کارنگ رسانه اقتصاد نوآوری است. در کارنگ ما تلاش داریم کسبوکارهای نوآور ایرانی، استارتاپها، شرکتهای دانشبنیان و دیگر کسبوکارها کوچک و بزرگی که در بخشهای مختلف اقتصاد نوآوری در حال ارائه محصول و خدمت هستند را مورد بررسی قرار دهیم و از آینده صنعت، تولید، خدمات و دیگر بخشهای اقتصاد بگوییم. کارنگ رسانهای متعلق به بخش خصوصی ایران است.
کارخانههای نوآوری بازیگران جدید اکوسیستم نوآوری محسوب میشوند و محل تجمع استارتاپها هستند و خدمات و امکانات مورد نیاز آنها را فراهم میکنند. کارخانه نوآوری آزادی بهعنوان اولین کارخانه نوآوری کشور شناخته میشود که در پاسخ به نیاز کارآفرینان استارتاپی راهاندازی شده است. قرارداد این کارخانه اولینبار در سال ۱۳۹۶ بین اکبر علیزاده راد و سعید رحمانی، مدیرعامل شرکت سرآوا امضا شد. این کارخانه ۱۴ آبان ۱۳۹۸ در دوران ریاستجمهوری حسن روحانی و از سوی او به صورت رسمی افتتاح شد. مجموعهای که کارخانه نوآوری در آن احداث شده، دههها پیش اولین کارخانه الکترودسازی کشور به نام «آما» بوده است. کارخانه آما در سال ۱۳۳۸ توسط اکبر علیزاده راد بنا نهاده شد، اما چند دهه بعد به دلیل سیاستهای انتقال واحدهای صنعتی به خارج از شهر تهران، برای چندین سال به یک کارخانه متروکه تبدیل شده بود.
این کارخانه که خاستگاه بسیاری از کسبوکارهای کوچک و بزرگ حوزه نوآوری به شمار میآید از سال گذشته درگیر مسائلی از قبیل اجاره و تمدید قرارداد است. فضای کارخانه نوآوری آزادی طی یک قرارداد پنجساله، توسط شرکت کارخانه نوآوری همآوا از شرکت صنعتی آما تا پایان اسفندماه ۱۴۰۱ اجاره شده بود که در دو سال پایانی آن، هیئتمدیره همآوا با هدف تمدید قرارداد اجاره، با شرکت آما وارد مذاکره شد. در نیمه دوم سال ۱۴۰۱ به تصمیم معاون علمی و فناوری ریاستجمهوری، پارک فناوری پردیس مسئولیت مذاکره با شرکت آما را به عهده گرفت. با این حال، در اسفند ۱۴۰۱ شرکت آما از طریق مراجع قضایی اعلام کرد که حاضر به تمدید قرارداد نیست و قصد تغییر کاربری و فروش ملک را دارد.
در آبانماه امسال شرکت همآوا، مؤسس کارخانه نوآوری آزادی بیانیهای منتشر کرد و گفت که وکیل شرکت آما، صاحب زمین کارخانه نوآوری آزادی، به همراه نماینده اداره کل ثبت اسناد و املاک استان تهران، بدون اعلام قبلی، بهمنظور تخلیه کارخانه نوآوری آزادی در محل حاضر شدهاند. با مذاکراتی که انجام شد، مالک زمین به ساکنان یک ماه فرصت داد تا در تاریخ ۸ آذرماه ۱۴۰۲ این مکان را به صورت کامل تخلیه کنند. اما آما به همین اقدام بسنده نکرد و اعلام کرد که این ملک را از طریق مزایده به صورت نقد و عمومی در تاریخ ۱۶ آبان به فروش میرساند. بر اساس خبرها هیچ خریداری برای خرید این ملک اعلام آمادگی نکرد. و پس از آن در ۱۷ آبان فرزین فردیس، رئیس هیئتمدیره همآوا خبر داد طبق توافقی که میان همآوا و شرکت آما، مالک ملک کارخانه نوآوری صورت گرفته، این کارخانه تا اردیبهشت سال ۱۴۰۳ تخلیه نخواهد شد و به فعالیت عادی خود ادامه میدهد.
تمدید قرارداد یا توافق برای مهلت اجرای تخلیه؟
سه روز پیش همآوا از تمدید اجاره این ملک خبر داد و اعلام کرد که فعالان کارخانه نوآوری آزادی میتوانند به فعالیت خود ادامه دهند. همآوا در بیانیهای اعلام کرد: «پس از مذاکرات متعدد با مالک محترم «شرکت صنعتی آما» که با حمایت و راهنماییهای معاونت محترم علمی و مدیریت پارک فناوری پردیس صورت گرفت، قرارداد اجاره کارخانه نوآوری آزادی تمدید شد.»
اما در ادامه این خبر، صبح روز ۱۹ اسفند شرکت آما اطلاعیهای در کدال منتشر کرد و گفت که به ساکنان کارخانه نوآوری مهلت داده که تا پایان سال ۱۴۰۳ این کارخانه را تخلیه کنند. بنا بر اعلام این شرکت، آنها با کارخانه نوآوری آزادی درباره «مهلت اجرای تخلیه» توافق کردهاند. به نظر میرسد هدف از امضای توافقنامه، تسهیل در تخلیه ملک است. آما تعهد داده که تا پایان سال ۱۴۰۳ از پیگیری امور اجرایی تخلیه ملک کارخانه نوآوری خودداری کند. به عبارت دیگر، توافق جدید در مورد مهلت اجرای تخلیه است نه تمدید قرارداد سکونت.
با اینکه طبق مذاکرات آبانماه، شرکت آما به ساکنان کارخانه نوآوری آزادی تا اردیبهشت ۱۴۰۳ مهلت داده بود، ولی قرار است تا پایان سال ۱۴۰۳ برای تخلیه ملک صبر کند. این توافق با حمایت معاونت علمی و پارک فناوری پردیس امکانپذیر شده است. طرفین دوم این توافق، حامد انتظاریان، مدیرعامل و فرزین فردیس، رئیس هیئتمدیره کارخانه نوآوری باید در این مدت برای تخلیه ملک اقدام مؤثری انجام دهند یا مجدداً برای تمدید مهلت تخلیه، موافقت آما را بگیرند.
قرارداد این ملک در واقع از ابتدای سال ۱۴۰۲ منقضی شده و برای آن اجارهای پرداخت نشده است. طبق این توافق جدید طرفین دوم قرارداد متعهد شدهاند که ۱۸ میلیارد تومان برای ۹ماهه ابتدای ۱۴۰۲ پرداخت کنند. همچنین از اول دیماه ۱۴۰۲ تا پایان سال ۱۴۰۳ نیز باید ماهانه چهار میلیارد و ۵۰ میلیون تومان برای اجاره این ملک پرداخت شود.