کارنگ رسانه اقتصاد نوآوری است. در کارنگ ما تلاش داریم کسبوکارهای نوآور ایرانی، استارتاپ‌ها، شرکت‌های دانش‌بنیان و دیگر کسب‌وکارها کوچک و بزرگی که در بخش‌های مختلف اقتصاد نوآوری در حال ارائه محصول و خدمت هستند را مورد بررسی قرار دهیم و از آینده صنعت، تولید، خدمات و دیگر بخش‌های اقتصاد بگوییم. کارنگ رسانه‌ای متعلق به بخش خصوصی ایران است.
قطع اینترنت برای برقراری امنیت کنکور باز هم به اقتصاد دیجیتال آسیب زد / کاهش ۳۰ تا ۵۰ درصدی ثبت سفارش و فروش کسبوکارهای آنلاین فقط در دو روز
قطعی اینترنت همراه برای نزدیک به ۶ ساعت در دو روز آخر هفته به بهانه برقراری امنیت کنکور، برخی شرکت‌های آنلاین از جمله دیجی‌کالا، اسنپ، تپسی، شرکت‌های فعال در حوزه بیمه آنلاین و همچنین شرکت‌های پرداختی را با مشکل مواجه کرده و آنها خبر از کاهش بین ۳۰ تا ۵۰ درصدی در زمینه ثبت سفارش و فروش خود در این دو روز را می‌دهند.
طبق وعده وزیر ارتباطات و مخالفتی که او با قطعی سراسری اینترنت در روزهای ۲۹ و ۳۰ دی همزمان با برگزاری کنکور کرد، قرار بود اینترنت همراه تنها در حوزه‌های برگزاری این آزمون قطع شود، اما مشاهدات میدانی کارنگ و همچنین اطلاعات منتشر شده از سوی نت بلاکس نشان می‌دهد که اینترنت همراه حداقل در روز پنجشنبه به صورت سراسری و برای ۳ ساعت قطع بوده است.
بسیاری از بیماران در بیمارستان‌ها امکان دریافت نسخه الکترونیکی در ساعات برگزاری کنکوری را نداشتند و گزارش‌های مختلفی از مختل شدن دستگاه‌های POS فروشگاه‌ها و معطل شدن مردم هنگام خرید گزارش شده است. بسته‌های سفارشی از فروشگاه‌های آنلاین به دلیل قطع اینترنت با تاخیر یا موکول شدن به زمان دیگر ارسال شد و همچنین ارائه برخی خدمات اپلیکیشن‌های مختلف مانند خرید نان از سوپراپلیکیشن‌هایی چون اسنپ غیرفعال شده بود.
شاید همین شرایط پیچیده‌ای که فقط قطع سراسری اینترنت همراه در دو روز و چند ساعت برای مردم و کسب‌وکارها به وجود آورده، هم باعث شده تا عیسی زارع‌پور، وزیر ارتباطات، روز گذشته از مردم عذرخواهی کند و بگوید که «این آخرین باری بوده که اینترنت در هر سطحی، چه ثابت و چه سیار، برای برگزاری کنکور قطع شد.»
متاثر شدن ۲۰ تا ۳۰ درصدی ثبت سفارش‌ها در دیجی‌کالا
دیجی‌کالا از جمله بزرگترین خرده‌فروش‌های آنلاین کشور اعلام می‌کند که در ساعت‌های قطع اینترنت موبایل در دو روز آخر هفته ثبت سفارش و فروش آنها به شدت متاثر شده، چرا که ناوگان بخش عملیات و لجستیک این کسب‌وکار وابسته به اینترنت موبایل است.
همچنین آنطور که امیرحسن موسوی، مدیر ارتباطات دیجی‌کالا به کارنگ می‌گوید این اختلال‌ها در سفارش‌های بعدی این کسب‌وکار هم تاثیرگذار است و تاثیر آن لحظه‌ای و تنها برای ساعات قطع اینترنت نیست.
موسوی با اعلام اینکه بین ۲۰ تا ۳۰ درصد سفارش‌های دیجی‌کالا به خاطر قطعی اینترنت برای برگزاری کنکور کاهش یافته است به کارنگ گفت: «فرقی که دیجی‌کالا با یک سرویسی مانند تاکسی آنلاین دارد این است که فقط ثبت سفارش و ارسال سفارش‌های ما در آن لحظه قطع اینترنت دچار اختلال نمی‌شود و در روزها بعدی هم در ارسال سفارش‌ها با مشکل برمی‌خوریم، چرا که در روز قطع اینترنت سفارش‌ها به موقع به دست مشتریان نرسیده یا لغو شده و این مانند یک دومینو باعث میشود حداقل برای یک هفته سفارش‌ها به تاخیر بیفتد و مشتریان تجربه ناخوشایندی از خرید خود داشته باشند.»
به گفته او قطعی اینترنت تنها روی ثبت سفارش و ارسال سفارش مشتریان تاثیرگذار نبوده و روی بخش تحویل کالای فروشندگان به دیجی‌کالا هم تاثیر منفی گذاشته است، چرا که به گفته او خیلی از مراکز تحویل کالاهای فروشندگان به اینترنت گوشی تنها دسترسی دارند و عدم وجود اینترنت باعث اخلال در مراحل ثبت کالا از سمت فروشنده در سامانه دیجی‌کالا میشود.
همچنین او اعلام می‌کند آماری از افت فروش دیجی‌کالا در دو روز برگزاری کنکور در اختیار ندارد، اما نزدیک به ۵۰ درصد خریداران از دیجی‌کالا با اینترنت گوشی سفارش‌های خود را در این فروشگاه ثبت می‌کنند و همین عدد می‌تواند نشان دهد که قطع چند ساعته اینترنت همراه چه تاثیری روی فروش دیجی‌کالا داشته است.
۳۹ درصد کاهش سفرهای تاکسی اینترنتی
از جمله دیگر گروه‌هایی که در چند ساعت قطع اینترنت موبایل در دو روز برگزاری کنکور آسیب دیده‌اند، تاکسی‌های اینترنتی بوده‌اند. آنطور که مدیران تاکسی‌های اینترنتی تپسی و اسنپ به کارنگ می‌گویند به دلیل قطعی اینترنت رانندگان امکان استفاده از نقشه و پیدا کردن مسافر خود را نداشته‌اند و از طرف دیگر مسافران هم در کنار امکان نداشتن برای پرداخت آنلاین با مشکل پیدا کردن تاکسی در سطح شهر مواجه بوده‌اند.
فرید شهابی، معاون تجاری اسنپ، به کارنگ می‌گوید که همزمان با قطع اینترنت همراه در برخی از مناطق به دلیل برگزاری کنکور، در روز پنجشنبه ۲۹ دی ماه، از ساعت ۸ صبح تا ۱۳ ظهر، تعداد سفرهای اسنپی در کل کشور حدود ۳۹ درصد کاهش یافته است. به گفته او این نرخ کاهشی در روز جمعه ۳۰ دی ماه در همین ساعات حدود ۱۸ درصد بوده است.
اسنپ فود هم به کارنگ اعلام می‌کند که در ساعات قطع اینترنت برای برگزاری کنکور پیک‌های آنها به دلیل دسترسی نداشتن به نقشه برای ارسال سفارش با مشکل مواجه شده‌اند و از طرف دیگر کاربران نیز امکان ثبت سفارش به دلیل نبود اینترنت همراه را نداشته‌اند. آنطور که اسنپ‌فود اعلام می‌کند در ساعات برگزاری کنکور در هر روز آنها با کاهش ۱۵ درصدی ثبت سفارش مواجه بوده‌اند.
تپسی هم از کاهش میزان سفرهای خود در روزهای قطع اینترنت برای کنکور خبر می‌دهد، به گفته روابط عمومی این شرکت در ساعات قطعی اینترنت تعداد سفرهای این شرکت بین ۲۰ تا ۳۰ درصد کاهش روبهرو بوده و رانندگان این شرکت امکان استفاده از نقشه به دلیل قطع اینترنت همراه را نداشته‌اند.
اختلال گسترده در سیستم بیمه‌های آنلاین
یکی از تاثیر‌های که قطع چندساعته اینترنت همراه در دو روز برگزاری کنکور داشت، ثبت نشدن نسخه‌های الکترونیکی و مشکل کاربران در استفاده از سامانه‌های بیمه بوده است. به گزارش بیمه دیجیتال، قطع شدن اینترنت و محدوسازی آن از روزهای پایانی شهریورماه تا کنون کم دردسر برای بیمه‌گزاران و بازنشستگان نداشت که قطع کامل آن در ساعات ابتدایی روز ۵شنبه (که عمده‌ترین امور درمانی در این روز انجام میشود) مشکلات فراوانی برای بیمه‌گزاران به وجود آورد.
کاهش ۴۸ درصدی ترافیک ورودی و کاهش ۴۵ درصدی فروش در روزهای پایانی هفته؛ این اتفاقی است که فشردن دکمه خاموشی اینترنت برای شرکتی مانند ازکی رقم زده، چرا که عمده‌ترین میزان فروش اگریگیتورهای بیمه معمولاً در روزهای پنجشنبه و جمعه اتفاق می‌افتد و در این میان تأثیر قطعی اینترنت به صورت کامل محسوس نمایان در این دو روز نمایان شد.
حامد ولی‌پوری، مدیر عامل ازکی در گفتوگو با بیمه دیجیتال از تأثیر عمیق تصمیم‌گیری‌های نسنجیده لایه حاکمیت بر کسبوکارهای اینترنتی می‌گوید و از فاجعه‌ای که ممکن است این گونه تصمیم‌گیری‌های عجولانه در آینده برای آنها به همراه داشته باشد.
ولی‌پوری در رابطه با تأثیر قطعی دو روزه اینترنت در پایان هفته بر کسب و کار فروش بیمه ازکی گفت: «قطعی اینترنت به روزهای آخر ماه منتهی شد و معمولا کسب و کارها به سبب حجم بالای پرداختی‌ها در این دوران روی جریان درآمدی در این بازه حساب باز می‌کنند. کما این که در ماه‌های پایانی سال هستیم و هر روز آن برای کسب و کارها می‌تواند اهمیت داشته باشد. همین مسئله باعث شد تا ما در یک بازه سه ساعت در دو روز با کاهش ۴۵ درصد فروش روبهرو باشیم.»
به عقیده ولی‌پوری اصلی‌ترین کاری که یک تصمیم‌گیرنده باید به آن توجه داشته باشد لحاظ کردن نفع و مضرات آن تصمیم است یعنی رویکرد زیان و فایده است که باید مورد توجه قرار بگیرد. به گفته او شاید یک تصمیم در برهه‌ای خاص بتواند امنیت آزمونی حساس را تأمین کند اما عوارض جانبی آن به قدری زیاد است که نمی‌توان به آن فکر کرد.
همچنین محمدرضا فرحی، مدیرعامل بیمه بازار در گفتوگو با بیمه دیجیتال اعلام کرده که این شرکت در دو روز پایانی هفته گذشته نزدیک به ۲۰ تا ۳۰ درصد کاهش فروش داشته است که برای کسبوکارهای فروش آنلاین در این برهه از زمان رقم قابل ملاحظه‌ای تلقی میشود.
فرحی در این باره گفت: «تأثیر قطعی اینترنت را نباید فقط در لایه فروش بیمه که باید در سطحی کلان‌تر از نگاهمان بررسی کنیم. موضوع مهم این است که کل اقتصاد دیجیتال کشور در این دو روز به بحران رسید. منظور از اقتصاد دیجیتال فقط آی‌تی و آی‌تی‌سی نیست و خیلی از کسب و کارهای دیگر که سوار بر ابزارها و پلتفرم‌های دیجیتال هستند، در این دو روز با ضربه سنگینی روبهرو بوده اند.»
به عقیده محمدرضا فرحی شاید بتوان قطعی موردی اینترنت را تاب آورد اما تعدد و تکرار این موضوع به بهانه‌های مختلف هیچ نتیجه‌ای ندارد جز دل کندن افراد از دل بستن به راه انداختن کسبوکارهای دانش بنیان در کشور.
ریزش تراکنش‌ها در دو روز کنکوری
سیستم پرداخت از جمله بخش‌های دیگری است که قطع اینترنت همراه در دو روز کنکور آن را به شدت متاثر کرده است. رضا قربانی، رئیس کمیسیون فین‌تک سازمان نظام صنفی رایانه‌ای تهران در توییتی خبر داد که به دلیل مشکل در دستگاه‌های POS و عابربانک‌ها ۴۰ درصدی برداشت پول نقد از عابربانک‌ها طی این دو روز افزایش داشته است.
شرکت شاپرک اختلال و قطعی در حوزه پرداخت در زمان کنکور را تایید و به راه‌پرداخت گفته ست: «در پی قطع چند ساعته اینترنت در اطراف محل برگزاری کنکور سراسری طی روزهای ۲۹ و ۳۰ دی ماه، برخی از پایانه‌های فروشگاهی مستقر در این نواحی که ارتباط آنها از طریق اینترنت (ثابت و همراه) با مرکز برقرار می‌شد از سرویس‌دهی خارج شدند.»
در ادامه توضیح شاپرک آمده است: «این قطعی سرویس که مشکلاتی را برای مشتریان بوجود آورد؛ موقتی و محدود به پذیرندگان مستقر در اطراف محل برگزاری آزمون بوده و در سایر مناطق کشور، سرویس‌دهی شبکه پرداخت بطور معمول برقرار بوده است.»
در شرایطی که شرکت شاپرک فقط اختلال و قطعی کارتخوان‌ها را تایید می‌کند، که مهدی فاطمیان، مدیرعامل زیبال و رئیس انجمن فین‌تک در گفتوگو با راه پرداخت به بیان ابعاد مهمی از قطعی اینترنت در دو روز کنکوری بر میزان فروش کسب‌وکارها و ریزش تعداد تراکنش‌ها اشاره می‌کند.
او در این باره توضیح داد: ««قطعی اینترنت در دو روز آخر هفته پرداخت‌یارها را به دو علت با مشکل جدی و تراکنش‌ها را با ریزش جدی مواجه کرد. یکی اینکه صاحبان کسب‌وکار تحت تاثیر این قطعی، به وب سایت‌های خود دسترسی نداشتند و نمی‌توانستد سفارش‌ها را تایید کنند. موضوع دیگر اینکه بخش عمده‌ای از بازدید و خرید از وب‌سایت‌های کسب‌وکارها از طریق موبایل انجام میشود که به‌همین دلیل با قطعی اینترنت تلفن همراه، آن بخش از بازدید کسب‌وکارها که منجر به خرید میشود، از بین رفت؛ بنابراین، با ریزش جدی تعداد تراکنش‌ها در ساعات برگزاری کنکور مواجه بودیم.»
به گفته او در پی قطعی اینترنت در اواخر هفته گذشته، بازار آفلاین کسب‌وکارها نیز از این موضوع ضربه دید و دستگاه‌های کارتخوان آنها غیرفعال شد که موجب شد تا مردم به سمت پرداخت‌های نقدی بروند یا موفق به انجام خرید خود نشوند. او در این زمینه گفت: «با این شرایط به وجود آمده تصمیم‌گیران، می‌توانستند بدون نیاز به قطعی اینترنت در این حد وسیع، صرفا با یکسری از دستگاه‌ها نویزهایی در حوزه امتحانی کنکور ایجاد و اینترنت آن محدوده را قطع کنند.»
لینک کوتاه: https://karangweekly.ir/n5w1