نیلوفر نادری / صنعت ساختمان‌سازی در زمره صنایعی است که تاکنون دچار تغییرات زیادی شده و این روزها مفهوم جدیدی در آن ایجاد شده که آن را «کان‌تک» می‌نامند و می‌تواند انقلابی عظیم در صنعت ساخت‌وساز ایجاد کند. در واقع کان‌تک به کاربست فناوری در ساخت‌وساز اشاره دارد. این روزها با وجود پروژه‌های روبه‌رشد عمرانی، توجه بیشتری به دانش مدیریت پروژه می‌شود و به عبارتی از فناوری هم در زمینه طراحی و ساخت‌وساز و هم در زمینه خلق و استفاده از مواد و مصالح جدید ساختمانی استفاده می‌شود، به طوری که برخی بر این باورند که آینده ساخت‌وساز در جهان بدون در نظر گرفتن نقش فناوری در آن، غیرممکن است. استفاده از فناوری در فرایند ساخت‌وساز موجب جلوگیری از هدررفت انرژی شده و قدمی مثبت در راستای تحقق ایده توسعه پایدار است. مطالعات اخیر نشان می‌دهد که با استفاده از فناوری ساخت‌وساز می‌توان توقع داشت میزان بهره‌وری این صنعت بین ۳۰ تا ۴۵ درصد افزایش یابد. به همین دلیل شاهد گسترش استفاده از آن در جهان هستیم. در ادامه گفت‌وگوی «کارنگ» با «علی بدیعی»، هم‌بنیان‌گذار و مدیرعامل بیتهوم را درباره تأثیرات این حوزه بر آینده صنعت ساختمان‌سازی می‌خوانید.
نقش کان‌تک در تحقق ایده شهر هوشمند
علی بدیعی، هم‌بنیان‌گذار و مدیرعامل بیتهوم با اشاره به تعریف کان‌تک درباره کاربردهای این فناوری می‌گوید: «یکی از کاربردهای آن به واقعیت مجازی و واقعیت افزوده برمی‌گردد که شامل تجربه قدم زدن در نسخه سه‌بعدی ساختمان‌ها و مناطق می‌شود. زمان اهمیت ویژه‌ای دارد و فناوری کان‌تک امکان ارتباط و همکاری سریع بین تیم‌های مختلف ساخت‌وساز را نیز ممکن می‌کند که این به نوبه خود باعث سودآوری سریع‌تر آنها می‌شود. علاوه بر این، نرم‌افزارهای ساخت‌وسازی وجود دارد که در حال تغییر صنعت ساخت‌وساز در جهان است. مدل‌سازی اطلاعات ساختمان برای شناسایی مشکلات احتمالی قبل از شروع مراحل ساخت و صرفه‌جویی در زمان و منابع مالی نیز یکی دیگر از کاربردهای آن است. همچنین می‌توان از فناوری پوشیدنی برای نظارت بر ایمنی و بهره‌وری کارگران استفاده کرد. یکی از فناوری‌های نوین ساخت که قابل اجراست، اما به دلیل هزینه زیاد آن در حال حاضر کمتر دیده می‌شود، استفاده از چاپ سه‌بعدی برای ساخت‌وساز است.»
بدیعی با اشاره به اینکه صنعت ساختمان یکی از بزرگترین مصرف‌کنندگان منابع طبیعی است و می‌تواند نقش بسزایی در توسعه پایدار داشته باشد عنوان می‌کند: «کاربست فناوری‌های ساخت‌وساز پایدار یکی از راه‌هایی است که به کاهش اثرات زیست‌محیطی کمک می‌کند. ازجمله تلاش‌های این حوزه می‌توان به مصالح ساختمانی سبز، یافتن منابع پایدار و بازیافتی و همچنین ساخت‌وساز با انرژی کارآمد به جهت کاهش مصرف انرژی اشاره کرد. در نتیجه فناوری‌های ساخت‌وساز با کاهش ضایعات، بهینه‌سازی استفاده از منابع و کاهش اثرات زیست‌محیطی فرآیند ساخت‌وساز و سازه‌های حاصله، به حرکت صنعت ساخت‌وساز به سمت پایداری کمک می‌کنند.»
مدیرعامل بیتهوم اضافه می‌کند که بین کان‌تک و شهرهای هوشمند نیز ارتباط قابل توجهی وجود دارد: «شهرهای هوشمند، عناصر هوشمند را در زیرساخت خود گنجانده‌اند که برای بهبود کارایی، پایداری و کیفیت کلی زندگی ساکنان طراحی شده‌اند. ساخت شهر هوشمند مستلزم استفاده از فناوری‌ها و ابزارهای نوآورانه برای پشتیبانی از طراحی و ساخت‌وساز ساختمان‌ها و زیرساخت‌های هوشمند نظیر ادغام اینترنت اشیا و سیستم‌های اتوماسیون برای بهینه‌سازی کارایی، ایمنی و پایداری است. علاوه بر این ساخت شهر هوشمند بر یکپارچه‌سازی و اتصال سیستم‌ها و خدمات و داده‌های مختلف از طریق فناوری‌های نوآورانه متکی است تا به تصمیم‌گیری و مدیریت شهری بهتر کمک کند. صنعت ساخت‌وساز نقش مهمی در توسعه شهرهای هوشمند دارد و این امر مستلزم همکاری بخش‌های دولتی و خصوصی در حوزه ساخت‌وساز و فناوری‌های آن برای موفقیت بیشتر در توسعه شهر هوشمند است. به طور خلاصه، فناوری‌های ساخت‌وساز برای توسعه شهرهای هوشمند ضروری هستند. صنعت ساخت‌وساز نقش حیاتی در تحقق ابتکارات شهر هوشمند از طریق همکاری و پذیرش فناوری‌های جدید ایفا می‌کند.»
تفاوت کان‌تک با پراپ‌تک
مدیرعامل بیتهوم با تأکید بر اینکه کان‌تک و پراپ‌تک دو صنعت متفاوت هستند که از فناوری به روش‌های متفاوتی در بخش املاک و ساختمان استفاده می‌کنند، درباره تفاوت‌های این دو صنعت می‌گوید: «کان‌تک به کاربرد فناوری در قبل و حین ساخت یک ملک اشاره دارد؛ در صورتی که پراپ‌تک به استفاده از فناوری در صنعت املاک و مستغلات اشاره دارد. همچنین کان‌تک با چندین محیط کنترل‌نشده و پویا سروکار دارد، درحالی‌که پراپ‌تک به دلیل توجه به دارایی‌های موجود با یک محیط ایستا سروکار دارد. کان‌تک بر زنجیره تأمین و مدیریت پروژه تسلط دارد، اما پراپ‌تک به نحوه بهینه‌سازی استفاده از موارد موجود توجه می‌کند. کان‌تک برخلاف پراپ‌تک که برای ساختمان‌های مسکونی و تجاری قابل استفاده است، برای دامنه وسیع‌تری از دارایی‌های ساختمانی استفاده می‌شود. در واقع، درحالی‌که برخی افراد کان‌تک را زیرمجموعه پراپ‌تک می‌دانند، این دو صنعت تفاوت‌های زیادی دارند و به مجموعه مهارت‌های متفاوتی نیاز دارند. با این حال این‌طور می‌توان گفت که در حالت کلی هر دو صنعت نیازمند تسلط بر جنبه‌های مالی مانند ایجاد نقدینگی از طریق وام، سپرده‌گذاری، مدیریت سرمایه در گردش و بیمه کردن ریسک هستند.»
او معتقد است که بازار هدف کان‌تک بسته به محصول و خدمتی که ارائه می‌دهد، می‌تواند متفاوت باشد: «بازار هدف کان‌تک می‌تواند مشاغل و سازمان‌ها، متخصصان ساخت‌وساز، بخش‌های جغرافیایی و سرمایه‌گذاران و سرمایه‌گذاران خطرپذیر باشد.»
افزایش بهره‌وری ۴۰درصدی با استفاده از فناوری
طبق صحبت‌های بدیعی، در حال حاضر بعضی از سازندگان تلاش دارند با استفاده از فناوری‌های مختلف ازجمله پرینترهای سه‌بعدی و سرویس‌های VR اولیه و همچنین هوش مصنوعی، اثر این فناوری‌ها را در فرآیندهای سنتی ارزیابی کنند: «مهم‌ترین حلقه و کلید موفقیت در این فرایند تطبیقی، شکل‌دهی به ذهنیت مدیریتی صحیح در این فرایند است. بر اساس ارزیابی‌های صورت‌گرفته در صورت فراگیری استفاده از فناوری‌های نوین در صنعت سنتی ساختمان می‌توان انتظار داشت بهره‌وری تا ۴۰ درصد بهبود پیدا کند.»
ملزومات توسعه کان‌تک در ایران
بدیعی توسعه کان‌تک در ایران را در گرو امکانات قانونی، فنی، مالی و انسانی می‌داند و بیان می‌کند: «امکانات حقوقی لازم برای توسعه کان‌تک‌ها شامل تخصص حقوقی برای مقررات و الزامات، آگاهی از قوانین مالکیت معنوی و قراردادها و موافقت‌نامه‌ها می‌شود. امکانات فنی نیز به قابلیت‌های تحقیق و توسعه برای فناوری‌های جدید، امکانات تست و ارزیابی عملکرد، دسترسی به ابزار و تجهیزات پیشرفته ساخت‌وساز و همکاری با متخصصان مهندسی، معماری و علم مواد برمی‌گردد. همچنین اگر بخواهیم به امکانات مالی لازم اشاره کنیم می‌توانیم از نیاز به برنامه‌ریزی مالی برای ارزیابی هزینه و امکان‌سنجی، دسترسی به منابع مالی برای تحقیق، توسعه و اجرای فناوری‌های جدید و تأمین مالی مراحل ساخت و پس از ساخت نام ببریم. نیروی کار متخصص ساخت‌وساز، مهندسی و فناوری، متخصصان مدیریت پروژه، برنامه‌های آموزشی برای ارتقای مهارت‌ها و همکاری و مشارکت با دانشگاه‌ها، مؤسسات تحقیقاتی و انجمن‌های صنعتی ازجمله اتفاق‌هایی است که باید در حوزه انسانی بیفتد.»
او اضافه می‌کند: «توجه به این نکته مهم است که امکانات خاص مورد نیاز ممکن است بسته به ماهیت و دامنه فناوری‌های ساخت‌وساز در حال توسعه متفاوت باشد. علاوه بر این، همکاری و مشارکت با ذینفعان صنعت، سازمان‌های دولتی و مؤسسات تحقیقاتی می‌تواند توسعه فناوری‌های ساخت‌وساز را بیشتر کند.»
با توجه به صحبت‌های بدیعی، صنعت ساختمان در ایران ازجمله صنایعی است که مداخلات دولت در آن آثار مخرب کمتری نسبت به سایر صنایع بر جای گذاشته و کماکان توان بخش خصوصی در آن قابل توجه است: «این نقطه امیدی برای آینده این صنعت ایجاد می‌کند. از سوی دیگر سازوکارهای بسیار سنتی و مقاوم در برابر نوآوری در کنار سبک مدیریت قائم به فرد در اکثر مجموعه‌های فعال چالش‌هایی هستند که در برابر نوآوری در این صنعت مقاومت‌های جدی ایجاد می‌کنند. البته مثال‌های نقضی هم در این موارد وجود دارد که مایه امیدواری است. در کل با توجه به مشکلات حاد موجود در بازار مسکن، این صنعت راهی جز نوآوری برای بقا ندارد.»
لینک کوتاه: https://karangweekly.ir/82lg
