شبکه نمایش خانگی برنده روزگار کرونا

یکی از مهم‌ترین بخش‌هایی که از ابتدای شیوع کرونا توانست در حوزه اقتصادی به موفقیت‌های چشمگیری دست پیدا کند، بدون شک شبکه نمایش خانگی بود. در این میان دو رسانه «فیلیمو» و «نماوا» را باید مهم‌ترین شبکه‌های نمایش خانگی آثار تصویری در ایران دانست که روزگاری دوست و شریک هم بودند، اما حالا دو رقیب جدی در عرصه آثار تصویری محسوب می‌شوند.

از بین این دو پلتفرم، آمارهایی را روابط عمومی «فیلیمو» منتشر کرده که به اعتبار این آمارها می‌توان گفت این شبکه نمایش خانگی در سال کرونا با افزایش میزان استقبال از سوی مخاطبان مواجه شده است. در این گزارش نگاهی به این اعداد و ارقام خواهیم داشت.

شروع ماجرای اکران آنلاین
پدیده اکران آنلاین در ایران با فیلم «خروج» ساخته ابراهیم حاتمی‌کیا در ۲۴ فروردین سال گذشته کلید خورد و ادامه پیدا کرد. طرح «سینما ماشین» هم کمی بعد اجرا شد، اما به نظر می‌رسد وجه تبلیغاتی و نمایشی آن در اولویت قرار داشت و به جز تجربه کمی هیجان‌انگیز و زودگذر، دستاورد دیگری نداشت.

اما اکران آنلاین و نمایش فیلم‌های سینمایی تازه و بعدها سریال‌های اختصاصی از طریق سامانه‌های اینترنتی پخش فیلم، توانست خیلی زود گوی سبقت را از حریفان برباید.

آمارها چه می‌گویند
آمارها و ارقام نشان می‌دهند که در بازه زمانی ۷ اسفند ۹۸ تا ۱۵ فروردین ۹۹، میانگین دقیقه تماشای روزانه در فیلیمو نسبت به بازه زمانی مشابه ماه گذشته، رشدی در حدود ۶۵ درصد داشته است. این بازه زمانی همزمان با آغاز جدی شدن موج شیوع ویروس کرونا در ایران و اولین برنامه اعمال محدودیت‌ها در کشور بوده است.

قرنطینه خانگی در ایام عید، دقیقا در همین بازه زمانی اتفاق افتاده و مشاهده می‌کنیم که مردم در این دوره بیش از هر زمان دیگر به تماشای فیلم و سریال روی آورده‌اند. همچنین افزایش ۶۵ درصدی دقیقه تماشا در فیلیمو، به‌ طور حدودی با افزایش ۳۵ درصدی تماشا از طریق تلویزیون‌های هوشمند نیز همراه بوده است.

جالب است بدانید که در اسفند ۹۸ – یعنی آغاز شیوع کرونا در ایران – رکورد حجم مصرف اینترنت در فیلیمو با بیش از 48 میلیون گیگابایت در یک‌ ماه شکسته شد!

بر اساس آنچه فیلیمو منتشر کرده است، در آذر سال ۹۹، بیش از یک‌میلیون ‌و 100 هزار کاربر فعال داشته و نسبت به سال قبل، تعداد کاربرانش 5/2 برابر شده است. اگر برای هر اشتراک فیلیمو به‌ طور میانگین 5/2 نفر استفاده‌کننده در نظر بگیریم، ماهانه حداقل نزدیک به 7/2 میلیون نفر بیننده فیلیمو هستند

در فهرست 10 فیلم پربازدید سال قبل فیلیمو، «مطرب» با 105 میلیون دقیقه در صدر است و از بین 10 فیلم سینمایی ایرانی پرطرفدار، تنها یکی از آن‌ها در ژانر طنز نیست و آن‌ هم «شبی که ماه کامل شد» است. بقیه این فهرست را فیلم‌های کمدی پر کرده‌اند. نکته مهم و قابل‌توجهی که نیاز مخاطب به خنده و شادی را مخصوصا در شرایط زندگی کرونایی نشان می‌دهد و البته که می‌تواند حاوی پیام‌های صریحی برای سینما و تلویزیون ایران باشد.

البته از کنار این عدد نباید به‌سادگی گذشت. کافی است بدانیم که مدت‌زمان فیلم «مطرب» 107 دقیقه است و با تقسیم عدد بازدید کلی به زمان فیلم، به رقم حدودی 981 هزار نفر می‌رسیم. یعنی حدودا یک‌سوم تماشاگرانی که این فیلم را در سینما دیده‌اند.

افزایش اشتراک و ریزش مخاطبان؟
در اسفندماه سال 99 حق اشتراک دو پلتفرم فیلیمو و نماوا ناگهان بیش از صددرصد افزایش یافت و از ۲۵ هزار تومان به حدود ۶۰ هزار تومان رسید. این افزایش قیمت اعتراض بسیاری از کاربران را در پی داشت.

اما ماجرا به همین‌جا ختم نشد و در فروردین 1400 فیلیمو دوباره حق اشتراک خود را افزایش داد و حق اشتراک ۵۹ هزار تومانی این پلتفرم، حالا به ۹۹ هزار تومان رسیده است. این یعنی با احتساب ۹ درصد مالیات بر ارزش افزوده، حق اشتراک ماهانه فیلیمو حدود ۱۱۰ هزار تومان می‌شود که به معنای افزایش ۶۰ درصدی تعرفه اشتراک ظرف یک ماه است.

بسیاری از کارشناسان معتقدند که این افزایش قیمت نامتعارف، سبب ریزش جدی مخاطبان مخصوصا در پلتفرم «فیلیمو» خواهد شد و حالا باید صبر کرد و دید آمار فوق‌العاده استقبال کاربران از این سامانه تا کجا دوام خواهد آورد.

استقبال از پلتفرم‌های پخش آنلاین ادامه دارد؟
سؤال مهمی که بعد از مشاهده افزایش میزان استفاده کاربران از شبکه‌های نمایش خانگی و رسانه‌های پخش فیلم در جهان مطرح می‌شود این است که این افزایش آمار چقدر ماندگار خواهد بود.

بر اساس گزارش وبسایت the verge، شرکت نتفلیکس در سال گذشته به سهامدارانش این‌گونه هشدار داده بود: «بخش زیادی از رشد ناشی از قرنطینه خانگی پس از لغو سیاست‌های تعطیلی در کشورها، به‌سرعت رو به کاهش خواهد رفت؛ این به آن معناست که نرخ تماشای محتوا و رشد عضویت در سرویس نتفلیکس پس از پایان قرنطینه و خانه‌نشینی شهروندان با سرعت زیادی کاسته خواهد شد.»

این نگرانی شرکت نتفلیکس بود که در زمان شیوع ویروس کرونا با رشد قابل‌توجهی در تعداد مشترکان و سودآوری خود مواجه شد. نتفلیکس تنها پنج ماه پس از آغاز شیوع کرونا در جهان اعلام کرد که در زمان شیوع گسترده این ویروس و اعمال سیاست‌های قرنطینه، 8/15 میلیون مشترک جدید جذب کرده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۲۲ درصد افزایش داشته است. بنا بر اعلام نتفلیکس، این رقم دو برابر پیش‌بینی‌های صورت‌گرفته از سوی کارشناسان و تحلیلگران فعال در حوزه فناوری بود. نتفلیکس در سطح کشورهای مختلف جهان بیش از ۱۸۰ میلیون مشترک دارد.

درآمد نتفلیکس در نخستین فصل سال‌ جاری میلادی نیز 77/5 میلیارد دلار گزارش شده که بیشتر از پیش‌بینی‌های قبلی بوده است. اما پیش‌بینی کارشناسان این شرکت درست بود. نتفلیکس به‌تازگی اعلام کرد با سرعت افزایش مشترکان جدید در سه ماه نخست سال ۲۰۲۱ مانند گذشته نیست و روند صعودی آمار مشترکان در دوران کرونا متوقف شده است.

این شرکت در سه ماه نخست امسال، چهار میلیون مشترک جدید کسب کرد که این آمار دو میلیون نفر کمتر از مشترکانی است که برای این مدت برآورد شده است. همچنین این آمار نیمی از آمار هشت میلیون مشترک جدیدی است که در سه ماه پایانی سال ۲۰۲۰ به این سرویس ملحق شدند.