کارنگ رسانه اقتصاد نوآوری است. در کارنگ ما تلاش داریم کسبوکارهای نوآور ایرانی، استارتاپها، شرکتهای دانشبنیان و دیگر کسبوکارها کوچک و بزرگی که در بخشهای مختلف اقتصاد نوآوری در حال ارائه محصول و خدمت هستند را مورد بررسی قرار دهیم و از آینده صنعت، تولید، خدمات و دیگر بخشهای اقتصاد بگوییم. کارنگ رسانهای متعلق به بخش خصوصی ایران است.
هر ساله گزارش مفصلی پیرامون وضعیت زنان در محیط کار و چالشهای رسیدن به مناصب بالای سازمان از سوی موسسه مشاوره مدیریت مککنزی ارائه میشود.
امسال اما در بخشی از این گزارش، سؤال مهمی به نقل از یک خانم کارمند مطرح شده که مضمون آن این است: «سؤال همیشگی من این است که برای پیشرفت، ارتقا و انتخابشدن بهعنوان مدیر، دقیقاً باید چه اقدامی انجام دهم؟»
این پرسش ساده نشانگر یک گسل بزرگ ذهنی و اجتماعی و فرهنگی در سازمانهاست. سازمانهای ایرانی و غیرایرانی هیچکدام پاسخ مشخص عملی برای این سؤال ندارند.
شاید در تئوری یا در فرایند ارزیابی شایستگیهای فردی، فاکتورهای مشخص و شفافی برای سنجیدن توان و قابلیت نیروی کار خانم وجود داشته باشد، اما لایههای پنهان اجتماعی و فرهنگ سازمانی، بسیار قویتر از شاخصها و امتیازات فرایند گزینش و ارزیابی عمل میکنند.
این سؤال مهم، جواب پیچیدهای دارد. اگر برای مردان نظم سازمانی، تخصص، همکاری تیمی، هوش اجتماعی، قدرت مذاکره، مسئولیتپذیری و تمامکننده بودن در کارها شاخصهای لازم و کافی برای ارتقا باشند، همین شاخصها برای زنان لازم و غیرکافی هستند. اما عامل دیگر چیست؟
ذهنتان را از برداشتهای جنسیتزده خالی کنید. در سازمانهایی که امنیت جنسی برای همه زنان برقرار است و هیچگونه چالش و تعرض جنسی نیز در سازمان دیده نمیشود و هر دوجنس در امنیت و احترام کامل همکاری میکنند، باز هم این سؤال مهم مطرح است.
در این گزارش نقل شده که زنان امروزی بیشتر از زنان چند سال پیش خواهان ارتقای شغلی و پیشرفتاند و یکی از فاکتوهای آزاردهندهای که این روزها بیشتر خود را نمایان میکند، ابهام سنجههای پیشرفت برای زنان در محیط کار است. گویا هرگز این سنجهها بهصورت مشخص برای زنان تعریف نشدهاند.
این گزارش اضافه میکند که این ابهام و چالش دردناکتر میشود، وقتی که زنان با مخالفتهای اجتماعی و فرهنگی در مسیر پیشرفت نیز مواجه میشوند. گویا جاهطلبی و اشتیاق به پیشرفت در محیط کار، یک عامل مضموم برای زنان است و مبارزه با این نگاه اجتماعی، انرژی زیادی از زنان هدر میدهد.
و دردناکتر اینکه اگر زنان بر این چالش فائق شوند، تازه به سد ابهام فاکتورهای پیشرفت برخورد میکنند. این سد به دلیل ابهام، نه قابل رؤیت است و نه قابل تعریف و نه قابل حلکردن. به همین دلیل است که بعد از سالها مطالعه در باب پیشرفت زنان در محیط کار، بهعنوان یکی از مهمترین موانع مسیر مطرح میشود.
اما شاید حلکردن این مسئله با مشاهده و آزمایش معکوس چندان مشکل نباشد. اگر به دنبال ساختن یک سازمان عادلانه هستید، لطفاً از امروز به این مسئله دقت کنید و به پرسشهایی که در ادامه میآیند، پاسخ دهید.
- آیا در سازمان شما، مردان باتجربه کمتر نسبت به همکار زن خود، مدیر میشوند؟
- آیا مدیران مرد شما تحصیلات کمتری از زنان همکار خود دارند؟
- کیفیت انجام وظایف محوله به زنان در سازمان شما، بالاتر از کیفیت وظیفهای که به صورت شخصی به مدیر مرد میسپارید، نیست؟
سؤالات بسیاری وجود دارد که ما میتوانیم با فکر کردن به آنها، چالشهای این مسیر را شناسایی کنیم تا سازمان عادلانهای بسازیم.