کارنگ رسانه اقتصاد نوآوری است. در کارنگ ما تلاش داریم کسبوکارهای نوآور ایرانی، استارتاپها، شرکتهای دانشبنیان و دیگر کسبوکارها کوچک و بزرگی که در بخشهای مختلف اقتصاد نوآوری در حال ارائه محصول و خدمت هستند را مورد بررسی قرار دهیم و از آینده صنعت، تولید، خدمات و دیگر بخشهای اقتصاد بگوییم. کارنگ رسانهای متعلق به بخش خصوصی ایران است.
رویداد معرفی دستاوردهای شبکه بانکی در حمایت از شرکتهای دانشبنیان توسط صندوق نوآوری و شکوفایی ریاستجمهوری به منظور بررسی نقش شبکه بانکی در تأمین مالی اکوسیستم فناوری و نوآوری کشور با حضور وزیر اقتصاد و دارایی، معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان ریاستجمهوری، رئیس صندوق نوآوری و شکوفایی، شماری از نمایندگان مجلس و مدیران عامل شبکه بانکی برگزار شد.
محمدصادق خیاطیان، رئیس و عضو هیئت عامل صندوق نوآوری و شکوفایی در رویداد معرفی دستاوردهای شبکه بانکی در تأمین مالی شرکتهای دانشبنیان عنوان کرد: «به دلایل مختلف دانشبنیان دیگر یک انتخاب نیست، بلکه یک ضرورت است و اگر به دنبال حفظ نخبگان هستیم، راهحل آن شرکتهای دانشبنیان است.»
او در ادامه با اشاره به صحبتهایی که درباره دستگاههای اجرایی نخبگان مطرح میشود، بیان کرد: «هیچ صحبتی محرک و انگیزهای برای نخبگان ایجاد نمیکند و راه حفظ نخبگان این است که آنها بتوانند دانش خود را در جایی که تأثیرگذار هستند به کار گیرند.»
خیاطیان در خصوص اهمیت حوزه دانشبنیان خاطرنشان کرد: «اگر به دنبال توسعه اقتصادی هستیم، همه اقتصاددانها معتقدند که فناوری عامل توسعه اقتصادی است. بنابراین شرکتهای دانشبنیان که در حوزه توسعه فناوری کار میکنند میتوانند عامل توسعه اقتصادی باشد. اگر میگوییم فناوری عامل اقتدار کشور است باز هم بستر آن شرکتهای دانشبنیان هستند.»
تأمین مالی؛ قلب تپنده اکوسیستم نوآوری
رئیس و عضو هیئت عامل صندوق نوآوری و شکوفایی در ادامه صحبتهای خود تأکید کرد: «نظام تأمین مالی، قلب تپنده اکوسیستم نوآوری دانشبنیان کشور است. اگر همه عوامل دور هم جمع شوند تا اکوسیستم دانشبنیان راه بیفتد، اما نظام تأمین مالی حرفهای و تخصصی برای آن وجود نداشته باشد، براساس تجربه دنیا و همچنین تجربه خودمان، این حوزه نمیتواند رشدی که باید را محقق کند.»
به گفته او، بسیاری از شرکتهای دانشبنیان که بهتازگی وارد بازار میشوند و بعضاً رشد مضاعفی دارند، به تناسب نیازمند تأمین مالی گستردهتری هستند.
او با اشاره به اهمیت سیاستهای کشور در حوزه کنترل تورم بیان کرد: «درباره شرکتهای دانشبنیان و در بحث تسهیلاتی که از شبکه بانکی دریافت میکنند با نظارتی که وجود دارد، پول دقیقاً در تولید صرف میشود و این تسهیلات در حوزه تورم نقشی نخواهند داشت. در حال حاضر شرکتهای دانشبنیانی که ما به شبکه بانکی معرفی میکنیم دو پیام را میشنوند: ۱. منابع نداریم ۲. بانک مرکزی به دلیل کنترل ترازنامه اجازه ارائه تسهیلات را نمیدهد.»
به گفته خیاطیان، شرکتهای دانشبنیان براساس آمار سیستم بانکی بسیار خوشحساب هستند و نرخ نکول در این زمینه بسیار پایین است.
نیاز به تنوعبخشی در حوزه تأمین مالی
محمدصادق خیاطیان، در بخش دیگری از صحبتهای خود با اشاره به اینکه اکوسیستم دانشبنیانی که امروز در آن هستیم، نیاز به تنوعبخشی در تأمین مالی دارد، اظهار داشت: «در حال حاضر در شبکه بانکی انواع تسهیلات وجود دارد و این موضوع ارزشمند است، اما از آنسو خواهشمندیم که همکاران ما در بازار سرمایه مقداری فضا را بازتر کرده و مشکلات بازار سرمایه را برطرف کنند.»
به گفته او، یکی دیگر از ابزارهایی که بسیار در زمینه تأمین مالی حوزه نوآوری مهم است، بحث ویسی است که کمتر به آن پرداخته شده است. این موضوع در زمانی اوج گرفت اما در ادامه به دلیل موانعی که سر راه توسعه ویسی در کشور داشتیم، متوقف شد.
خیاطیان با اشاره به بسته رشد تولیدی که در این برنامه معرفی شد آن را یکی از ابتکارهایی دانست که برای اولینبار در راستای تحقق شعار سال انجام شده است. او در ادامه توضیح داد: «ما اعلام کردیم شرکتهای دانشبنیانی که میتوانند نسبت به سال گذشته دوبرابر رشد فروش محصول دانشبنیان داشته باشند میتوانند با ضمانت ما از سه بانکی که پیش قدم شدند با نرخ مصوب شورای پول و اعتبار سرمایه در گردش در اختیار این شرکتها قرار دهند، تسهیلات بگیرند.»
اهرمیسازی منابع
خیاطیان در خصوص همکاری صندوق نوآوری و شکوفایی و شبکه بانکی عنوان کرد: «همکاری ما و بانکها گسترده است. یکی از این همکاریها اهرمیسازی منابع است که در آن هم ما مدیریت ریسک میکنیم و ریسک بانکها را پایین میآوریم و هم کمک میکنیم نرخ مؤثری که مدنظر بانکهاست، محقق شود.»
او در ادامه با اشاره به تبصره ۱۶ سال گذشته و تبصره ۱۸ امسال خاطرنشان کرد: «بانکها میدانند که ما برای معرفی شرکتها به آنها سختگیری میکنیم اما ۲۰ درصد عملکرد تبصره ۱۶ و ۱۰ درصد برای تبصره ۱۸ ما را جلوی شرکتهای دانشبنیان شرمنده کرده است.»
او با اشاره به اینکه اولین گلایه شرکتهای دانشبنیان در این خصوص است، درخواست کرد که دستور تسریع این کار داده شود تا آخر امسال عملکرد خوبی در این زمینه رقم بخورد.
خیاطیان درباره بحث رشد ترازنامه و کنترل آن با خاطرنشان کردن این موضوع که صندوق اطلاع دارد تسهیلاتی که به شرکتهای دانشبنیان ارائه میشود به سمت دیگری نمیرود این پیشنهاد را مطرح کرد: «برای حوزه دانشبنیان یک استثنا در شبکه بانکی قرار داده شود و همانطور که اشاره شد، صندوق هم در بحث ریسک و هم نرخ مؤثر مشارکت جدی خواهد داشت. ماده ۱۸ قانون دانشبنیان ظرفیتی برای توسعه صنعت ویسی در کشور ایجاد کرد. در همه دنیا بانکها در توسعه صنعت ویسی پیشقدم بودهاند.»
او با اشاره به اینکه بانک مرکزی اخیراً بخشنامهای داده، اما بخشنامه خوبی نبود و دوستان بانک مرکزی به ما قول دادهاند که در آن اصلاحاتی انجام خواهند داد، بیان کرد که همین بخشنامه نیز امکان فعالیت دارد. او از بانکها خواست به حوزه ویسی در زمینه دانشبنیان ورود کنند.
تأمین مالی جمعی و راهاندازی مسابقه تلویزیونی
رئیس صندوق نوآوری و شکوفایی با بیان اینکه تأمین مالی جمعی از اتفاقاتی بوده که در این دوره به همت فرابورس رقم زدهایم، گفت: «در حال حاضر نیز مسابقهای در شبکه یک پخش میشود که صندوق آن را کارسازی کرده است. طی این مسابقه شرکتهای دانشبنیان در این برنامه حضور مییابند، رقابت میکنند و تأمین مالی میشوند. ما در این زمینه رکورد تأمین مالی پنج میلیاردی در ۵۰ دقیقه را داریم. اگر از ظرفیت مردمی حمایت جدی شود این کار قابلیت توسعه دارد و صددرصد پول مردم نیز بیمه شده است.»
اولویتهای صندوق نوآوری و شکوفایی
خیاطیان همچنین به سه حوزه فناوری اشاره کرد که صندوق روی آنها تمرکز کرده است. به گفته او، در حوزه هوش مصنوعی طبق فرمان رهبری که فرمودند جزو ۱۰ کشور برتر دنیا شویم، در حال فعالیت هستیم. همچنین حوزه زیست فناوری که هم بحث دارویی و هم غذایی را پوشش میدهد، جزو اولویتهای ماست. حوزه میکروالکترونیک نیز حوزه سومی است که یکی از حوزههای پیشران در صنعت الکترونیک به شمار میرود و در اولویت ما قرار گرفته است.
او همچنین عنوان کرد: «در خصوص سه مسئله جدی کشور شامل انرژی، امنیت غذایی و آب، اعتقاد داریم که اقتصاد دانشبنیان و فناوری میتوانند این مسائل را حل کنند.»
سهم اقتصاد دانشبنیان در تولید ناخالص داخلی
رئیس صندوق نوآوری و شکوفایی در پایان گفت: «سال ۱۴۰۰ مقام معظم رهبری فرمودند که ظرف دو سه سال سهم اقتصاد دانشبنیان در تولید ناخالص داخلی باید به پنج درصد برسد. دولت پیشنهاد داد این سهم در برنامه توسعه هفت درصد باشد و آن را تصویب کرد. ما باید از دو درصد به هفت درصد برسیم و این یک تأمین مالی جدی میخواهد. ما برنامهریزی کردیم که در پایان برنامه هفتم بتوانیم به سهم هفت درصد در تولید ناخالص داخلی برسیم. این اکوسیستم نیازمند حمایتهای جدی شبکه بانکی است.»