درخواست مجتبی توانگر از رئیس مرکز ملی فضای مجازی برای سیاست‌گذاری روی هوش مصنوعی / از نیروهایی که تمام توانشان را برای مسدودسازی فضای مجازی به کار می‌گیرند، استفاده نکنید
رئیس کمیته اقتصاد دیجیتال مجلس در نامه‌ای به رئیس مرکز ملی فضای مجازی از او خواسته است تا این مرکز هرچه سریعتر برای هوش مصنوعی برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری کند. در این راستا هم مجتبی توانگر رعایت چند ضروریات مهم برای سیاست‌گذاری توسعه هوش مصنوعی توسط این مرکز را یادآور شده که از جمله آن پرهیز از به کارگیری نیروهایی است که به باور توانگر تمام توانشان را برای مسدودسازی فضای مجازی به کار می‌گیرند.
او در نامه خود تاکید کرده که نمی‌توان با افکاری که دل در گرو دانش و روش‌ها و اقتضائات ۴۰ سال قبل دارند در توسعه هوش مصنوعی، اقتصاد دیجیتال و فضای مجازی تصمیم‌گیری موثر و کارآمد داشت.
توانگر در این نامه ضمن تاکید برای استفاده از نیروی جوان و تازه‌نفس در راه سیاست‌گذاری هوش مصنوعی اعلام کرده اینکه هنوز عده‌ای در شورا و لایه‌های تصمیم‌گیر فضای مجازی تصور می‌کنند با مسدودسازیِ گسترده می‌شود فضای مجازی را مدیریت کرد، همان‌ها هستند که با روش عصر حجری می‌خواهند کشور را اداره کنند و با این افراد نمی‌توان برای هوش مصنوعی در کشور سیاست‌گذاری کرد.
به گزارش کارنگ، مجتبی توانگر در نامه خود به محمدامین آقامیری اعلام کرده که فرصت‌های همراه فناوری‌های نوین از جمله هوش مصنوعی است که باید در راستای فرصتی برای مرکز ملی و شورای عالی فضای مجازی به عنوان «نقطه کانونی مواجهه‌ی هوشمندانه و مقتدرانه با تحولات پرشتاب این عرصه، برای استفاده از فرصت‌ها و ظرفیت‌ها و مقابله با آسیب‌ها و تهدیدات آن» در راستای حکمرانی سایبری فهمیده شود.
به باور او درک به موقع از تحولات فناوری و اقدام درست و به موقع لازمه جایگاه مهم و حساس مرکز ملی فضای مجازی است، از همین روست که او تاکید کرده توجه جدی به حوزه هوش مصنوعی و پیشرف کشور در این بخش در مشورت و همکاری ویژه با صاحبان اندیشه از طیف‌های مختلف فکری-سیاسی، هماهنگی با نهادهای تقنینی، اجرایی و قضایی به منظور رفع موانع پیشرفت آن می‌تواند یکی از دستاوردهای خاص شورای عالی و مرکز ملی در دوره مسئولیت آقامیری باشد.
او برای رسیدن مرکز به نقش راه مناسب در حوزه هوش مصنوعی مجموعه ضروریاتی را در ۴ بخش معرفی کرده است.
گردآوری همه نخبگان زیر یک چتر
به گفته او پیشرفت در حوزه هوش مصنوعی و انقلاب صنعتی چهارم، پیش از هر چیز نیازمند مشارکت فراگیر همه کسانی است که قلب‌شان برای پیشرفت کشور می‌تپد و این امر برای تحقق، نیازمند تغییر و اهتمام جدی و بیشتر مرکز ملی است. بنابراین به باور او برای پیشبرد حکمرانی موثر و موفق فضای مجازی، ایفای نقش رهبری و گردآوری همه نخبگان زیر چتر مرکز ملی ضروری است.
او در این زمینه نوشته است: «منازعات سیاسی و حاکم کردن دیدگاه‌های بخشی، خصوصاً طیفی که درک صحیحی از تنوع دیدگاه‌ها و مطالبات عمومی ندارد، منجر به حرکت جمعی و موفقیت ملی نمی‌شود. در این راستا ترغیب کسب‌وکارها و عموم جامعه به مشارکت، پیگیری و تشویق گفت‌وگو در سطوح مختلف محلی، ملی و بین‌المللی میان خبرگان فناوری در سطوح فنی، اقتصادی و فرهنگی ضروری است.»
او تاکید کرده که نمی‌توان با نگاه‌های بسته مانند کشورهای کمونیستی، دور کشور دیوار کشید، بلکه همانطور که رهبری در ماه‌های اخیر تشویق کرده‌اند باید همکاری‌های منطقه‌ای و جهانی گسترش یابد.
او در این زمینه گفته است: «اگر همکاری نظامی- دریایی با کشورهای منطقه مانند امارات، عربستان و.. شکل گرفته، امروز در هوش مصنوعی، کوانتوم و همه عرصه‌های مرتبط با فضای مجازی باید وارد تعامل و همکاری مشترک شویم و به این مهم پی برده باشیم که با کار جمعی و مبتنی بر اصول اسلامی، آورده بیشتری برای مردم منطقه و جهان خواهیم داشت.»
به کارگیری نیروی جوان و بالنده
او در ادامه، توسعه و رشد هوش مصنوعی در کشور را در گروه به کارگیری از نیروهای جوان عنوان کرده است. به‌باور او توجه به نیروی جوان و خبره باید توسط مرکز مورد توجه قرار گیرد، چرا که به اعتقاد او توجه به اهمیت نیروی انسانی جوان و در عین حال با تجربه در لایه‌های بالای سیاست‌گذاری در شورا و مرکز ملی فضای مجازی از بایسته‌های درک اقتضائات عصر هوش مصنوعی است.
او در این زمینه نوشته است: «لازم است حضور افرادی که مانند جنابعالی، ضمن جوان و پخته بودن، اقتضائات دوره جدید را درک کنند در مرکز و شورا تقویت شود و در این راستا نقش تصمیم‌گیر و در مواردی هم تصمیم‌ساز جنابعالی و سایر افراد دلسوز برای مقامات نظام در این حوزه حیاتی است.»
او تاکید کرده که نمی‌توان با افکاری که دل در گرو دانش و روش‌ها و اقتضائات ۴۰ سال قبل دارند در توسعه هوش مصنوعی، اقتصاد دیجیتال و فضای مجازی تصمیم‌گیری موثر و کارآمد داشت.
به همین خاطر او از آقامیری درخواست کرده که در آرایش و بکارگیری نیروها در این مرکز مهم و کانونی، دقیق‌تر و ناظر به سخن اخیر رهبری اقدام کرده و برای تغییر این آرایش به نفع افکار جوان و بالنده تلاش بیشتری کند.
به باور توانگر اینکه هنوز عده‌ای در شورا و لایه‌های تصمیم‌گیر فضای مجازی تصور می‌کنند با مسدودسازیِ گسترده می‌شود فضای مجازی را مدیریت کرد همان‌ها هستند که با روش عصر حجری می‌خواهند کشور را اداره کنند.
او در این زمینه نوشته است: «در حالی که رهبری حکیم انقلاب از هوش مصنوعی و کوانتوم سخن می‌گویند مایه تعجب است که هنوز برخی هم همت‌شان بر این قرار گرفته که نوآوری را در فناوری‌های مسدودسازی فضای مجازی در کشور بکارگیرند! گشایش‌های اجتماعی و سیاسی که در مشی ماه‌های گذشته رهبری بعد از اغتشاشات و آشوب‌های پاییز در عرصه عمل مشاهده شد و رییس‌جمهور محترم هم بر آن اصرار دارند نیازمند حضور افرادی‌ست که مداراگونه به دنبال مقابله با گسترش مسدودسازی در فضای مجازی و پرهیز از تقابل ساختگی بین مردم بویژه نخبگان حوزه فضای مجازی و حاکمیت باشند.»
فیلترینگ به معنی تسلیم در برابر ابزار جدید
در بخش دیگری از این نامه او به نکوهش سیاست‌های فیلترینگ در کشور پرداخته است. توانگر گفته که نمی‌توان درنظر، درپی پیشرفت، رشد و توسعه بود و در عمل، انگشت خود را به نشانه تسلیم بر دکمه فیلترینگ (مسدودسازی) فشرد.
به باور او سیاست‌های فیلترینگ فعلی به معنای تسلیم و ابراز عجز در برابر تحولات جدید است. او در این زمینه نوشته است: «در هر دوره تاریخی یک پدیده جدید توانسته است ماهیت نویی را عرضه کند. این ماهیت‌های نو در هر عصری توسط علما و فقهای اصولی شیعه با بهره از اجتهاد و مکتب اهل بیت(ع) و کمک متخصصان و اساتید آن حرفه، تمشیت و مدیریت شده است، نه حذف و امحا.»
به باور او رویه فعلی سیاست‌گذاری IT، در کشور یک بن‌بست معرفتی و عملی خلق می‌کند که نتیجه آن تسلیم در برابر تحولات جدید است. در نهایت هم او این سوال را مطرح کرده که آیا ما در پی مدیریت و تمشیت هستیم یا تسلیم؟ به گفته او پاسخ به این سوال راهبردی، سرنوشت ما را در برابر این تحولات جدید رقم خواهد زد.
تنها سندنویسی نکنیم
توانگر اعلام کرده سیاست‌گذاری برای توسعه هوش مصنوعی در کشور نباید محدود به سندنویسی شود. به گفته او برنامه‌ریزی و حرکت هدفمند و با ضابطه در استفاده از فرصت هوش مصنوعی لازم است، اما در عین حال باید توجه کرد که برنامه‌ریزی و تحقق اهداف به روال مرسوم، به صرفا سندنویسی برای توسعه هوش مصنوعی فروکاسته نشود.
به باور او در حوزه‌هایی چون هوش مصنوعی که هنوز در ابتدای راه در داخل کشور هستیم، تحرک واقعی در میدان عمل مخصوصا توسط شرکت‌های دانش‌بنیان ضروری است و نقش بخش حاکمیتی و دولتی رفع موانع واقعی چنین تحولی است که لزوماً از مسیر سندنویسی نمی‌گذرد.
او تاکید کرده که در بعد سخت‌افزاری، باید گام‌های عملیاتی را به منظور توسعه ابزارهای حکمرانی در عین حفظ جبهه‌بندی‌ها به صورت زیر دنبال کرد:
- ریل‌گذاری به سمت ایجاد زیست‌بوم کارآفرینی فن‌آوری هوش مصنوعی کشور
- امن کردن فضای کسب‌وکار به منظور کاربردی‌سازی محصولات هوشمند از طریق ایجاد محیط‌های فارغ از تنظیم مقررات برای ایجاد مقررات جدید و سازگار (موسوم به سندباکس)
- ایفای هم‌زمان نقش‌های حمایت کننده، توصیه کننده و مصرف کننده به وسیله دولت در قبال هوش مصنوعی
- زمینه‌سازی برای شکل‌گیری گفت‌وگو و بحث‌های جدی پیرامون چارچوب‌ها و اصول اخلاقی در مدل توسعه بومی هوش مصنوعی در بستر زمان
- ترویج تصویری مثبت و مفید از ابزارهای هوش مصنوعی در جامعه
- ایجاد همکاری‌های بین‌المللی و منطقه‌ای در حوزه هوش مصنوعی
برنامه‌ریزی برای کمک از ایرانیان خارج از کشور
در بخش دیگری از ضروریات مورد نیاز برای سیاست‌گذاری روی هوش مصنوعی توانگر به استفاده از دانش ایرانیان خارج از کشور تاکید کرده است.
به گفته او امروزه ایرانیان جزو گروهی نادر از ملل جهان هستند که با پراکندگی در اقصی نقاط عالم و اشتغال در سطوح بالای فناوری به طیف وسیعی از انواع فناوری‌ها و علوم روز دسترسی دارند.
او تاکید کرده کمتر دانشگاه و مرکز تحقیقاتی و علمی و صنعتی در جهان یافت می‌شود که خالی از حضور ایرانیانی در بالاترین سطوح علمی باشد. این موقعیت بسیار خاص برای کشور شرایط بسیار مطلوبی را به‌صورت بالقوه مخصوصا در این مرحله حساس آغاز سرمایه‌گذاری و توسعه هوش مصنوعی در زیست بوم کسب‌وکارهای فناور و اقتصاددیجیتالی، ایجاد می‌کند و می‌تواند مسیر رشد این حوزه را با کمک نخبگان ایرانی خارج کشور با سرعت بیشتری طی کند.
البته او تاکید کرده که همکاری بیشتر با فناوران ایرانی خارج از کشور با توجه به موانع اقتصادی، سیاسی و بین‌المللی پیش رو به‌ویژه تحریم‌های ظالمانه، کاری سترگ و مشکل است، اما حتماً می‌توان برای استفاده از این ظرفیت برنامه‌ریزی کرد و لااقل بخشی از آن را با بلندنظری و رفع موانع ساختگی که بعضاً حاصل تنگ‌نظریهای جاهلانه است از بین برد و این اقدامی است که با توجه به نقش فراقوه‌ای، شورای عالی و مرکز ملی فضای مجازی قابل تحقق است.
او در پایان تاکید کرده که توجه به فناوری‌های جدید همچون هوش مصنوعی، اینترنت اشیاء و مانند آن در منظومه حکمرانی سایبری و تعمیق مبانی و اصول انقلاب اسلامی با توجه به گستره استفاده از فضای مجازی در جامعه ایرانی و بین‌الملل، ایجاب می‌کند آن مرکز به واسطه مصوبات شورا اقدامات عاجلی را برای توسعه زیست بوم بر اساس منافع ملی و قواعد قانونی به انجام رساند که گام نخست آن تعیین سیاست‌های کلان و سپس قانون‌گذاری بر مبنای آن سیاست‌گذاری‌ها در مجلس شورای اسلامی است.
لینک کوتاه: https://karangweekly.ir/2wdl
