13 شماره شانس من است

قصه برند شماره 13 از یک مهندسی معکوس آغاز شد. سال 1389 وقتی پویان سلیمی، دانشجوی طراحی پارچه و لباس فهمید که عاشق دوختن است، شاید تصورش را هم نمی‌کرد که چهار سال بعد، برندی را پایه‌گذاری کند که در طول این سال‌ها به یکی از برندهای محبوب نوجوانان و جوانان تبدیل شود. خودش می‌گوید از همان ابتدا اعتمادبه‌نفس توسعه کار را نداشت و زمانی که دوستش پیشنهاد کرد کوله‌های دوخته‌شده را در اینستاگرام تبلیغ کند، با اکراه قبول کرد. اما همین قدم اول، مسیری را برای کوله‌پشتی شماره 13 باز کرد که تا امروز هم ادامه داشته است. یک مسیر هفت‌ساله که توانسته از ایده‌ای جدید به برندی پخته تبدیل شود. کمی بعد هم دو نمونه کوله را در نمایشگاه لباسِ فرش عرضه کرد که استقبال خوبی هم از آن شد.
سلیمی کارش را به‌تنهایی آغاز کرد، اما حالا دو کارگاه دارد که در مجموع با شش نفر، کل محصولات شماره 13 را دوخته و به دست مشتری می‌رسانند. به گفته خودش این تعداد برای رساندن سفارش به دست مشتری کافی نیست و باید بیشتر شود. یک خیاط که با دختر و همسرش کار می‌کند، در کنار دیگر خیاط‌های شماره 13، طرح‌های جدیدی را روی کوله‌پشتی‌ها می‌زنند. البته سلیمی به این نکته هم اشاره می‌کند که به‌تازگی طرح‌هایی روی کیف پول امتحان شد که با استقبال زیادی همراه شده است. پدر برند شماره 13 معتقد است که همیشه هم خوش‌شانس نبوده؛ در بسیاری مواقع طرحی که ارائه کرده مورد استقبال قرار نگرفته یا روی نمونه تولیدشده، مناسب نبوده و به‌ناچار از چرخه تولید حذف شده است.
اگر اینستاگرام نبود…
از صاحب برند شماره 13 می‌پرسم اگر اینستاگرام نبود، از چه پلتفرم دیگری ممکن بود استفاده کند. او می‌‌گوید: «اگر اینستاگرام نبود، شماره 13 هم وجود نداشت. زمانی که ما کارمان را آغاز کردیم، فقط فیس‌بوک و اینستاگرام در دسترس بود. اگر امکان عرضه محصولاتمان را در اینستاگرام نداشتیم، شاید کارمان این‌قدر رونق نمی‌گرفت. نه‌فقط این برند، بلکه بسیاری از برندهای دیگر هم به واسطه اینستاگرام توانستند خودشان را بالا بکشند.»
سلیمی البته به بخش منفی این اتصال برندها به اینترنت هم اشاره می‌کند: «برخی محدودیت‌ها باعث کوچ بسیاری از افرادی شده که خلاقیت بالایی داشتند. ما خیاط و طراح خوب کم نداریم. گاهی این محدودیت‌ها باعث می‌شود از کشور بروند.»
قدم بعدی برای برند شماره 13
سلیمی 29ساله، قدم بعدی را راه‌اندازی سایت برند شماره 13 و عرضه محصولات با طرح‌های جدید می‌داند. او می‌گوید در تلاش است تا از محصولات جدید یا متریال متفاوتی برای کارهایش استفاده کند. یکی از کارهایی که به آن اشاره می‌کند، استفاده از چرم مصنوعی تک‌رنگ است. بسیاری از مشتریان سراغ رنگ‌های متفاوتی مثل قرمز را از او می‌گیرند و شاید با ورود چرم مصنوعی تک‌رنگ، سلیقه این گروه هم تأمین شود.
از او می‌پرسم که آیا تجربه خاصی در برخورد با مشتریان داشته است؟ او می‌گوید: «گاهی طرح‌های عجیب و غیر قابل چاپ برایم می‌فرستند. اما حدود سه سال قبل بود که فردی طرح خاص خود را برایم فرستاد. در این موارد چون کارهایمان هم سفارشی است، طرح‌های خودشان را چاپ می‌کنم. اگر هم قصد داشته باشند طرح خاصی از طراح معاصر را کار کنم، باید حتما اجازه رسمی طراح را بگیرند. به هر حال برند ما ثبت شده و ممکن است شائبه کپی از طرح به وجود بیاید.»
چرا شماره 13؟
اینکه چرا نام شماره 13 را که شاید برای برخی، تداعی‌گر عددی متفاوت باشد، برای برند انتخاب کرده، سؤالی است که از ابتدای صحبتم با سلیمی در ذهنم چرخ می‌خورد. خودش می‌گوید: «13 عدد شانس من است.» شانس سلیمی در طرح‌ها هم خودش را نشان می‌دهد. می‌گوید ایده طرح‌های خاص را گاهی با نظرسنجی از دیگران می‌گیرد، اما اغلب ایده‌هایی است که به دل خودش می‌نشیند.
سلیمی ایده چاپ نقاشی‌های معروف جهان روی کوله‌های شماره 13 را از زمانی در ذهنش پرورش داده بود که شهرداری پروژه‌ای را با عنوان «نگارخانه‌ای به وسعت یک شهر» اجرا کرده بود که طرح نقاشی‌های معروف روی بیلبوردهای تهران خودنمایی می‌کرد. می‌گوید از آن زمان به این فکر کرد که چرا نقاشی‌های معروف به بهانه تولید یک کوله‌پشتی خودش را روی این کیف‌ها نشان ندهد؟ نقاشی‌های ونگوگ، گوستاو کلیمت و دیگر نقاشان معروف به همین شکل راهشان را به کوله‌های شماره 13 باز کردند. بسیاری از افراد به این شکل با نقاشان و کارهای فاخر جهان آشنا می‌شدند و هنگام سفارش از او درباره نام نقاش سؤال می‌کردند. از طرح‌های نقاشی استقبال بسیاری شده بود. هرچند کمی بعد روی موج ترند شدن قرار گرفت و طرح‌های جدیدتری در برند شماره 13 جایشان را گرفت. با اینکه برخی کتابفروشی‌های تهران، کوله‌های شماره 13 را عرضه می‌کنند، اما تنها ویترین عرضه‌کننده محصولات این برند همین اینستاگرام است.

مشتریانی از تهران تا میلان
برند شماره 13 مشتریان خارجی هم دارد؛ هرچند به واسطه تحریم‌ها، امکان فروش غیرریالی کمتر برای این برند فراهم شده و بیشتر افرادی که اقوامی در ایران دارند، از این طریق سفارش داده و محصول را دریافت می‌کنند. پای کوله‌های شماره 13 حالا به میلان و بسیاری از شهرهای هنردوست جهان هم رسیده و در اروپا طرفداران بسیاری دارد. برندی که حالا تا روزی 10 سفارش را هم دریافت می‌کند و گاهی به‌دلیل عجله مشتری برای دریافت کار سفارشی – که بین 7 تا 10 روز باید صبر کند – مشتری از دست می‌رود.
طیف خریداران کوله شماره 13 افراد 20 تا 25 سال و بخشی از مخاطبان اینستاگرام این برند 25 تا 35 سال هستند. شعار برند این است که «هر کاری را به‌خوبی انجام بده، حتی دوختن یک کیف». شاید برای همین هم طرح‌هایی که ارائه می‌دهد، مشتری‌پسند است و طرفداران زیادی دارد. از طرح نقشه جهان گرفته تا طرح‌های فانتزی با رنگ‌های خاص یا طرح‌های کارتونی و طرح سریال فرندز که طرفدارانش سن و سال خاصی ندارند.
چرا شماره 13 موفق شد؟
سادگی طراح‌ها در عین توجه به سلیقه مخاطب، کوله شماره 13 را به عدد شانس خیلی‌های دیگر هم تبدیل کرده است؛ افرادی که دنبال کاری خاص و شیک هستند یا دانشجویان هنر که دوست دارند رنگ را به لباس‌هایشان بیاورند. سادگی کارها باعث استفاده زیاد کوله‌ها می‌شود و گارانتی شماره 13 هم در این مواقع به درد کاربران می‌خورد.
در هایلایت صفحه اینستاگرامی شماره 13 درباره گارانتی این‌طور نوشته است: «گارانتی ما با بقیه متفاوت است. هر مشکلی پیش بیاید، برایتان تعمیر می‌کنیم. مدت‌زمانش بستگی به خودتان دارد. تا زمانی که از کوله خسته نشوید.» تضمینی که به‌وضوح نشان می‌دهد، مشتریان قرار نیست تنها یک بار به شماره 13 مراجعه کنند. تنوع طرح‌ها، تضمین صادقانه و سادگی کار، مشتری را به برند وفادار می‌کند؛ یعنی هم وفاداری مشتری و هم رونق یک برند. چیزی که شاید در برندهای اینستاگرامی کمتر دیده شود.