روز 31 تیرماه در شبکه‌های اجتماعی تصویری از صفحه مانیتورینگ پیام‌رسان بله منتشر شد. در این تصویر تعدادی پیام عادی را مشاهده می‌کنیم؛ پیام‌هایی که برخی از آنها در «اوهوم» خلاصه می‌شدند. به نظر می‌رسد این تصویر را یکی از کارمندان این پیام‌رسان منتشر کرده است.
انتشار این تصویر برای پیام‌رسان بله حواشی بسیاری به وجود آورد و در پی این حواشی، بله بیانیه‌ای منتشر کرد که البته نکات قابل تأملی در همین بیانیه نیز وجود دارد. سازمان فناوری اطلاعات نیز از مدیران ارشد بله خواست این اتفاق را توضیح دهند.
بیانیه بله درباره تصویر منتشرشده
پیام‌رسان بله پس از انتشار تصویری از پیام کاربران بیانیه‌ای در خصوص این تصویر منتشر کرد. به طور خلاصه سه نکته در این بیانیه قابل تأمل است: اول، این پیام‌رسان خود را برای رصد برخی پیام‌ها و محتوای کانال‌ها در راستای جلوگیری از انتشار محتوای مجرمانه محق می‌داند. دوم اینکه بله هنوز بر حفظ حریم خصوصی کاربران خود اصرار دارد و آن را خط قرمز خود می‌داند و در آخر پیگیری و برخورد قانونی با منتشرکننده این تصویر، حق قانونی پیام‌رسان بله به شمار رفته است.
البته سازوکاری که بله برای جلوگیری از انتشار محتوای مجرمانه از آن استفاده می‌کند در هیچ‌کدام از پیام‌رسان‌های مشابه استفاده نمی‌شود. می‌توان گفت بیان استفاده از این سازوکار در بیانیه بله نوعی مهر تأیید بر نگرانی‌های به‌وجودآمده باشد.
اطلاعیه سازمان فناوری اطلاعات درباره بله
در پی بیانیه منتشرشده از سوی بله، سازمان فناوری اطلاعات از مدیران ارشد بله خواست توضیحات خود را درباره این اتفاق ارائه دهند. ظاهراً توضیحات بله برای سازمان فناوری اطلاعات قابل قبول بوده، زیرا این سازمان در اطلاعیه خود اعلام کرد پیام‌رسان بله در حفظ حریم شخصی کاربران خود تلاش می‌کند و پیام کاربران در این پیام‌رسان جای امنی دارد.
در بیانیه سازمان فناوری اطلاعات آمده است: «طبق بررسی‌های انجام‌شده، سامانه مقابله با کلاهبرداری و محتوای غیراخلاقی در کانال‌ها و گروه‌های عمومی بله به طور کامل از سامانه‌های اصلی این پیام‌رسان جداست. محتوای درون این کانال‌ها و گروه‌ها طبق سند قوانین و شرایط استفاده از پیام‌رسان، به عنوان مصداق محتوای عمومی معرفی شده است.»
گفتنی است در این بیانیه تأکید شده است محتوای عمومی مورد اشاره در این سامانه با هدف شناسایی و حذف محتویات کلاهبرداری مانند فیشینگ و لینک‌های مضر و محتواهای غیراخلاقی مورد بررسی قرار می‌گیرد. این محتوای نامناسب با گزارش‌های واصله کاربران یا از طریق ابزارهای هوش مصنوعی (متن‌کاوی) می‌تواند شناسایی شده و برای بررسی بیشتر در اختیار سامانه قرار بگیرد.
در بخش پایانی اطلاعیه سازمان فناوری اطلاعات همچنین تأکید شده است: «با بررسی بخش‌های مختلف این سامانه مشخص شد که اپراتور امکان مشاهده اطلاعات خصوصی کاربر ارسال‌کننده محتوا در کانال‌ها و گروه‌های عمومی مانند آیدی کاربر، نام ارسال‌کننده و شماره تلفن را ندارد. با توجه به این توضیحات، در این مورد هیچ‌گونه نقض حریم خصوصی مشاهده نشده و امنیت استفاده کاربران از پیام‌رسان بله همانند گذشته تأمین است.»
ویزر ارتباطات: پیام‌رسان‌های داخلی حریم خصوصی کاربران را رعایت می‌کنند
عیسی زارع‌پور، وزیر ارتباطات در خصوص تصویر منتشرشده از پیام‌های کاربران پیام‌رسان داخلی بله، در حاشیه جلسه هیئت دولت روز چهارشنبه چهارم مردادماه گفت: «حفظ امنیت کاربران و حریم خصوصی آنها خط قرمز ما در وزارت ارتباطات است. آن عکس هم خودشان (پیام‌رسان بله) توضیح دادند و بررسی ما هم همین بود که برای رسیدگی به گزارش‌های مردمی بوده است.»
به گفته زارع‌پور، این موضوع به سازمان فناوری اطلاعات ارجاع داده شد. در همین راستا، جلسه‌ای با مدیران پیام‌رسان بله برگزار شد و آنها مستنداتی ارائه کردند؛ در نتیجه سازمان فناوری اطلاعات شب گذشته اعلام کرد بررسی بخش‌های مختلف این پیام‌رسان نشان داده که اپراتور امکان مشاهده اطلاعات خصوصی کاربر را ندارد.
زارع‌پور در حاشیه جلسه هیئت دولت اعلام کرد در پیام‌رسان‌های بین‌المللی هم کاربران می‌توانند محتواهای غیرمجاز در گروه‌ها و کانال‌ها را گزارش دهند. او مدعی است که بخشی از رسیدگی به این گزارش‌ها توسط نیروی انسانی انجام می‌شود.
او در خصوص رسیدگی به محتوای مجرمانه در پیام‌رسان‌های داخلی اضافه کرده است: «این پلتفرم‌ها یک مکانیسم رسیدگی دارند که هم هوش مصنوعی و هم نیروی‌های انسانی به این گزارش‌ها رسیدگی می‌کنند و به هیچ‌وجه هویت افراد در این بررسی‌ها در اختیار چه ماشین و چه انسان قرار نمی‌گیرد.»
اتصال پیام رسان‌های داخلی
اتفاقات اخیر برای پیام‌رسان داخلی بله باعث می‌شود بخواهیم چند مسئله در خصوص پیام‌رسان‌های داخلی را مرور کنیم. ایران تنها کشوری است که از قانون DIGITAL MARKET ACT استفاده می‌کند و به واسطه این قانون امکان اتصال چند پیام‌رسان به یکدیگر فراهم می‌شود و کاربران می‌توانند بدون نصب تمامی پیام‌رسان‌ها و تنها با داشتن یکی از آنها در دیگر پیام‌رسان‌ها نیز فعالیت کنند.
به گفته وزیر ارتباطات ایران قانون فوق در کشورهای اروپایی نیز به بحث گذاشته شده و قرار است از سال 2024 از این قانون در اروپا هم استفاده شود. حال این موضوع مشخص است که تمام پیام‌رسان‌های داخلی به یکدیگر متصل هستند.
سوال اما اینجاست که با وجود دسترسی بله به پیام‌ها، آیا دیگر پیام‌رسان‌ها هم امکان دسترسی به پیام‌های کاربران را دارند؟ موضوع زمانی پیچیده‌تر می‌شود که امروزه با وجود فیلترینگ پیام‌رسان‌های خارجی و سخت شدن استفاده از آنها، و از طرفی دیگر اجبار برخی نهادها برای استفاده از پیام‌رسان‌های داخلی، حجم بسیار بالایی از اطلاعات در دسترس پیام‌رسان‌های داخلی قرار می‌گیرد.
لینک کوتاه: https://karangweekly.ir/76hl
