کارنگ رسانه اقتصاد نوآوری است. در کارنگ ما تلاش داریم کسب‌وکارهای نوآور ایرانی، استارتاپ‌ها، شرکت‌های دانش‌بنیان و دیگر کسب‌وکارها کوچک و بزرگی که در بخش‌های مختلف اقتصاد نوآوری در حال ارائه محصول و خدمت هستند را مورد بررسی قرار دهیم و از آینده صنعت، تولید، خدمات و دیگر بخش‌های اقتصاد بگوییم. کارنگ رسانه‌ای متعلق به بخش خصوصی ایران است.
ظهور فناوری‌های نوآورانه که بافت تمدن را تغییر می‌دهند و تلاش قدرت‌های مرکزی برای کنترل و وضع قانون برای آن داستانی به بلندای نژاد بشر است. با این وجود شاید هیچ فناوری در سال‌های اخیر به اندازه رمزارزها قربانی تلاش‌های بی‌رویه برای رگولاسیون بیهوده نبوده باشد؛ واقعیتی که به‌خوبی توسط نوآوران فعلی رمزارز نیز بازتاب یافته است.
در این مقطع کلیدی در ابتدای دهه ۲۰ قرن جاری، هنگامی که جنگ جاری نشانگر یک بحران جهانی است، می‌توان جنگ پنهان‌تری را هم در پس آن دید؛ روسیه که همواره با رمزارزها جنگ داشته و اوکراینی که در میان اولین کشورهایی بود که پروژه رمزارزهای ملی را با همکاری ریپل در دنیا شروع کرد.
در چنین وضعیتی که در آن عموم رگولاتورها به سخره گرفته می‌شوند و برخی از آینده‌ای که در آن رمزارزها توسط چنین سیاست‌مدارانی قانون‌گذاری شود، در هراس هستند، جنگ فعلی یک سؤال کلیدی را برای ما مطرح می‌کند؛ آیا جنگ میان روسیه و اوکراین، با همه عواقبش، می‌تواند راهنمایی برای یک روند رگولاسیون معقول باشد؟ برخی این‌طور فکر می‌کنند.
شمشیر دولبه
هر دو طرف به‌طور گسترده از رمزارزها برای پیشبرد اهداف خود در جنگ استفاده می‌کنند. در روز دوم پس از تهاجم روسیه بود که حساب رسمی دولت اوکراین در توییتر درخواست کمک در قالب بیت‌کوین، اتر و تتر کرد.
به گفته چوبانیان، مدیر صرافی «کونا» که میزبان والت‌های دولت اوکراین است، این حساب‌ها تاکنون در مجموع بیش از ۱۰۰ میلیون دلار کمک برای اوکراین جمع کرده‌اند. بر خلاف دیگر روندهای کمکی که با استفاده از ابزارهای مالی معمول صورت گرفتند و هفته‌ها برای رسیدن آنها انتظار کشیده شد، این کمک‌های مالی برای چند دقیقه در اختیار دولت و نیروهای مسلح اوکراین بود.
بسیاری از پناه‌جویان تنها به لطف بیت‌کوین بود که توانستند با سرمایه زندگی خود از این کشور فرار کنند. با صف‌های طولانی در بانک‌ها، این نسل عموماً جوان‌تر بود که دارایی‌های خانوادگی را به‌راحتی به رمزارز دلخواه تبدیل کرد و در آن سوی مرزها، در لهستان، رومانی و مجارستان به‌راحتی توانستند به آن دسترسی داشته باشند.
اما توانایی رمزارزها در نجات زندگی‌ها همچنین نیرویی است که به‌راحتی می‌تواند برای اهداف شرورانه‌تر استفاده شود. از زمانی که تحریم‌های شدید اقتصادی بر روسیه وضع شدند، مردم و حکومت این کشور به‌طور مستمر برای مقابله با ارزش در حال سقوط روبل دست به استفاده از رمزارزها زدند.
بسیاری معتقدند در غیاب شیوه‌های معمول خریدوفروش، بخش نظامی روسیه با استفاده از رمزارزها در بازار سیاه دست به خرید قطعات مورد نیاز برای بقای ماشین‌های جنگی خود در اوکراین می‌زند. آیا رمزارزها رام‌نشدنی هستند؟ آیا به‌طور ذاتی بی‌طرف‌اند و نمی‌توان آنها را به سمتی هدایت و قانون‌گذاری کرد؟ اما جواب این سؤالات پیچیده‌تر از یک «بله» یا «خیر» ساده است.
یک سؤال مسموم
برای بسیاری از هواداران رمزارزی، تنها مواجه‌شدن با این سؤالات مانند سم است و واکنش شدیدی را برمی‌انگیزد. عموم آنها می‌گویند که هرچه نباشد، هدف نهایی فناوری رمزارزها و بلاکچین به پایان‌رساندن یک روند گسترده غیرمتمرکز است؛ فضایی که در آن هیچ فرد و نهادی را نمی‌توان مسئول وضع قانون و اخلاقیاتی دانست که برای همه قابل قبول باشد.
در یک دنیای پست‌مدرن که در آن اخلاقیات از فردی به فرد دیگر متفاوت است، هیچ‌کس توانایی وضع قانون را برای همه ندارد و نخواهد داشت. رمزارزها آینه نهایی شخصیت بشری هستند؛ ابزاری که مانند بسیاری دیگر می‌تواند به‌خوبی یا بدی استفاده شود.
همان‌قدر که بیت‌کوین عزیز خانواده‌ای در حال فرار از جنگ است، همان‌قدر هم در دل کارتل‌های مواد مخدر و گروه‌های تروریستی جا دارد، اما بر خلاف ابزارهای دیگر، توانایی اعمال قانون بر آن محدود یا غیرممکن است. در این بین حرف رگولاسیون و رگولاتورها چیست؟
نوآوری دوطرفه
یکی از نوآوری‌هایی که بدنه رگولاتوری خلاق تاکنون با ابداع آن کمی تا قسمتی کار خود را آسان کرده، گروه‌های کاربری بسته است.
گروه‌های کاربری بسته در فضای رمزارزی معمولاً بر اساس یک باور یا ایده خاص عضویت خود را گسترش می‌دهند و می‌توانند در جوانب خاصی مؤثر باشند و برای مثال، توکن کلیما، بر این باور استوار است که دفع کربن توسط بشر باید فوراً به پایان برسد و در این راستا استفاده از آن نیازمند چنین تعهدی است و استخراج آن نیز از طریق شیوه‌های سبز صورت می‌گیرد.
ایجاد چنین توکنی توسط یک ائتلاف بین‌المللی و ارزشمند شدن آن می‌تواند روند رگولاسیون را مؤثرتر و عقلانی‌تر کند. با این حال حتی در چنین شرایطی، باز هم وجود سایر رمزارزهای ارزشمند این امکان را به متخلفان (در این مورد خاص روسیه) می‌دهد تا به‌راحتی تحریم‌های وضع‌شده را دور بزنند. با این حال شروع ناگواری برای بلوک رگولاتوری که به خرفتی شهرت دارد، نیست.
خط باریک میان ممکن و غیرممکن
از طرفی اولترا‌های رمزارزی را داریم که کماکان باور دارند روند رگولاسیون تأثیری بر رمزارزها نداشته و نخواهد داشت، اما واضح است که در بسیاری از زمینه‌ها رگولاسیون تأثیر مستقیمی داشته است. کافی است در عموم کشورها اقدام به ثبت‌نام در یک صرافی رمزارزی کنید تا ببینید که نزدیک به تمام اطلاعات شناسایی شما مطالبه می‌شود.
کافی است نگاهی به اخبار رمزارزی بیندازید تا مهاجرت استارتاپ‌ها را برای گریز از رگولاسیون ببینید. در بسیاری از حوزه‌های قانونی و اختیاری در غرب، از همین حالا نام الیگارش‌های روسی در فهرست تحریم‌هایی قیده شده که در صورت سرپیچی از آنها، صرافی‌ها با جریمه یا ممنوعیت کار مواجه خواهند شد.
در اروپا هر روز لایحه‌های سخت‌تر ارائه می‌شود و در چین و روسیه ممنوعیت‌ها در ابعاد مختلف اعمال می‌شوند. آنچه مورد توجه طرفداران رمزارزی افراطی است (مورد توجه آنهایی که رساله اولیه «هیدئو کوجیما» را تمام و کمال قبول دارند)، این حقیقت است که فرای همه این تلاش‌های رگولاتوری، همیشه می‌توان منفذی برای فرار از این رگولاسیون‌ها یافت.
همیشه والت‌های خصوصی و سرد وجود خواهند داشت. همیشه بازار سیاه برای نقد کردن خارج از ذره‌بین ناظران وجود خواهد داشت؛ منافذ فراری که به عقیده آنها در بلندمدت به قدر کافی به نظام اقتصادی و رگولاتوری آسیب وارد خواهد کرد تا آنها را تسلیم نظم نوین غیرمتمرکز خود کند.
جنگ؛ راهنما؟
اینجاست که بار دیگر به جنگ در حال وقوع در اوکراین برمی‌گردیم؛ جنگی که در لایه‌های پیچیدگی خود درس‌های بسیاری را برای آموختن در مورد آینده رگولاسیون دارد. از یک سو دو طرف درگیر، نماینده دو نگرش کاملاً متفاوت به رمزارزها هستند.
از طرفی دیگر، در بحبوحه جنگ هر دو اصل‌های بیان‌شده خود در خصوص رمزارزها را شکسته‌اند. اوکراینِ طرفدار نوآوری رمزارزها، به‌وفور از صرافی‌ها خواسته تا «تمام» روس‌ها را از سامانه خود بیرون کنند و روسیه که خود بخش‌های بسیاری از صنعت رمزارزی را در کشورش غیرقانونی کرده، هم به استخراج می‌پردازد و هم برای معادلات خود از رمزارزها استفاده می‌کند، در حالی که بانک مرکزی این کشور بارها دلیل ممنوعیت‌های اعمال‌شده را حفظ ارزش روبل اعلام کرده بود.
اگر این جنگ آن‌طور که بسیاری ادعا می‌کنند، سال‌های طولانی به طول بینجامد، بدون شک اولین میدان آزمایش «اخلاقی» رمزارزها، هم در سطح فرضی و هم عملی خواهد بود؛ میدانی که به‌خوبی تأثیر رگولاسیون فعلی را محک خواهد زد و همچنین به‌عنوان پنجره‌ای برای نظاره جهانی که در آن اتکا به رمزارزها بسیار بالاتر است، عمل می‌کند.
لینک کوتاه: https://karangweekly.ir/v2g1