می‌توان از قاتلان زمین پول درآورد

اگر وقتی که از خواب بیدار می‌شوید، ببینید تلفن هوشمندتان دیگر روشن نمی‌شود یا قهوه‌سازتان سوخته است، چه می‌کنید؟ اگر پاسختان این است که آن‌ها را مستقیم روانه سطل زباله می‌کنید، دست نگه دارید، چون جای زباله‌های الکترونیک در سطل زباله نیست.پسماندهای الکترونیکی و الکتریکی بسیار خطرناک‌تر از زباله‌های دیگرند.

با آنکه سهم این پسماندها از کل زباله‌های تولیدی بشری ناچیز است، نقششان در آلودگی بسیار بیشتر از همه انواع دیگر زباله‌هاست و ۷۰ درصد آلودگی را این پسماندها تولید می‌کنند. بار بیشترین تولید پسماند الکترونیکی در جهان بر دوش‌های آمریکا سنگینی می‌کند و در خاورمیانه هم ایران رتبه اول را دارد. هر ایرانی در سال ۱۳۷۶ چیزی کمتر از ۳۰۰ گرم زباله الکترونیکی تولید می‌کرد، اما در سال ۱۴۰۰ سرانه تولید پسماند الکترونیکی در کشور به حدود هفت‌ کیلوگرم رسیده است.

خلق ثروت از زباله‌های الکترونیکی
شرکت دانش‌بنیان «رینو» که در مرکز رشد واحدهای فناور دانشگاه بین‌المللی امام خمینی قزوین مستقر است، آوازه زیادی در این زمینه پیدا کرده است. این شرکت پسماندهای الکتریکی و الکترونیکی را جمع‌آوری و بازیافت می‌کند.رینو در اردیبهشت ۱۳۹۶ و با هدف «برداشتن گامی بزرگ در جهت انجام مدیریت پسماندهای الکترونیکی قابل بازیافت و حفظ محیط زیست از خطرات ناشی از آن» راه افتاد.

رینو در اسفند ۱۳۹۷ کار خود را گسترش داد و با سازمان‌های دولتی و خصوصی مثل سازمان حفاظت محیط‌ زیست مذاکره‌هایی انجام داد. این شرکت در اسفند ۱۳۹۸ طرح برتر ستاد آب و محیط زیست معاونت علمی ریاست جمهوری شناخته شد و از حمایت‌های این نهاد برخوردار است.

با اینکه رینو در قزوین فعالیت می‌کند، اما از هرجای ایران می‌توان زباله‌های الکترونیکی را برایش فرستاد. این شرکت حتی در قالب طرحی به نام کمپین بهاری، هزینه ارسال را پرداخت می‌کند. اگر پسماندهایی که برای رینو می‌فرستید، سالم باشد یا با تعمیر قابلیت استفاده مجدد داشته باشد، به مدارس مناطق محروم اهدا می‌شوند تا زمانی که دیگر قابل استفاده نباشند و آن‌وقت به رینو برمی‌گردند تا بازیافت شوند.

در صورتی که پسماندها از‌کار‌افتاده باشند، رینو سعی می‌کند قطعات آن را استفاده کند و به شرکت‌های فناور یا کارخانه‌هایی که نیاز به قطعات خاصی دارند، این محصولات را بفروشد. نهایتاً آنچه باز می‌ماند، بازیافت می‌شود.رینو قصد راه‌اندازی موزه‌ هم دارد که در آن پسماندهای خیلی قدیمی و دارای تاریخچه را به نام ارسال‌کنندگانشان قرار دهد.

زباله الکترونیکی‌تان را بفروشید
شهرداری تهران هم به‌تازگی وارد این عرصه شده است و غرفه‌هایی را با نام «الکتروکاپ» برای بازیافت پسماندهای الکترونیکی در شهر قرار داده است. الکتروکاپ‌ کارش را از شهریور ۱۳۹۹ با ۲۸ غرفه در تهران شروع کرده است تا افراد با تحویل پسماندهای الکترونیکی به این غرفه‌ها، مطابق تعرفه‌هایی که تعیین شده است، پول پسماندهایشان را بگیرند.