کارنگ رسانه اقتصاد نوآوری است. در کارنگ ما تلاش داریم کسب‌وکارهای نوآور ایرانی، استارتاپ‌ها، شرکت‌های دانش‌بنیان و دیگر کسبوکارها کوچک و بزرگی که در بخش‌های مختلف اقتصاد نوآوری در حال ارائه محصول و خدمت هستند را مورد بررسی قرار دهیم و از آینده صنعت، تولید، خدمات و دیگر بخش‌های اقتصاد بگوییم. کارنگ رسانه‌ای متعلق به بخش خصوصی ایران است.
«امیرحسین داودیان»، معاون مدیرعامل بانک تجارت معتقد است که الزامات بانک مرکزی ممکن است باعث کندشدن سرعت رشد کسبوکارها شود، اما رویکرد مثبتی دارد. این اقدامات هم در جهت کم‌کردن ریسک بوده و کاهش ریسک به معنای پذیرفتن فضای جدید است. به گفته داودیان نباید این‌طور تعبیر شود که چون رگولاتور چاره‌ای در مقابل پذیرش فضاهای جدید نداشته، ریسک را با ایجاد محدودیت کاهش داده است.
امیرحسین داودیان، معاون مدیرعامل بانک تجارت مهمان قسمت سوم از فصل دوم «اتاق آبی» در گفت‌و‌گو با «میثم سلیمانی»، سردبیر رسانه‌های آنلاین «راه‌کار» از روندهای فین‌تک در دنیا و ایران سخن گفت.
داودیان با اشاره به بلوغ فین‌تک‌ها در جهان و ایران و مقایسه آنها با یکدیگر توضیح داد: «چهار سرفصل برای بررسی بلوغ وجود دارد؛ تعداد بازیگران، حجم سرمایه‌گذاری، حجم درآمد ایجادی و حجم کاربر؛ فاکتور دیگری با عنوان حجم تنوع خدمات و محصولات را هم می‌توان به سایر فاکتور‌ها اضافه کرد.»
او ادامه داد: «اگر به این آمارهای بین المللی نگاه کنیم، این ارقام به چند صد میلیارد دلار رسیده‌اند و می‌توان گفت که این بازار بالغ است، اما اشباع نیست.»
رگولاتور در فاز مدیریت است
سردبیر رسانه‌های آنلاین راه‌کار در ادامه با اشاره به اینکه حدود ۱۱ میلیون ایرانی از کریپتوها استفاده می‌کنند و رگولاتور نمی‌تواند استفاده از رمزارزها را ممنوع کند، مطرح کرد که بانک مرکزی با این اقدامات سعی می‌کند فضا را محدود کند.
داودیان اما در پاسخ به این گفته، توضیح داد: «ما نمی‌توانیم کریپتو را با دلار مقایسه کنیم. کریپتو یک فناوری است مثل بلاکچین، اما ان‌اف‌تی یک زیرساخت است که تعداد زیادی کسب‌وکار روی آن تعریف شده‌اند و یکی از این کسبوکارها مربوط به توکنایز کردن می‌شود؛ بنابراین رگولاتور در حال حاضر در فاز مدیریت است که ممکن است این مدیریت کند باشد، اما این‌طور نیست که بگوییم رگولاتور چون چاره‌ای ندارد بدین شکل فضا را مدیریت می‌کند که این حجم به حداقل برسد.»
سهم بازار لندتک‌ها از ۱۰ هزار میلیارد تومان می‌گذرد
به گفته معاون مدیرعامل بانک تجارت، دنیا بحران لندتک‌ها را تجربه کرده و ما در ایران با تأخیر به این بحران می‌رسیم. آمارهای جهانی این بحران در سال ۲۰۲۲ شروع شد که ناشی از افزایش نرخ بهره بود. تعداد لندتک‌ها در دنیا و حجم سرمایه‌گذاری روی این کسبوکارها زیاد شده بود، اما پس از این بحران در دنیا موضوع تأمین مالی مطرح شد و قدرت خرید خانواده‌ها کاهش پیدا کرد و سرمایه‌گذارها عقب کشیدند و ضریب نکول افزایش یافت.
داودیان اظهار داشت: «باید در نظر داشت که بخشی از جامعه افرادی که از لندتک‌ها استفاده می‌کنند، در پی تأمین مالی بوده و بخش دیگر به دنبال افزایش رفاه و راحتی هستند. به عبارتی این دسته از افراد بیشتر در معرض بیکاری و در نهایت نکول هستند. اما در ایران این بحران به چه شکل رخ داده است؟»
او در توضیح این موضوع بیان کرد: «در ایران لندتک‌ها در فاز معرفی سعی کردند با استفاده از منابع‌شان، نرخ شمول دسترسی مردم به اعتبارات خرد را بالا ببرند. در بازار لندتک ایران، بیشتر آنها از منظر سهامداری با یک بانک یا گروه صنعتی ارتباط و اتصال برقرار کردند. لندتک‌هایی که به گروه‌های صنعتی متصل شدند با یک پله فاصله، به جهت دسترسی به ضریب اهرم بانک‌ها و منابع مالی، به سراغ بانک‌ها رفتند.»
معاون مدیرعامل بانک تجارت ادامه داد: «لندتک‌هایی که در ایران خارج از سیستم بانکی فعال بودند به اکوسیستم اعتبار دسترسی نداشتند و هنگامی که یک مشتری تسهیلاتش را پرداخت نمی‌کرد، فقط در آن مجموعه نکول داشت و این موضوع در سیستم اعتباری کشور ثبت نمی‌شد. پیوستن لندتک‌ها به بانک‌ها کمک کرد که این موضوع حل شود و نرخ نکول لندتک‌ها کاهش یابد.»
به گفته داودیان، لندتک‌ها برای تسهیلات خردشان ضامن و وثیقه نمی‌خواهند که در صورت نکول، پس‌گرفتن این مبالغ برای آنها هزینه سنگینی به دنبال دارد. نداشتن ضامن و وثیقه باید در سیستم اعتباری کشور با اعتبارسنجی جامع‌تر حل شود. وزارت اقتصاد نیز در تلاش است تمام بانک‌ها را مکلف کند تا فرایند اعطای تسهیلات خردشان را غیرحضوری کنند. او با بیان اینکه عدد دقیقی از بازار لندتک ایران ندارد گفت: «گمان می‌کنم سهم بازار لندتک‌ها در ایران امسال به ۱۰ هزار میلیارد تومان برسد و حتی آن را رد کند.»
آیا لندتک‌ها ظرفیت مدیریت این ارقام را دارند؟
معاون مدیرعامل بانک تجارت در پاسخ به این سؤال میثم سلیمانی گفت: «آنچه بانک‌ها در تحلیل اعتباری می‌توانند، لندتک‌ها نیز می‌توانند داشته باشند. پس در سطحی که نظام بانکی تسهیلات خرد ارائه می‌دهد، لندتک‌ها نیز قادر به ارائه و مدیریت آن هستند.»
امیرحسین داودیان با اشاره به این موضوع که آیا ممکن است با این روند با بحران بدهی مواجه شویم گفت: «متغیرهای مختلف اقتصاد کلان روی این مسئله مؤثر است، اما ایران با بحران بدهی جهانی همسو و همساز نیست. مردم ایران همچنین مبنای زندگی‌شان بر اساس بدهی نیست و توده مردم مالک دارایی خود هستند، پس ممکن است که با ضرر مواجه شویم اما بحران بدهی مقوله دیگری است. بحران بدهی جایی رخ می‌دهد که توده مردم از پس تملک دارایی‌شان برنیایند.»
او در پایان بیان کرد که با تسهیلات اعطایی لندتک‌ها نمی‌توان دارایی سنگینی مثلاً طلا، ملک و… خرید. این رقم ارزش زیادی در دسترسی به رفاه عمومی، منابع مالی و… خلق می‌کند اما ریسک زیادی ایجاد نمی‌کند.
لینک کوتاه: https://karangweekly.ir/yil6