، سورت شده و با توجه به محدوده توزیع و منطقه‌بندی به سفیر سپرده می‌شوند. با اینکه مشتری فقط آدرس را برای ما ارسال می‌کند، اما با درج لوکیشن برای راننده و مسیریابی درست برای او، مرسولات در سریع‌ترین حالت ممکن به دست مشتری می‌رسد.
نکته جالب این است که بسیاری اوقات مشتریان فروشگاه‌ها تصور می‌کنند ما خود فروشگاه هستیم و تفکیکی بین ما و پرسنل فروشگاه نمی‌دانند و از سفیر ما می‌خواهند جنس را برای آنها تعویض کند و این امر برای ما باعث خوشحالی است، زیرا نشان می‌دهد به هدفی که داشته‌ایم، یعنی رضایت مشتری رسیده‌ایم.
لینک کوتاه: https://karangweekly.ir/w1kf
