«کارخانه نوآوری آزادی»، خاستگاه بسیاری از کسب‌وکارهای کوچک و بزرگ حوزه نوآوری که از سال گذشته درگیر مسائل مربوط به اجاره و تمدید قرارداد شده بود، با اینکه گفته می‌شد مشکل ملک این مجموعه برطرف شده، باید تا یک ماه دیگر تخلیه شود.
در بیانیه‌ای که امروز ۱۱ آبان شرکت «هم‌آوا»، مؤسس کارخانه نوآوری آزادی منتشر کرده، عنوان شده است که در تاریخ ۸ آبان ماه ۱۴۰۲، وکیل شرکت «آما» به همراه نماینده اداره کل ثبت اسناد و املاک استان تهران، بدون اعلام قبلی، به‌منظور تخلیه کارخانه نوآوری آزادی در محل حاضر شدند. در نتیجه مذاکرات صورت‌گرفته، یک ماه فرصت داده شد تا کارخانه نوآوری آزادی در تاریخ ۸ آذرماه ۱۴۰۲ به صورت کامل تخلیه شود. در غیر این صورت به گفته ایشان این مکان توسط ضابطان قضایی با استفاده از یگان ویژه نیروی انتظامی تخلیه خواهد شد.
در هفته گذشته نیز اخباری مبنی بر اینکه شرکت صنعتی آما، مالک این مجموعه اعلام کرده که این ملک را از طریق مزایده به‌صورت نقد و عمومی در تاریخ ۱۶ آبان به فروش می‌رساند، در رسانه‌ها منتشر شده بود.
مجموعه‌ای که کارخانه نوآوری در آن احداث شده، دهه‌ها پیش اولین کارخانه الکترودسازی کشور به نام «آما» بوده است. کارخانه آما در سال ۱۳۳۸ توسط اکبر علیزاده راد بنا نهاده شد، اما چند دهه بعد به دلیل سیاست‌های انتقال واحدهای صنعتی به خارج از شهر تهران، برای چندین سال به یک کارخانه متروکه تبدیل شده بود. اولین کارخانه نوآوری ایران با ایده «سعید رحمانی»، بنیان‌گذار «سرآوا» و سرمایه سهامداران این شرکت، با تلاش مؤسسان هم‌آوا و تیم اجرایی آن بازسازی و راه‌اندازی شد.
بنا بر آماری که شرکت هم‌آوا اعلام کرده، روزانه چهار هزار نفر کارآفرین از فضای کارخانه برای توسعه کسب‌وکار استارتاپی و دانش‌بنیان خود استفاده می‌کنند.
کارخانه متروکه‌ای که کارخانه نوآوری شد
کارخانه نوآوری آزادی با اجاره یک کارخانه متروکه در حوالی میدان آزادی تهران و بازسازی آن براساس کاربری جدید فعالیت خود را آغاز کرد. در متن بیانیه شرکت هم‌آوا در این‌باره آمده است: «در سال ۱۳۹۶ مؤسسان و سهامداران شرکت هم‌آوا، کارخانه نوآوری را به‌عنوان نخستین و بزرگ‌ترین مرکز نوآوری ایران و منطقه بنا نهادند که در نتیجه آن، کارخانه نوآوری با مساحتی بالغ بر ۱۸ هزار مترمربع، با هدف رفع تمامی نیازهای کارآفرینان از مراحل استقرار، شکل‌دهی و شتاب‌دهی گرفته تا جذب سرمایه و ورود به بازارهای اولیه در یک محل برای همه فعالان اکوسیستم کارآفرینی تأسیس شد.»
تیم‌ها و شرکت‌های متعددی در حوزه‌های هوش مصنوعی، سلامت و صنایع دارویی، فناوری ارتباطات و اطلاعات، خدمات مالی و بیمه، صنعت گردشگری، معماری و شهرسازی، خودروهای هوشمند، کشاورزی نوین، تولید محتوا و رسانه و… در کارخانه نوآوری آزادی مشغول به فعالیت بوده و هستند.
از عدم تمدید قرارداد تا اقدام برای تخلیه
فضای کارخانه نوآوری آزادی طی یک قرارداد پنج‌ساله، توسط شرکت کارخانه نوآوری هم‌آوا از شرکت صنعتی آما (مالک ملک کارخانه) تا پایان اسفندماه ۱۴۰۱ اجاره شده بود که در دو سال پایانی آن، هیئت‌مدیره هم‌آوا با هدف تمدید قرارداد اجاره، با شرکت آما وارد مذاکره شد. در نیمه دوم سال ۱۴۰۱ به تصمیم معاون علمی و فناوری ریاست‌جمهوری، پارک فناوری پردیس مسئولیت مذاکره با شرکت آما را به عهده گرفت. با این حال، در اسفند ۱۴۰۱ شرکت آما از طریق مراجع قضایی اعلام کرد که حاضر به تمدید قرارداد نیست و قصد تغییر کاربری و فروش ملک را دارد.
شرکت هم‌آوا در بیانیه اخیر خود تأکید می‌کند که با وجود مذاکرات متعدد و پیشنهاد مبلغ بسیار مناسب برای ادامه اجاره، نتیجه‌ای از این مذاکرات حاصل نشده است.
حالا شرکت هم‌آوا خبر داده که در تاریخ ۸ آبان‌ماه ۱۴۰۲، وکیل شرکت آما به همراه نماینده معاونت اجرایی اسناد رسمی اداره کل ثبت اسناد و املاک استان تهران، بدون اعلام قبلی، به‌منظور تخلیه کارخانه نوآوری آزادی در محل حاضر شدند. در نتیجه مذاکرات صورت‌گرفته، یک ماه فرصت داده شد تا کارخانه نوآوری آزادی در تاریخ ۸ آذرماه ۱۴۰۲ به صورت کامل تخلیه شود. در غیر این صورت به گفته ایشان این مکان توسط ضابطان قضایی با استفاده از یگان ویژه نیروی انتظامی تخلیه خواهد شد.
تأثیرات تخریب کارخانه نوآوری آزادی
هم‌آوا این فرصت یک‌ماهه را برای مجموعه‌های حاضر در کارخانه نوآوری آزادی چالش‌برانگیز توصیف می‌کند و توضیح می‌دهد که امکان انتقال مراکز متعدد نوآوری ازجمله مرکز دانش‌بنیان دارویی یا استودیوی تلویزیونی با پخش مداوم زنده طی این ضرب‌العجل یک‌ماهه وجود ندارد.
بروز مشکلات زیادی در فعالیت‌های آزادکاران، فضاهای کاری مشترک، استارتاپ‌ها، شتاب‌دهنده‌ها و همچنین اختلال در عملیات خدمات آنلاین روزانه میلیون‌ها شهروند ایرانی که از محل کارخانه نوآوری آزادی ارائه می‌شود از دیگر مسائلی است که شرکت هم‌آوا با عنوان کردن آنها، تخلیه در این زمان کوتاه یک‌ماهه را عملاً غیر قابل اجرا می‌داند.
در این بیانیه تأکید شده است که تخلیه قهری کارخانه می‌تواند صدها میلیارد تومان خسارت مادی و معنوی به اقتصاد شرکت‌ها وارد کند و سبب نارضایتی میلیون‌ها شهروند شود که تبعات منفی و گسترده‌ای در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌ها در پی خواهد داشت.
شرکت هم‌آوا به‌عنوان مستاجر و طرف قرارداد شرکت آما، تخلیه، فروش، تمدید یا عدم تمدید قرارداد را حق قانونی شرکت آما دانسته و تابع قانون است، اما در ادامه بیانیه خود عنوان می‌کند که این ملک به هنگام تحویل، کارخانه‌ای متروکه و غیر قابل استفاده بود؛ شرکت سرمایه‌گذاری خطرپذیر سرآوا، همراه با شرکت هم‌آوا برای بازسازی کارخانه نوآوری آزادی و شکل‌گیری اکوسیستم مربوطه، بیش از ۶۰ میلیارد تومان در سال‌های ۱۳۹۶ و ۱۳۹۷ هزینه کرده‌اند. همچنین دیگر شرکت‌های مستقر در کارخانه نوآوری نیز در طول شش سال گذشته، در مجموع رقمی قریب به ۳۴۰ میلیارد تومان صرف بازسازی، تجهیز و ایجاد زیرساخت‌های فعلی آن کرده‌اند.
شرکت هم‌آوا در بیانیه خود با اشاره به نقش و اهمیت کارخانه نوآوری آزادی در اکوسیستم نوآوری کشور و همچنین مواردی مانند افتتاح آن توسط رئیس‌جمهور وقت، بازدید ده‌ها هیئت و وزرای مختلف کشورهای جهان از این کارخانه و… تخلیه و تخریب آن را موجب سرخوردگی جوانان کارآفرین و الگویی برای عدم ورود سرمایه‌گذاران به حوزه‌های نوآوری و دانش‌بنیان عنوان کرده و نسبت به تبعات منفی رسانه‌ای این اتفاق هشدار داده است.
هم‌آوا در پایان بیانیه خود از همه فعالان اکوسیستم استارتاپی و دانش‌بنیان ایران، مسئولان و همچنین سهامداران و هیئت‌مدیره شرکت آما درخواست کرده که کمک کنند تا «کارخانه نوآوری آزادی به‌عنوان یکی از نمادهای مهم کارآفرینی در ایران» بتواند به فعالیت خود ادامه دهد.
لینک کوتاه: https://karangweekly.ir/ls9b
