کارنگ رسانه اقتصاد نوآوری است. در کارنگ ما تلاش داریم کسبوکارهای نوآور ایرانی، استارتاپ‌ها، شرکت‌های دانش‌بنیان و دیگر کسب‌وکارها کوچک و بزرگی که در بخش‌های مختلف اقتصاد نوآوری در حال ارائه محصول و خدمت هستند را مورد بررسی قرار دهیم و از آینده صنعت، تولید، خدمات و دیگر بخش‌های اقتصاد بگوییم. کارنگ رسانه‌ای متعلق به بخش خصوصی ایران است.
۱۱ روز است که اینترنت ایران با هدف کنترل اعتراضات خیابانی و قطع دسترسی به پلتفرم‌هایی چون اینستاگرام که گفته می‌شود حدود دو میلیون و ۴۰۰ هزار واحد صنفی از آن استفاده می‌کنند، به‌شدت محدود شده است. تبعات این محدودیت‌ها ابعاد گوناگونی دارد، اما مهم‌ترین و تأثیرگذارترین بُعد آن سقوط حوزه تجارت الکترونیکی و ازدست‌رفتن درآمد کسبوکارهای خرد است.
برای روشن‌‌شدن تبعات ملی‌شدن اینترنت با شرکت‌های پرداخت‌یار درباره حجم تراکنش‌ها قبل از قطع اینترنت و بعد از آن گفت‌وگو کردیم.
۳۰ تا ۶۰ درصد تراکنش‌ها از دست رفته‌اند
به گفته مدیرعامل پرداخت‌یار زیبال، اختلال در وب‌سایت‌های ایرانی، عدم امکان برقراری ارتباط با خارج از کشور و عدم دسترسی مشتریان (مردم) به اینترنت، تراکنش‌های این شرکت را با ریزش ۵۵درصدی روبه‌رو کرده است. مدیر مارکتینگ زرین‌پال هم از ریزش ۶۰درصدی تراکنش‌های این پلتفرم واسط که هم از عملکرد مشتری و هم از ضرر کسب‌وکار آسیب می‌بیند، خبر داد.
مدیرعامل پرداخت‌یار وندار تصریح کرده که قطعی اینترنت باعث توقف توسعه در این شرکت شده و تراکنش‌هایش را ۴۰ تا۶۰ کاهش داده است. بنا بر اعلام مدیرعامل جیبیت، حجم تراکنش‌های این شرکت هم یک‌سوم تقلیل پیدا کرده و کمپین‌های تبلیغاتی تجارت الکترونیک رایبد ایرانیان با وجود صرف هزینه‌های سنگین به‌دلیل در دسترس نبودن شبکه‌های اجتماعی هدر رفته‌اند.
به گفته محمدمهدی فاطمیان، مدیرعامل زیبال، از زمان قطعی سراسری اینترنت تراکنش‌های زیبال بیش از ۵۵ درصد، ریزش داشته‌اند. او ضمن بیان اینکه منشاء عمده آسیب‌های کسب‌وکارها از قطعی اینترنت است، نه اختلال آن گفت: «بسیاری از کسبوکارهای ایرانی بر سرورهای خارجی هلند و آلمان و… مستقر شده‌اند، وب‌سایت این کسب‌وکارها در ایام قطعی اینترنت به درگاه پرداخت دریافتی‌شان متصل نمی‌شود، سرورهای ایرانی هم برای سرورهای اصلی قابل مشاهده نیستند، حتی صاحب کسب‌وکار نمی‌تواند پرتال مدیریتی وب‌سایت خود را مشاهده کند یا به آن دسترسی داشته باشد.»
او ادامه داد: «در فرضی محال، اگر فردی موفق به خرید از وب‌سایت و انتقال به درگاه پرداخت شود هم صاحب کسب‌وکار متوجه این ثبت نمی‌شود.» به گفته او، مشکل دیگر کسبوکارهای مستقر بر سرورهای خارجی این است که نمی‌توانند در کالاهای خاص تغییر قیمت اعمال کنند و مشتری کالاها با قیمت قدیمی خریداری می‌کند.
او صراحتاً عنوان کرد که تعدادی از این کسب‌وکارها، به‌دلیل دسترسی‌نداشتن به پنل مدیریتی خود، درگاه پرداخت‌شان را متوقف و لغو کرده‌اند.
فاطمیان ادامه داد: «دسته دیگری از مشتریان زیبال کسبوکارهای داخلی هستند که فعالیت‌شان به سرویس‌های مبتنی بر استعلام‌های خارجی وابسته است و در حال حاضر وب‌سایت‌شان غیرفعال شده است. کسبوکارهای کوچک هم که با جست‌وجوی مردم در گوگل دیده می‌شدند و روزانه دو الی سه سفارش ثبت می‌کردند، تراکنش‌هایشان به صفر رسیده است.»
به اعتقاد او، اختلال در وب‌سایت‌های ایرانی، عدم امکان برقراری ارتباط با خارج از کشور و عدم دسترسی مشتریان (مردم) به اینترنت عوامل ریزش تراکنش‌های کسب‌وکارها و کاهش درآمد زیبال هستند.
کاهش ۶۰ درصدی تراکنش‌های زرین‌پال
به گفته مدیر مارکتینگ زرین‌پال، بر اساس مقایسه‌ای از پنج روز ابتدایی قطعی اینترنت نسبت به پنج روز پیش از قطعی، حجم تعداد تراکنش‌ها در تمام دسته‌بندی‌های تجارت الکترونیک، از اپلیکیشن و وب‌سایت گرفته تا شبکه‌های اجتماعی ۶۰ درصد ریزش کرده است.
حسین رستمی با اشاره به افت تراکنش‌های کسب‌وکارها گفت: «شبکه‌های اجتماعی ۶۰ درصد، دسته پوشاک ۷۰ درصد، شبکه‌های آنلاین ۷۵ درصد، خدمات وب‌سایت ۶۸ درصد و خدمات آموزشی ۵۶ درصد کاهش داشته‌اند.» او ادامه داد: «در همین بازه، تراکنش‌های دسته مذهبی ۵۹ درصد و خدمات گردشگری ۵۷ درصد رشد داشته‌اند.» به گفته او، گزارش ماه شاپرک گواه این آمارها خواهد بود.
رستمی با بیان اینکه قطعی اینترنت کسب‌وکارها را به سه دسته تقسیم کرده، توضیح داد: «کسب‌وکارهایی هستند که تراکنش‌هایشان به عدد صفر رسیده و کسب‌وکارهایی هم دسترس‌پذیری به مشتریان‌شان را از دست داده‌اند. دسته دیگر از کسب‌وکارها هم با وجود فعال‌بودن وب‌سایت و راه‌های ارتباطی از کاهش رغبت مشتریان به خرید، لطمه خورده‌اند.» او در خصوص تأثیر کاهش تراکنش‌های کسب‌وکارها بر زرین‌پال گفت: «کسب‌وکار زرین‌پال، کسب‌وکاری واسط میان خریدار و فروشنده است، هر آسیبی از سمت فروشنده و خریدار اتفاق بیفتد، رابطه مستقیمی با ضرر زرین‌پال دارد.»
توقف توسعه به همراه ریزش ۶۰ درصدی
به گفته عبادی مدیرعامل وندار، میزان تراکنش‌های وندار در اصناف مختلف بین ۴۰ تا ۶۰ درصد کاهش داشته است. تمام اصناف از قطعی اینترنت آسیب‌دیده‌اند، اما بخش حمل‌ونقل و صنعت VOD با ۵۰ درصد کاهش در صدر ضربه از قطعی اینترنت قرار دارند. او ادامه داد: «کسبوکارهای کریپتویی نسبت به سایر بخش‌ها کمتر آسیب دیده‌اند.»
او با بیان اینکه با قطعی اینترنت روند توسعه وندار متوقف می‌شود، توضیح داد: «توسعه، مهم‌ترین عملیات روزمره شرکت‌های نرم‌افزاری مانند وندار است که به سایر کسب‌وکارها سرویس ارائه می‌دهند. با توجه به وابستگی شرکت به منابع خارجی و سختی دسترسی به سرویس‌های خارجی، روند توسعه کُند و به‌طور شفاف‌تر توسعه متوقف می‌شود.»
تقلیل تراکنش‌های جیبیت به یک‌سوم
مهدی شریعتمدار، مدیرعامل جیبیت که عموماً مشتریان آن شرکت‌های بزرگ هستند هم در این‌باره اعلام کرد که حجم تراکنش‌های مالی جیبیت به یک‌سوم تقلیل پیدا کرده است. به اعتقاد او، این کاهش به دو دلیل قطع‌شدن اینترنت در بازه زمانی مشخص و کاهش فعالیت‌های اقتصادی توسط عامه مردم در زمینه‌های خرید، سرمایه‌گذاری، رمزارز و… رخ‌داده است. او تأکید کرد: «یکی دیگر از حوزه‌های فعالیت جیبیت سرویس استعلامی و احراز هویت است که تحت تأثیر محدودیت‌های این روزها قرار گرفته و در دوران قطعی اینترنت تا ۳۰ درصد هم ریزش داشته است.»
حمیدرضا ترابیان، رئیس هیئت‌مدیره تجارت الکترونیک رایبد ایرانیان نیز به‌صورت کیفی پیامدهای قطعی اینترنت بر این شرکت را توضیح داد. به گفته او، بسیاری از مشتریان تجارت الکترونیک رایبد ایرانیان از اختلالات اینترنت و تأثیر آن بر کسب‌وکارها آگاه نیستند و موضوع را به عملکرد نادرست سامانه نسبت می‌دهند.
او اظهار کرد که نارضایتی مشتریان افزایش پیدا کرده و حجم تماس‌های پشتیبانی چندبرابر شده است، اما پاسخگویی‌های تلفنی هم دچار مشکل‌اند. او ادامه داد: «در شبکه‌های اجتماعی کمپین‌هایی با هزینه‌های قابل توجه برقرار شد و حالا که زمان نتیجه است، اینترنت قطع و هزینه و زمان هدر رفته است.» به گفته او، در کنار اختلالات اینترنت، شایعات ملی‌شدن اینترنت و قطعی شبکه از جنبه‌ای دیگر به کسب‌وکارها لطمه وارد می‌کند.
۷۵ درصد تراکنش‌ها کاهش پیدا کرده است
احمدرضا منصوری، رئیس کمیسیون پرداخت‌یاری نصر تهران و مدیرعامل پی‌پینگ نیز فیلترشدن اینستاگرام، توقف فعالیت کسبوکارهای خانگی و اینترنتی و کاهش درصد تراکنش‌های شبانه ناشی از قطعی اینترنت را از جمله عواملی می‌داند که به از دست رفتن پویایی مشاغل و سقوط چشم‌گیر اقتصاد کشور منجر می‌شوند.
به گفته منصوری، آمارهای فعلی نشان می‌دهد در این مدت تعداد تراکنش‌ها ۷۵ درصد و درآمدها ۸۰ درصد کاهش پیدا کرده است. به گفته او در این شرایط محدود هیچ فردی از خارج کشور هم نمی‌تواند پرداخت‌ها و خریدهای خود را انجام دهد و در نتیجه در این بخش هم شاهد پسرفت خواهیم بود. او تأکید می‌کند شرایط فعلی اینترنت حتی میل به خرید را هم کاهش داده است. او معتقد است تداوم عوامل مذکور، می‌تواند به تعطیلی کسبوکارهای پرداختی هم منجر شود.
لینک کوتاه: https://karangweekly.ir/vk7h