کارنگ رسانه اقتصاد نوآوری است. رسانهای که نسخه چاپی آن هر هفته شنبهها منتشر میشود و وبسایت و شبکههای اجتماعیاش هر ساعت، اخبار و تحولات این بخش از اقتصاد را پوشش میدهند. در کارنگ ما تلاش داریم کسبوکارهای نوآور ایرانی، استارتاپها، شرکتهای دانشبنیان و دیگر کسبوکارها کوچک و بزرگی که در بخشهای مختلف اقتصاد نوآوری در حال ارائه محصول و خدمت هستند را مورد بررسی قرار دهیم و از آینده صنعت، تولید، خدمات و دیگر بخشهای اقتصاد بگوییم. کارنگ رسانهای متعلق به بخش خصوصی ایران است.
این روزها و با سرعت یافتن روند واکسیناسیون در کشور، بار دیگر کسبوکارهای هنری فعالیتهای خود را آرامآرام از سر میگیرند، اما این کسبوکارها در زمان کرونا درسهای بسیاری گرفتهاند که در ادامه مسیر آنها راهگشا خواهد بود. مجموعه تیوال از سازمانهایی است که مانند بسیاری از کسبوکارهای فرهنگی و هنری در زمان کرونا درگیر مشکلاتی شد، اما بهخوبی توانست خود را با شرایط روز وفق دهد و حیات هنری خود را حفظ کند. برای بررسی چند و چون ادامه این حیات هنری در دوران کرونا و بعد از کرونا، به سراغ محمد عمروآبادی، مدیرعامل تیوال رفتهایم تا از تجربیات این کسبوکار برایمان بگوید.
قریب به دو سال است که کشور ما با معضل جدی کرونا دستوپنجه نرم میکند. موسیقی، سینما و تئاتر در این بازه زمانی چه آسیبهایی دیدهاند؟ امروز و در آستانه موج ششم کرونا حال این هنرها چگونه است؟
در این بازه زمانی که به آن اشاره کردید، موسیقی در بخش کنسرتها آسیب صددرصدی دیده است، چون بهجز یکی، دو مورد تجربه ناموفق که تلاش شد در بستر آنلاین یا فضای باز اجرای زنده انجام شود، عملا کنسرتی نداشتیم. در بخش آلبومهای موسیقی نیز آنچنان رونقی وجود نداشته، اما این بخش قاعدتا به اندازه کنسرتها آسیب ندیده؛ چراکه انتشار آلبومها و تکآهنگها پیش از کرونا نیز به رویه دیجیتال صورت میگرفت و از این حیث ذاتا این بخش میتوانست آسیب کمتری را از ماجرای کرونا ببیند.
در بخش سینما، ما تا همین اواخر با تعطیلی گسترده سینماها مواجه بودیم. تلاش شد شاید با اکرانهای آنلاین جایگزینی برای اکرانهای سنتی ایجاد شود که این تجربهها نیز تجربههای متوسطی بود و این اکرانها هرگز نتوانست به میزان فروشی که تهیهکنندهها انتظار داشتند، برسد؛ بنابراین میتوان گفت تجربه اکران آنلاین نیز موفق نبود و میشد به این تجارب، بهعنوان درسهایی برای آینده نگاه کرد. در این زمینه احتمالا ما در آینده به بهینهسازی و فرهنگسازی نیاز خواهیم داشت.
در بخش تئاتر، میزان آسیب نسبت به کنسرتها کمتر بوده و میتوانیم مدعی شویم که آنها 90 درصد آسیب را از کرونا متحمل شدهاند. در بازه زمانی پنج پیک کرونا، بعد از هر پیک تلاش شد اجراهایی روی صحنه برود، اما تصمیمگیران تئاتر، به علت مشکلات واکسیناسیون در کشور، خیلی سریع با شروع پیک بعدی مواجه شدند. البته اخیرا که واکسیناسیون، انضباط و چگالی بیشتری پیدا کرده، این امید به وجود آمده که با وقفه بعدی روبهرو نشویم یا حداقل این وقفه کمرنگتر باشد. به هر حال هنرمندان و مردم در یک ماه گذشته، کمکم بار دیگر به سالنهای سینما و تئاتر اعتماد کردهاند و بهآهستگی رونق به فضای تئاتر بازمیگردد.
ما به مدت یک سال و نیم است که از تیوال خبر جدی نمیشنویم. شما این بازه زمانی را چگونه گذراندید؟ آیا تیوال هم در این مدت متضرر شده است؟
البته تیوال بین همه فعالان همسو با خودش (معرفی و فروش بلیت رویدادهای هنری) شاید جزء فعالترینها بوده و بههیچوجه اجازه نداد در این مدت، فعالیتهایش به خواب زمستانی فرو برود و همه فعالیتها را موکول به پایان دوران کرونا کند. ما از آغاز پیشبینی کرده بودیم که ممکن است با بحران طولانی مواجه شویم، به همین دلیل در اردیبهشت 1399 پس از تشکیل اتاق فکر و کار شبانهروزی، بهسرعت نسخه سوم تیوال را در قلب کرونا و میانه بحران، مجهز به امکانات جدیدی که متناسب دوره کرونا باشد، طراحی و اجرا کردیم. سه محوری که در این نسخه وجود داشت، شامل امکان تماشای فیلمتئاترها به شکل آنلاین، امکان خرید بلیت و تماشای اجراهای زنده آنلاین (تئاتر و کنسرت) و امکان برگزاری آنلاین کارگاهها و وبینارها بود. همچنین در تمام این مدت با تولید و انتشار محتوا و ارائه ایدههای جدید که بتواند در فواصل نسبتا کوتاه، مخاطب را سر شوق بیاورد، خلأها را پر کردیم.
اما درباره ضرر و زیان دوران کرونا، باید بگویم که به شکل بسیار جدی متضرر شدهایم! طبق محاسبات ماهانه و مقایسه آن با ماههای پیش از کرونا، در بعضی ماهها حدود 90 درصد و در بعضی ماههای دیگر حدود 95 درصد نسبت به پیش از کرونا کاهش درآمد داشتیم و از این رو بهدشواری و با ظرافت بالا کسبوکار تیوال را مدیریت کردیم و از این بابت خوشحالیم که این دوره طولانی را تاب آوردیم و توانستیم به شکل فعال در کنار مخاطب باشیم.
آیا در این دوران، حمایتی از سوی دولت دریافت کردهاید؟ به نظر شما، با این شرایط بیم تعطیلی برخی کسبوکارهای هنری در آینده نزدیک نمیرود؟
حمایت از سوی بخش دولتی، صفر نبود. در دوران کرونا وامهایی به بعضی کسبوکارها تعلق گرفت که ما هم از دو مورد از این وامها استفاده کردیم، اما از دیگر سو حمایتها بسیار اندک بوده و این وامها شاید بهزحمت پاسخگوی دو ماه از مخارج سازمان گستردهای مثل تیوال باشد. بنابراین باید گفت این حمایتها فاصله جدی تا میزان مناسب و منطقی حمایتهای اینچنینی داشته است. اگر تدابیر و ظرافتها و استراتژیهای درونی و سازمانی خود ما نبود، قطعا با حمایتهای دولتی بیش از سه ماه دوام نمیآوردیم.
در خود گروههای هنری، حمایتها از هنرها و سالنها بسیار اندک بوده و متأسفانه با خبر تعطیلی دستکم دو سالن در این نزدیک به دو سال مواجه بودهایم. در ادامه مسیر همهچیز به شرایط و تصمیمات درست بدنه دولتی بستگی دارد و ما با انجام درست طرح واکسیناسیون و رساندن میزان جمعیت واکسینهشده به بیش از 80 درصد، میتوانیم به آینده امیدوار باشیم.
همانطور که اشاره کردید، با توجه به افزایش واکسیناسیون در کشور، امید میرود که بهزودی شرایط به حالت عادی بازگردد. تیوال برای دوران پساکرونا چه برنامههایی دارد؟
تیوال همچون دوره کرونا، برای دوره بعد از کرونا نیز برنامههای گستردهای را تدارک دیده است. ما درسهای زیادی را از این دوره آموختیم و سعی کردیم این تهدید را به فرصت تبدیل کنیم. حمایتهای تبلیغاتی، مخاطبیابی و رایگانسازی بخشی از خدمات برای فعالان هنر و فرهنگ در ادامه دوران پساکرونا، بخشی از برنامههای ما برای این دوره است.
همچنین ما فعالیتهای بخش آنلاین را با قدرت ادامه خواهیم داد و حتی پس از کرونا هم سعی خواهیم کرد فرایندهای آنلاین را به فعالیتهای زنده رویدادهای هنری متصل کنیم و آن را بخش جدیدی از بازار هنر بدانیم که به درآمدزایی جامعه هنری و هنرمندان و کسبوکار خودمان اضافه شود.