کارنگ رسانه اقتصاد نوآوری است. در کارنگ ما تلاش داریم کسبوکارهای نوآور ایرانی، استارتاپها، شرکتهای دانشبنیان و دیگر کسبوکارها کوچک و بزرگی که در بخشهای مختلف اقتصاد نوآوری در حال ارائه محصول و خدمت هستند را مورد بررسی قرار دهیم و از آینده صنعت، تولید، خدمات و دیگر بخشهای اقتصاد بگوییم. کارنگ رسانهای متعلق به بخش خصوصی ایران است.
از وقتی جک دورسی، یکی از بنیانگذاران و مدیرعامل توییتر اعلام کرد که این شرکت را ترک کرده، اظهارنظرهای جنجالی وی که سابقاً هم کم نبود، از همیشه بیشتر شده است. دورسی که حالا بهطور کامل خود را وقف پلتفرم بلاک (سابقاً اسکوئر) کرده، اخیراً نظراتی در حمایت از رمزارزها و خصوصاً بیتکوین و اتریوم ابراز کرده است.
بنابراین جای تعجب است که دورسی – که حالا کارش سروکلهزدن تماموقت با بلاکچین و رمزارزهاست - به نقد شدید مفهوم وب ۳ پرداخته است. در این بین بسیاری از دنبالکنندگان رمزارزها گیج شدهاند. وب ۳ محصول بلاکچین است و کار دورسی نیز بلاکچین است. پس مشکل کجاست؟
ریشه این نظرات فراتر از تجربه دورسی و مربوط به یکی از دیرینهترین درگیریها در فضای رمزارزهاست. در بازارهای غربی، بسیاری از رمزارزها مانند تیمهای ورزشی حمایت میشوند و در این بین بخشی از هواداران بیتکوین نگرشی انحصاری نسبت به نقش این رمزارز انقلابی در فضای کلیتر رمزارزها دارند.
تنشها در چنین فضایی پس از رونمایی از اتریوم در سال ۲۰۱۴ بیشتر شده است. امکانات گسترده اتریوم و شبکههایی که روی بلاکچین عظیم آن میزبانی میشود، نظیر قراردادهای هوشمند، دیفای و… به مذاق طرفداران افراطی بیتکوین اصلاً خوش نیامده است؛ هوادارانی که در کمال تعجب به نظر میآید جک دورسی نیز در میان آنهاست. اما وب ۳ چیست؟
«وب ۳» اصطلاحی است که فعالان بلاکچین به تغییرات اعمالشده توسط این فناوری در فضای وب اطلاق میکنند. از دید آنها، وب ۳، نسل سوم وب و شروع فرایند گسترده مرکزیتزدایی و دموکراتیزهشدن فضای وب؛ از شبکههای اجتماعی گرفته تا خدمات مالی آنلاین است.
دورسی به شکل عمومی، رک و صریح گفته است که از نظر او خدمات وب ۳ آنطور که به شکل عامیانه فرض میشود، مرکزیتزدایی نشده و حتی در چنینی فضای جدیدی نیز توسط بخش نهچندان بزرگی از سرمایهداران کنترل و عرضه میشود.
دورسی در یکی از پستهای توییتری خود میگوید: «وب ۳ مال شما نیست. سرمایهداران مالک آناند و هرگز هم از چنگ آنها خارج نمیشود. نهایتاً وب ۳ تنها یک ساختار مرکزیتطلب با یک برچسب و نام متفاوت است.»
وب ۳ یک افسانه است؟
جالب اینجاست که جک دورسی تنها سوپراستار فضای رمزارزی نیست که چنین نظری دارد. ایلان ماسک نیز در توییتی گفته است: «وب ۳ یک افسانه است. من نمیتوانم وب ۳ را پیدا کنم. کسی وب ۳ را دیده؟»
پس از کمی فکر کردن میتوان به این نتیجه رسید که شاید چنین نظراتی چندان هم دور از واقعیت نیستند. در نهایت بلاکچین و هر واحد ارزشی که روی آن میزبانی میشود، زمینهساز مرکزیتزدایی خواهد شد و نمیتوان عموم کسبوکارهایی را که به آنها برچسب وب ۳ زده شده، بهطور مشخص به یک بلاکچین یا یک واحد ارزشی واحد متصل دانست.
اما در این بین هستند عدهای که میگویند در جنگ با وب ۳، دورسی به بسیاری از خدمات معتبر دیفای و قراردادهای هوشمند نیز حمله کرده است.
دورسی که یکی از بزرگترین طرفداران بیتکوین است، قبلاً گفته که باور دارد روزی این رمزارز جایگزین دلار آمریکا در جهان خواهد شد. در عین حال دورسی بیان کرده که ماهیت جهانشمول بلاکچین اتریوم به یک فرایند دائمی بیثبات منجر خواهد شد، چراکه از خدمات غیرقانونی تا انافتیها تا خدمات مالی غیرمتمرکز؛ همگی بازارهای متلاطم و جداگانهای هستند که نوسان دائمی آنها اتریوم را دچار ضعف خواهد ساخت.
دورسی همچنین احتمال بالاتر رفتن قیمت اتریوم از بیتکوین را صفر دانسته، این در حالی است که اتریوم در دید بسیاری نیروی اصلی برای پیشرفت بسیاری از حوزههای مختلف رمزارزی و وب ۳ است.
نگرش دورسی همواره درباره رمزارزها در عین پذیرش، محافظهکارانه بوده است. با وجود حمایت بیچونوچرای دورسی از بیتکوین، عدم تطبیق این رمزارز با بسیاری از خدمات جدیدتر بلاکچینی، مصرف بالای انرژی ماینینگ آن و ممنوعیت آن در کشورهایی نظیر چین، پیشبینی دورسی درباره تبدیلشدن این رمزارز به ارز اصلی جهان را در هالهای از ابهام فرو میبرد.