کارنگ رسانه اقتصاد نوآوری است. در کارنگ ما تلاش داریم کسب‌وکارهای نوآور ایرانی، استارتاپ‌ها، شرکت‌های دانش‌بنیان و دیگر کسب‌وکارها کوچک و بزرگی که در بخش‌های مختلف اقتصاد نوآوری در حال ارائه محصول و خدمت هستند را مورد بررسی قرار دهیم و از آینده صنعت، تولید، خدمات و دیگر بخش‌های اقتصاد بگوییم. کارنگ رسانه‌ای متعلق به بخش خصوصی ایران است.
سال ۲۰۲۲ به هر شکل پایان گرفت. امسال شاهد بدترین دوره تورم در مقایسه با ۴۰ سال گذشته و بدترین سقوط سهام و اوراق قرضه در مقایسه با ۸۰ سال گذشته در آمریکا بودیم. سالی که برای حوزه فناوری سال سخت و بدی بود. بسیاری از بیگ‌تک‌ها با سقوط سهام و تعدیل گسترده نیرو مواجه شدند و اوضاع گل‌وبلبل سال‌های اخیر برای آنها به پایان رسید. هرچند هنوز برای قضاوت کمی زود است، اما به‌راستی در این سال بر فناوری دنیا و شرکت‌های این حوزه چه گذشت؟
بازار فروریخت
هرچقدر درباره آینده شک داشته باشیم، درباره سقوط سهام همه‌چیز روشن و دقیق است. کسانی که سبد سهام ۴۶-۴۰ داشتند، از سال ۱۹۳۷ تاکنون، بدترین سال خود را پشت سر گذاشتند. اما از طرف دیگر این آمار گمراه‌کننده هم هست. در سوم ژانویه امسال که اولین روز معاملاتی بود، شاخص اس‌اندپی ۵۰۰ به‌صورت تصادفی بالاترین رکورد را داشت.
بنابراین عملکرد نزولی سهام در بازار خرسی سال جاری دوبرابر خود را نشان می‌دهد. این وضعیت قبلاً هرگز اتفاق نیفتاده بود و موجب شده شاخص مقایسه از ابتدای سال ۲۰۲۲ تاکنون (YTD)، در مقایسه با همین شاخص در سال‌های گذشته، قابل ارزیابی نباشد. مقایسه سال ۲۰۲۲ با سال‌های قبل، یک مقایسه مع‌الفارق و بی‌معناست.
در سیر این بازار نزولی، اوضاع از این قرار بود: شاخص اس‌اندپی تنها پنج هفته زیر سطح ۲۰- درصد بود که نشان‌دهنده یک بازار نزولی است و شاخص VIX (که انتظارات معامله‌گران درباره شاخص سهام اس‌اندپی ۵۰۰ برای آینده را نشان می‌دهد) هرگز بالای ۳۶ نرفت؛ در عوض شاخص نوسانات بازار در مارس ۲۰۲۲ به بالاترین سطح یعنی ۸۲ رسید.
با این حال، بازار سهام در سال ۲۰۲۲ به‌دشواری در میان پنج بازار نزولی تاریخ قرار می‌گیرد. در سال ۲۰۰۹-۲۰۰۸ شاهد نزول ۵۷درصدی بازار بودیم که بسیار پرریسک بود؛ در سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۴ نزول ۴۳درصدی امیدها را از میان برد؛ سقوط ۳۴درصدی در سال ۲۰۲۰ و سقوط یک‌روزه ۲۲.۶درصدی در سال ۱۹۸۷ ترسناک بود.
اما در بازار ۲۰۲۲ هیچ‌چیز به این اندازه ترسناک نبود. مگر اینکه در بدهی‌های بلندمدت دولتی مشارکت می‌داشتید؛ همچون اوراق قرضه صدساله اتریش که اکنون تک‌رقمی معامله می‌شود؛ و البته در بازار رمزارز.
رمزارز در سال ۲۰۲۲: فرازوفرودهای سخت
فهرست‌کردن همه اتفاقات بدی که امسال در بازار رمزارز افتاد، در این مقاله نمی‌گنجد. بنابراین شاید بهتر باشد مستقیم سراغ مجموعه‌ای از نکات و پیشنهادها برویم؛ ما در سال ۲۰۲۲ آموختیم که:
- بازار صعودی سال ۲۰۲۲-۲۰۲۱ بیشتر شبیه یک حباب ترفند پانزی بود.
- رمزارز تا حد زیادی یک دارایی قابل اتکا نیست.
- سودآوری در این صنعت یک سراب بود و عمدتاً بر اساس آربیتراژ کاذب در گری اسکیل بیت‌کوین تراست اتفاق افتاد.
- امور مالی غیرمتمرکز یا دیفای نقطه مقابل مقاومت در برابر سانسور است.
- بلاکچین‌ها نقطه مقابل ناشناس بودن هستند.
- هرگز دلاری را نخواهید یافت که غیرمتمرکز و متکی بر زنجیره باشد.
- پول خیلی زیادی در رمزارزها وجود داشت.
- سازمان‌های خودران غیرمتمرکز یا دائو، نه متمرکز هستند و نه خودران.
- قرار نیست همه ما در این بازار موفق شویم.
برعکس آنچه ما در ابتدای سال به آن امیدوار بودیم، طبقه‌ای از دارایی جایگزین ظهور نکرد. همان‌طور که بسیاری از مخالفان پیش‌بینی کردند، رمزارز یک حباب بود.
اما خبر خوب اینجاست که حتی حباب‌ها هم می‌توانند سازنده باشند. سرمایه‌گذاری‌هایی که بیش از حد سوداگرانه باشند، معمولاً زیرساخت‌هایی را ایجاد می‌کنند که می‌تواند باعث رونق‌گرفتن بعد از رکود شود.
در سال ۲۰۲۲ اشتباهاتی را مرتکب شدیم، اما به نظر من می‌توان گفت رکود ارزهای دیجیتال به پایان رسیده است. البته این به آن معنا نیست که دوباره به این بازار هجوم ببرید. تصور اینکه بازار کریپتو طبق نموداری به شکل V بهبود یابد، دشوار است.
حدس من این است که تا مدتی در وضعیت رکود باقی می‌مانیم. سال ۲۰۲۳ راه پرپیچ‌وخمی برای بازار رمزارز خواهد بود. علت اصلی بسیاری از مشکلات بازار رمزارز در سال ۲۰۲۲ این بود که پول زیادی در آن هدر رفت و کارهای سازنده کافی انجام نشد.
این موجب شد رفتارهای مخرب افزایش یابد، مانند اعطای وام بدون وثیقه به صندوق‌های تأمینی نامناسب و سرمایه‌گذاری در مبادلات متقلبانه بدون دقت کافی. در حال حاضر پول کمتری وجود دارد و این به شکل‌گیری رفتارهای بهتری منجر می‌شود.
وقتی سرمایه کمیاب‌تر باشد، صندوق‌های سرمایه‌گذاری و منابع توسعه‌دهنده روی امیدوارکننده‌ترین و مفیدترین پروژه‌ها متمرکز می‌شوند. در چنین شرایطی بدون اینکه بازار برای توکن‌های بی‌ارزش تورم پیدا کند، انگیزه برای ایجاد ارزش با استفاده از ابزارهای واقعی افزایش خواهد یافت.
دیفای تقویت شد
البته حباب‌ها بیهوده هم نبودند؛ تورم می‌تواند مفید هم باشد. برای مثال رونقی که در بازار ۲۰۲۲-۲۰۲۱ به وجود آمد، سیستم مالی جدید دیفای را تقویت کرد، اما این سیستم مالی غیرمتمرکز کاربران واقعی را هنوز به خود جذب نکرده و هنوز هم مبادله میان ارزهای دیجیتال، مهم‌ترین استفاده از بازار رمزنگاری‌شده است.
اکنون که قیمت‌ها کاهش یافته، تمرکز بر ایجاد ارزش خواهد بود، نه افزایش قیمت؛ بنابراین وقت آن است که بفهمیم چه چیزی در رکود می‌تواند ارزش ایجاد کند.
سال ۲۰۲۲ سال کشف هزاران راهی بود که کارساز نبودند.
لینک کوتاه: https://karangweekly.ir/3sgo