کارنگ رسانه اقتصاد نوآوری است. در کارنگ ما تلاش داریم کسبوکارهای نوآور ایرانی، استارتاپها، شرکتهای دانشبنیان و دیگر کسبوکارها کوچک و بزرگی که در بخشهای مختلف اقتصاد نوآوری در حال ارائه محصول و خدمت هستند را مورد بررسی قرار دهیم و از آینده صنعت، تولید، خدمات و دیگر بخشهای اقتصاد بگوییم. کارنگ رسانهای متعلق به بخش خصوصی ایران است.
گزارش سال ۱۴۰۰ اتاقک منتشر شد / رشد در سالهای کرونا
سامانه اجاره آنلاین اقامتگاه «اتاقک»، بهعنوان یکی از استارتاپهای صنعت گردشگری، اولین گزارش سال فعالیت خود بعد از پنج سال فعالیت را منتشر کرد. این گزارش که مربوط به وضعیت این سامانه در سال ۱۴۰۰ است، نشان میدهد با وجود تمام موانع و مشکلات از جمله شیوع کرونا، این شرکت از نظر شاخص فروش در این سال نسبت به سال ۱۳۹۹ رشد متوسط ۴۴۰درصدی و از نظر شاخص تعداد رزرو، رشد متوسط ۱۹۵درصدی را تجربه کرده است.
در سال گذشته تعداد کاربران این سامانه اجاره اقامتگاه به یک میلیون و ۲۰۰ هزار کاربر رسیده بود و میزان اقامتگاههای فعال در آن نیز به ۱۸هزار اقامتگاه رسیده است.

اتاقک همچنین در نیمسال اول ۱۴۰۱ نسبت به نیمسال اول سال ۱۴۰۰ از نظر شاخص فروش، رشد بیش از ششبرابری و از نظر شاخص تعداد رزرو، رشد بیش از سهبرابری داشته است.
طبق این گزارش اتاقک، تعداد اقامتگاههای فعال اتاقک به ۹هزار اقامتگاه میرسد و اتاقک در ۲۹۰ شهر کشور فعالیت میکند و سهمش در این زمینه ۲۳ درصد است. طبق همین آمار، پنج استان مازندران، تهران، البرز، گیلان و هرمزگان ۸۰ درصد از سهم فروش ناخالص این سامانه را تصاحب کردهاند.

بررسی خدمات پشتیبانی اتاقک در این گزارش، خبر از رضایت ۹۱درصدی از این خدمات در میان بیش از ۲۶۰ هزار تماس تلفنی و ۲۵ هزار مورد چت آنلاین میدهد.
مقابله با کرونا
بر اساس این گزارش، نظارت بر رعایت پروتکلهای بهداشتی توسط میزبانان، آموزش روشهای جدید نظافت و پاکیزگی به میزبانان و تهیه و ارسال رایگان بستههای سپید به میزبانان از جمله رهکارهای اتاقک برای مقابله با مشکلات ناشی از کووید ۱۹ در دوران کرونا بوده است. با استفاده از همین راهحلهای مقابله با کرونا، اتاقک توانسته نرخ رشد ۱۲۶۰درصدی در فروش ناخالص را در زمان همهگیری ثبت کند.
بر اساس این آمار، دو راه حل معرفی اقامتگاه پرایم و افزایش تعداد اقامتگاههای آنی نیز برای حل مشکلات زمانبر بودن و دردسرهای انتخاب اقامتگاه در لحظات نزدیک به سفر برای مهمانان و پیچیده بودن فرایند رزرو آنلاین اقامتگاه برای کاربران ناآشنا به پلتفرمهای آنلاین به کار برده شدهاند.
آمار بازدید از وبسایت و نصب اپلیکیشن اتاقک نیز با توجه به شرایط، جالب توجه است. بر اساس این آمار به طور میانگین روزانه بیش از ۲۷ هزار بازدید از اپلیکیشن و وبسایت اتاقک ثبت شده و اپلیکیشن این سامانه بیش از ۶۰۰ هزار نصب فعال در پایان سال ۱۴۰۰ داشته است. در ادامه این آمار، سهم ابزار مختلف از تعداد رزرو اقامتگاههای اتاقک در سال ۱۴۰۰ نیز به شرح نمودار زیر است:

طبق این گزارش، مهر و اسفند پرتقاضاترین ماههای رزرو اقامتگاههای اتاقک در سال ۱۴۰۰ بوده است. این گزارش اعلام کرده که برخلاف الگوی متداول سفر که بیشتر در نیمه اول سال اتفاق میافتد، در سال ۱۴۰۰ به دلیل پایان موج پنجم کرونا، تأثیر واکسیناسیون گسترده شهریورماه و تعطیلات مهرماه، شاهد تغییر الگوی رفتار مسافران بودهایم.

کرونا رفت، ما ماندیم؛ اما اینترنتمان قطع شد
شاید اغراق نباشد اگر بگوییم صنعت توریسم یا گردشگری یکی از بزرگترین آسیبدیدگان کووید ۱۹ در میان صنایع دیگر در جهان است. صنعت گردشگری ایران نیز از این قاعده مستثنی نبوده است.
با این حال شرکتهای گردشگری در ایران، نیمسال اول ۱۴۰۱ را با پشت سر گذاشتن موجهای مختلف شیوع کرونا با رشد خوبی تجربه کردند. البته شاید مقایسه صنعت گردشگری و بهخصوص بخش آنلاین این صنعت در ایران با آمار جهانی بجا و صحیح نباشد؛ چراکه این اکوسیستم علاوه بر مشکلاتی که در سطح جهان دارد با مشکلاتی نظیر تورم، نرخ ارز و به دنبال آن، کاهش قدرت خرید مردم و نیز فیلترینگ و محدودیتهای اینترنت دستوپنجه نرم میکند.
سامانه اتاقک ضمن درنظرگرفتن شرایط گردشگری در پاییز که در میان شرکتهای گردشگری به Low Season معروف است، پیشبینی رشد پنجبرابری را در شاخص فروش برای پاییز ۱۴۰۱ متصور بود، ولی با شروع اعتراضات و فیلترینگ شبکههای اجتماعی در پایان شهریورماه و ادامه آن تا به امروز، صنعت گردشگری و شرکتهای مرتبط با آن هم دچار مشکل شدند و این شرکت نتوانست براساس شاخص در نظر گرفته شده در این زمینه رشد کند.
وضعیت اجتماعی ایران در سه ماه گذشته همراه با قطعی اینترنت، تعدیل نیروی گسترده در صنایع مختلف، افزایش نرخ دلار و طلا، تورم افسارگسیخته و همچنین فضای روانی نامطلوب مردم در شرایط فعلی، فشار را بر صنعت گردشگری بیشتر کرد و باعث شد اتاقک از پیشبینی رشد پنجبرابری با واقعیت رشد دوبرابری در شاخص فروش روبهرو شود.
این میزان پایین رشد، با توجه به وضعیت رشد سامانه اتاقک در سال ۱۴۰۰ و روند رشد پرشتاب این شرکت در چهار سال گذشته که در گزارش سال ۱۴۰۰ منتشر شده، خبر خوبی برای صنعت گردشگری نیست.
رشد صنعت اجاره آنلاین اقامتگاه
طبق این گزارش در سال ۲۰۲۱ حدود ۷۰ درصد رزرو اقامتگاههای اجارهای در جهان بهصورت آنلاین بوده است. براساس ارزیابی سال ۲۰۱۹، ۶۴ درصد مسافران ترجیح میدهند به جای هتل در اقامتگاههای اجارهای بمانند. یکی از مهمترین دلایل آنها بهصرفهبودن اقامتگاههای اجارهای در مقایسه با هتل است.
در این گزارش اعلام شده که بازار اقامتگاههای اجارهای ایران در سال ۱۴۰۰ برابر با ۱۱ هزار میلیارد تومان بوده است. سهم ایران از پلتفرمهای آنلاین از بازار اقامتگاههای اجارهای تنها ۹ درصد است. این در حالی است که این سهم در کشورهای همسایه مانند ترکیه ۵۶ درصد یا امارات ۶۳ درصد است.

در این گزارش اعلام شده که تعداد اقامتگاههای کل کشور، ۱۲۷ هزار اقامتگاه تخمین زده میشود و سهم اتاقک از تعداد کل اقامتگاههای کشور ۱۴ درصد است.
اتاقک بهعنوان یکی از اولین سامانههای اجاره آنلاین اقامتگاه که کار خود را از سال ۱۳۹۶ آغاز کرده، میگوید در سال ۱۴۰۰، رشد ۴۴۰درصدی فروش ناخالص (GMV) داشته است.

نرخ رشد مرکب سالانه فروش ناخالص اتاقک هم از سال ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۰ برابر با ۱۹۰ درصد بوده که حدود دو سال از آن را نیز متأثر از شیوع ویروس کرونا در جهان بوده است. نرخ رشد فروش ناخالص اتاقک در دوران کرونا؛ یعنی بین سالهای ۱۳۹۹ تا ۱۴۰۰، ۱۲۶۰ درصد عنوان شده است.