کارنگ رسانه اقتصاد نوآوری است. در کارنگ ما تلاش داریم کسبوکارهای نوآور ایرانی، استارتاپها، شرکتهای دانشبنیان و دیگر کسبوکارها کوچک و بزرگی که در بخشهای مختلف اقتصاد نوآوری در حال ارائه محصول و خدمت هستند را مورد بررسی قرار دهیم و از آینده صنعت، تولید، خدمات و دیگر بخشهای اقتصاد بگوییم. کارنگ رسانهای متعلق به بخش خصوصی ایران است.
نشست خبری سالیانه گروه دیانای یونیون روز سهشنبه دهم مردادماه در ساختمان این گروه برگزار شد. در این نشست خبری گزارش تحقیقاتی «در سبد خرید خانوار ایرانی چه خبر است؟» ارائه شد. در این گزارش وضعیت خرید خانوارهای ایرانی، نوسانات قیمتی و قدرت خرید مصرفکنندگان شش کالای اساسی مورد بررسی قرار گرفت.
در این نشست ناصر پاشاپور، مدیرعامل گروه دیانای یونیون؛ محمد موسوی، مدیرعامل شرکت ارتباط تصویر اشاره و عضو هیئتمدیره گروه و کامیار امامی، مدیرعامل شرکت پژوهش بازار رسانه امروز (emrc) حضور داشتند. لازم به ذکر است دیانای یونیون متشکل از ۱۱ شرکت است و بر حوزه مارکتینگ، تحقیق و تبلیغات بازار تمرکز دارد.
باید اشاره کرد که گزارش تحقیقاتی «در سبد خرید خانوار ایرانی چه خبر است؟» کاری از emrc و اپلیکیشن مارکت کابینت است. شرکت پژوهش بازار رسانه امروز (emrc) بازوی تحقیقاتی دیانای یونیون است. کابینت یک اپلیکیشن تکنولوژی بازاریابی است که اطلاعات خرید خانوار را جمعآوری کرده و به بررسی روندهای خرید مصرفکنندگان کمک میکند. این گزارش دو بازه زمانی بهار ۱۴۰۱ و بهار ۱۴۰۲ را با هم مقایسه میکند و دادههایی در مورد رفتار مصرفی ۲۲۰۰ تهرانی ارائه میدهد.
مسئولیت اجتماعی در دیانای یونیون
در ابتدای این نشست ناصر پاشاپور، مدیرعامل گروه دیانای یونیون ضمن اشاره به اتفاقات شهریور ۱۴۰۱ و مشکلات متعاقب آن برای استارتاپها، توضیح داد: «بهعنوان مسئولیت اجتماعی که داشتیم تصمیم گرفتیم به استارتاپها کمک کنیم. کمکهای ما در قالب دادن مشاوره، سرمایهگذاری یا دادن امکانات تعریف شد. یکی از استارتاپهایی که به آن کمک کردیم کابینت بود. کابینت توانایی زیادی داشت، اما تمام فناوریاش بر بستر اینترنت بود و در نتیجه مشکلات اینترنت آن را با بحران جدی مواجه کرد. ما تصمیم گرفتیم که روی کابینت سرمایهگذاری کنیم.»
پاشاپور ادامه داد: «کابینت اهمیت زیادی در صنعت مارکتینگ دارد. خانوادهها در کابینت عضو میشوند و بارکد خرید روزانهشان را اسکن میکنند و این سامانه اینکه چه کسی چه چیزی را و از کجا خریده است، ثبت و ضبط میکند. ارتباط اینکه چه چیزی خریده میشود با اینکه چه چیزی تبلیغ میشود، ارتباط افزایش خرید یک کالا با کاهش خرید کالای دیگر یا جایگزینی کالاها با همدیگر، از مواردی است که کابینت نشان میدهد.»
تغییر سبد خرید
بر اساس این گزارش متوسط قیمت خرید هر محصول در بهار ۱۴۰۲ نسبت به بهار ۱۴۰۱ کاهش یافته است. زیرا خانوارها محصولات ارزانقیمت و بستهبندیهای کوچک خریداری میکنند. در همین بازه تعداد کل محصولات خریداریشده و تعداد سبد خرید افزایش یافته است. دلیل این اتفاق هم خرید بستهبندیهای کوچک است که در نتیجه خانوارها مجبور میشوند با فاصله زمانی کمتری خرید کنند و این موضوع به افزایش تعداد سبد خرید منجر میشود. متوسط تعداد محصول در سبد خرید و متوسط قیمت هر سبد خرید نیز به ترتیب کمتر و بیشتر شدهاند.

مصرف کدام محصولات کمتر و کدام محصولات بیشتر شده است؟
طبق دادههای این گزارش، خرید شربتهای آماده و پودر شربت (۹ درصد)، ساندویچهای آماده (۴ درصد)، کنسرو و غذاهای آماده (۸ درصد)، کیک و شیرینی بستهبندی (۳۹ درصد)، کره بادامزمینی (۲ درصد)، سبزیجات بستهبندیشده و یخزده (۴ درصد) و قارچ (۴۶ درصد) توسط خانوارهایی که در کابینت ثبتنام کردهاند، بیشتر شده است.
مصرف مواد شوینده خانگی مثل شیشهشور و جرمگیر (۶ درصد)، گوشت فرآوریشده مثل سوسیس و کالباس و همبرگر آماده (۶ درصد)، انواع اسنک مثل چیپس و پفک (۱۲ درصد)، بیسکوییت و ویفر (۱۲ درصد)، لواشک (۳۶ درصد)، عسل (۸ درصد)، غلات صبحانه (۲۵ درصد)، قهوه (۴۸ درصد)، پودر کیک (۱۷ درصد)، پاستیل (۴۱ درصد)، دسر (۳۷ درصد)، کرم ضد آفتاب (۷ درصد)، دستمالکاغذی (۴۱ درصد)، نرمکننده مو (۳۷ درصد)، غذای کودک (۴۳ درصد)، شیر خشک (۱۰ درصد)، خیار شور (۲۰ درصد) و عصاره مرغ، گوشت و سبزیجات (۱۶ درصد) کاهش داشته است.
تغییر رفتار خرید محصولات
در ادامه، این گزارش به محصولاتی میپردازد که در حال جایگزینشدن با هم هستند. برای مثال مصرف عسل هشت درصد کاهش داشته اما مصرف کره بادامزمینی حدود دو درصد بیشتر شده است. به نظر میرسد خانوارها در حال جایگزین کردن عسل با کره بادامزمینی هستند. بهعلاوه، فرآوردههای گوشتی مثل سوسیس و کالباس (۶ درصد کاهش) با ساندویچ آماده (۴ درصد افزایش) ، پودر کیک (۱۷ درصد کاهش) با کیک و شیرینی بستهبندی (۳۹ درصد افزایش)، نوشابه و دوغ (۱۴ درصد کاهش) با نوشابه انرژیزا (۲۷ درصد افزایش) در حال جایگزین شدن هستند.
تغییرات کلاهای اساسی
در آخر نیز این گزارش به افزایش و کاهش مصرف کالاهای اساسی پرداخته است. طبق دادههای جمعآوریشده در گزارش مذکور، مصرف چای (۱۶ درصد)، روغن (۱۵ درصد)، پاستا و ماکارونی (۲۱ درصد)، کاهش یافته و مصرف برنج (۵ درصد) افزایش داشته است. در مورد جایگزینی کالاهای اساسی هم این گزارش اعلام میکند گوشت قرمز با گوشت سفید (ماهی و میگو) جایگزین شده است. افزون بر این دلیل کاهش روغن هم میتواند افزایش خرید هواپز باشد.