کارنگ رسانه اقتصاد نوآوری است. رسانهای که نسخه چاپی آن هر هفته شنبهها منتشر میشود و وبسایت و شبکههای اجتماعیاش هر ساعت، اخبار و تحولات این بخش از اقتصاد را پوشش میدهند. در کارنگ ما تلاش داریم کسبوکارهای نوآور ایرانی، استارتاپها، شرکتهای دانشبنیان و دیگر کسبوکارها کوچک و بزرگی که در بخشهای مختلف اقتصاد نوآوری در حال ارائه محصول و خدمت هستند را مورد بررسی قرار دهیم و از آینده صنعت، تولید، خدمات و دیگر بخشهای اقتصاد بگوییم. کارنگ رسانهای متعلق به بخش خصوصی ایران است.
امیرحسین داوودیان، معاون مدیرعامل بانک تجارت در رویداد ۹ ژانویه درخصوص فینتکها و دارایی دیجیتال با تأکید بر استفاده از بدنه بزرگتر اقتصادی کشور در حوزه بلاکچین، گفت: «این امر به معنای خلق ارزش برای کاهش هزینهها از طریق بلاکچین است؛ به عبارت دیگر ایجاد ارزش اقتصادی بهواسطه پروژههای حوزه بلاکچین. این اقدام میتواند منجر به ایجاد جریان جدیدی در فینتک کشور شود که فراتر از تبدیل رمزارز به ریال باشد.»
او در مورد الگوهای جهانی کشور ما در توسعه بلاکچین صحبت کرد و گفت: «قبل از اینکه روی صحنه بیایم، برای یادگیری طرز کار این «پوینتر» لیزری روی دست بقیه نگاه میکردم تا در اولین تلاش موفق به استفاده از آن شوم؛ این سؤال به ذهنم رسید که «ما در حوزه کریپتو و بلاکچین از روی دست چه کسی نگاه کردهایم؟» من میخواهم یک پیام کوچک را منتقل و چند نکته را مطرح کنم. من بهعنوان یک بانکدار، اینطور تصور میکنم که یکسری دارایی در قالب «کریپتو» وجود دارد و صرافیها برای جذب آن با یکدیگر رقابت میکنند. هرچه دارایی بیشتری بیاید، خدمات زیادتری میفروشند. در این شرایط، نوآوری صرافیها در جریان رقابت شکل میگیرد؛ یعنی سعی دارند این داراییها نقدپذیری بهتری داشته باشد و مبنایی برای دریافت اعتبار شود.»
ترس از دلاریزه شدن پول ملی
معاون مدیرعامل بانک تجارت با اشاره به اینکه من بهعنوان یکی از بازیگران صنعت در تسهیل روند یا در جلوگیری از روند فعال بودهام و میفهمم که تمام تلاشها منحصر به همین دو مورد نقدشوندگی و اعتبار است، گفت: «در تمام فعالیتها و بازارهای مرتبط با تکنولوژی بلاکچین میبینیم که بزرگترین حجم آن در صرافیها انجام میشود و البته در دنیا نیز همینطور است و صرافیها بر سر همین مسئله با یکدیگر رقابت میکنند. اما بازی از یکجا سختتر شد. از جایی که سراغ بازار سنتی پول رفتند تا روی این دارایی کارت صادر کنند و اعتبار بدهند. اینجاست که تداخل بیشتری با سیاستهای پولی کشور پیدا میکنند و نوعی ترس از «دُلاریزه شدن پول ملی» به وجود میآید. حالا بیایید تا اینجای داستان و اینجای دغدغه را نگه داریم و سراغ بخش دیگر برویم. به عبارت دیگر، تمام مواجهه ما با دنیای بلاکچین مربوط به حوزه «ترید» بوده است. وقتی میگوییم ۱۲ یا ۱۵ میلیون ایرانی تجربه مبادله دارایی دیجیتال را دارند، در مورد ترید کریپتوکارنسیهای غیرایرانی حرف میزنیم که مبنای مبادله همه آنها دلار است.»
سابقه مورد توجه قرار گرفتن بلاکچین در کشور
امیرحسین داوودیان درباره مورد توجه قرار گرفتن بلاکچین توسط دولتها خاطرنشان کرد: «حالا بیایید به قصه بلاکچین برگردیم که من متخصص آن نیستم، ولی درک خودم را از ماجرا میگویم. شاید از سال ۲۰۱۷ یا ۲۰۱۸ بود که اقبال زیادی به این سمت اتفاق افتاد و این اقبال به خاطر رشدهای عجیب و غریب بازار بود که تودهها را درگیر میساخت. از همان زمان، مزیتهای بلاکچین در معرض توجه دولتها قرار گرفت. اختیارات سیستم پولی که تاکنون در انحصار دولتها بود، الان به چالش کشیده میشد. من میخواهم داستان را از منظر «پول» تعریف کنم.»
داستان پول
داوودیان درباره تعریف پول عنوان کرد: «به طور خلاصه، پول بهعنوان مبنایی برای ذخیره ارزش به میان آمده که مردم تمام داشتههای خود را از طریق آن به «ارزشهای قابل انتقال» تبدیل میکردند. یک زمان، طلا نقش «ذخیره ارزش» را داشت ولی چون نقل و انتقال طلا دشوار است و ملاحظات مختلفی را به دنبال میآورد، یکسری ارزهای ملی به پشتوانه طلا صادر شدند و از یکجا به بعد، این پشتوانه کنار رفت.»
معاون مدیرعامل بانک تجارت در ادامه اظهار کرد: «دوستانی که داستان پول را میدانند، مطلعاند که در قرن گذشته، ناگهان رابطه ارزهای ملی با طلا حذف شد و عمده اتصال آنها به اقتصاد ملی بود؛ یعنی اینکه اگر یک دلار در دست داشته باشیم، ارزش آن دلار را اقتصاد آمریکا تعیین میکند و اگر یک ریال در اختیارمان قرار گیرد، ارزش آن را اقتصاد ایران تعیین میکند و اگر یک یورو داشته باشیم، ارزش آن را اقتصاد اتحادیه اروپا تعیین خواهد کرد. بعداً هیچ تکنولوژی دیگری نتوانست جای پول را بگیرد. کسی به این توفیق نرسید که جایگزینی برای پول معرفی کند، اما اقتصاد کریپتو آمده تا جایگزین پول شود و توان جایگزینی را دارد.»
رمزارز؛ جایگزینی برای پول
معاون مدیرعامل بانک تجارت با ذکر مصادیق جایگزینی رمزارز بهعنوان پول، توضیح داد: «شما الان میتوانید ارزش اقتصادی را به جای تبدیل به ارز یک کشور، تبدیل به یک توکن کنید. یک زمان بود که میگفتیم اگر یک شرکت خیلی خوب کار کند و ارزش اقتصادی زیادی به وجود آورد، میتواند به بورس برود، IPO شود، پول مردم را در اختیار بگیرد و از این مسیر به تأمین سرمایه برسد. امروز پروژههای رمزارز و بلاکچین نیازی به خلق ارزش اقتصادی تا قبل از تأمین مالی ندارند. با یک وایتپیپر ارزش اقتصادی خود را نشان میدهند و تأمین مالی میکنند؛ حتی گاهی این کار را از طریق یک کامیونیتی انجام میدهند. این تکنولوژی توانسته فعالان بازار را توانمند سازد تا ارزشهای اقتصادی خود را به انتشار برسانند. این یعنی انتشار توکن روی ارزشهای اقتصادی؛ به عبارت دیگر، یعنی تولید پول.»
امیرحسین داوودیان در ادامه بیان کرد: «تا امروز، پول منحصر به ارزهای ملی بوده که به نام «فیات» (FIAT) خوانده میشوند، ولی این رابطه اکنون در معرض چالش است. ارزش بازار کریپتوکارنسی، اگر تبدیل به دلار شود، بالغ بر 7/1 تریلیارد دلار خواهد بود. این رقم در برابر دیگر بازارهای پولی خیلی بزرگ نیست. مثلاً بازار پول دنیا 20 تریلیون دلار و املاک و مستغلات حدود 300 تریلیون دلار است، پس هنوز جایگاه جدی ندارد. ولی آیا میتواند جای بقیه را بگیرد؟ ما در این بازی چه موضعی باید بگیریم؟ مثالهای متعددی از این نکته وجود دارد که چنین خلق ارزش اقتصادی، ابتدا در پروژهها مورد استفاده قرار گرفته و سپس منتهی به انتشار شده و بعد به صرافیها آمده و در صرافیها لیست شدهاند. شما این نمونهها را میشناسید. بسیاری از آنها را خریدوفروش میکنید و در تحلیل فاندامنتال کریپتوکارنسی به آنها اشاره دارید.»
نبودن خلق ارزش و جلب سرمایه در حوزه کریپتوی کشور
داوودیان با اشاره به اینکه آنچه من در بازار غایب میبینم، همین رابطه بین خلق ارزش و جلب سرمایه است، گفت: «چیزی که باعث شکست ما شده این است که در ایران از چنین تکنولوژیای برای خلق ارزش استفاده نمیکنیم؛ صرفاً آن را بهعنوان یک ابزار ترید یا راه پولدار شدن میشناسیم. آیا بلاکچین واقعاً برای پولدار شدن است یا نه؟ عمده کسانی که به سمت آن میروند، دنبال پولدار شدن هستند. از این ۱۵ میلیون که کریپتوکارنسی خریدند و ترید کردند، مهمترین دلیلشان همین بود که کموبیش امیدی به حفظ ارزش پول فیات نداشتند و تصور کردند که آنجا میتوانند قمار بزرگتری انجام دهند و فایده بیشتری ببرند. از مسیر رگولیشن و از هر مسیر دیگر باید به این موضوع پرداخته شود، ولی آیا فرصتهای مهم دیگری برای خلق ارزش اقتصادی با این تکنولوژی وجود دارد؟ ما چه اندازه به آن فرصتها پرداختهایم؟»
او با اشاره به اینکه ما یکی دو پروژه در همین رابطه در بانک تجارت شروع کردهایم، تأکید کرد: «ما به دنبال مولدسازی داراییها، توکنایز کردن داراییهای بانک و این نکته هستیم که چنین داراییهایی را به چرخه اقتصادی وارد کنیم. اینها با سیاستهای ملی سازگاری دارد، ولی در سمت عرضه و بازار چقدر توانمندی وجود دارد؟ در بانک پارسیان یکی دو کار انجام شده است. یک نقشه راه خوب برای رسیدن به فینتک، برای اینکه فقط دنبال تبدیل کریپتوکارنسی به ریال نباشیم این است که بازارهای با پتانسیل بالا جهت خلق ارزش اقتصادی را بشناسیم و از این تکنولوژی در آنجا بهره ببریم. دو صنعت جدی در این حوزه وجود دارد که در دو روز اخیر به تفصیل درباره آنها صحبت شده؛ یکی اسمارتکانترکتها و دیگری توکنایز کردن داراییها.»
آینده سبک زندگی غیرمتمرکز
امیرحسین داوودیان در این خصوص عنوان کرد: «من اینطور میپرسم که چند نفر از ما وارد تعاملاتی شدهایم که قرارداد هوشمند در آنجا وجود دارد؟ اصلاً چقدر در دسترس است؟ چه اندازه در کشور موجود است؟ تا چه حد میتوان از آن استفاده کرد؟ در قراردادهای تجارت و قراردادی که یک توزیعکننده با یک عرضهکننده میبندد چه اندازه استفاده میشود؟ بینهایت فرصت در آنجا هست و حتی میتوانند برای ارزشی که خلق میکنند، قدرت انتشار هم داشته باشند، ولی تا به حال کار مشخصی در کشور صورت نگرفته که روی رادار ما قرار گیرد.»
او در پایان گفت: «من اگر بخواهم پیشنهادی بدهم که از بدنه بزرگتر اقتصادی هم استفاده شود، خلق ارزش برای کاهش هزینهها از طریق بلاکچین است؛ یعنی ایجاد ارزش اقتصادی بهواسطه پروژههای حوزه بلاکچین. از تمام کسانی که در زمینه اسمارتکانترکتها و prop-tech به صورت جدی کار کردهاند دعوت میکنم که به ما و بقیه آنهایی که این حوزه را نمیشناسند مشورت بدهند. شاید خیلیها تصور میکنند این حوزه به آنها ربط ندارد، در حالی که اینطور نیست و میتواند سهم بزرگی از ارزشهای اقتصادی را برایشان به ارمغان آورد. خوب است که این افراد، خدمات خود را معرفی کنند تا به جریان جدیدی در فینتک کشور برسیم؛ فراتر از صرفاً تبدیل رمزارز به ریال.»