وب 3 راه‌حل‌های خود را اجرا می‌کند

حذف واسطه‌ها در وب 3 نه‌تنها بدون چالش نیست، بلکه کاری است بسیار پردردسر. حذف واسطه برای وب 3 در جهانی که اقتصادش متمرکز است، قوانینش در سراسر دنیا متفاوت است و حفظ حریم خصوصی در آن به‌سادگی ممکن نیست، بی‌دردسر نیست.

1- اولاً مکانیسم‌های اقتصادی ما متمرکز است؛ دولت‌ها و بانک‌ها به واسطه سیاست‌های پولی بر جریان‌های مالی تأثیرگذارند. چنین اقتصاد متمرکزی امکان حضور در وب 3 را ندارد. در مقیاس کوچک‌تر هم همین مشکلات وجود دارد. برای مثال وقتی آمازون در ارتباط با یک فروشنده به‌عنوان واسطه عمل می‌کند و قانون‌هایی را تعیین می‌کند، اگر به‌یکباره حذف شود، به‌سختی می‌توان با فروشنده مورد نظر بر سر کالا و قیمت به توافق رسید.

2- در فضای غیرمتمرکز وب 3، افراد از سراسر دنیا به شبکه متصل می‌شوند؛ از ایران، چین، آمریکا، آفریقای جنوبی و…؛ هر یک از این کشورها قوانین خاص خودشان را دارند. حال سؤال اینجاست که در این فضای غیرمتمرکز قانون کجا باید رعایت شود؟ بر سر چه قواعدی قرار است توافق کنیم؟

3- در وب 2 اگرچه شرکت‌هایی مثل فیس‌بوک اطلاعات ما را به شرکت‌های تبلیغاتی می‌فروشند، اما حداقل از اطلاعات ما در برابر دیگران هم محافظت می‌کنند. حالا اگر فیس‌بوک نباشد، چه اتفاقی می‌افتد و ما چگونه می‌توانیم از اطلاعات خودمان مراقبت کنیم؟

4- بحث دیگر ذخیره‌سازی اطلاعات در سرورهای متمرکز است. امروز اطلاعات ما در سرور مرکزی شرکت‌هایی مانند فیس‌بوک و گوگل و… ذخیره می‌شود. حال اگر این شرکت‌ها و سرورهای متمرکزشان نباشند، چه اتفاقی می‌افتد؟

راه‌حل مهم وب 3 برای مشکلاتی که گفته شد، بلاکچین‌ها هستند. بلاکچین‌ یک شبکه غیرمتمرکز و سیستمی برای تبادل و ذخیره اطلاعات است که به‌سادگی قابل ‌دستکاری و تقلب نیست و پایه وب 3 را شکل می‌دهد. وب 3 با اتکا بر بلاکچین برای مسائل گفته‌شده راه‌حل‌های مشخصی را ارائه داده است؛ در ادامه به این راه‌حل‌ها اشاره می‌کنیم و درباره هرکدام پروژه‌های مشخصی را مثال می‌زنیم تا شیوه عملکرد وب 3 برایتان روشن شود.

در زمینه اقتصاد، وب 3، ارزهای رمزنگاری‌شده یا ارزهای دیجیتال را معرفی کرد. ارز دیجیتال مثل پول است، اما برخلاف پول غیرمتمرکز است و تراکنش‌های آن همتا‌به‌همتاست. یعنی نهاد واسطه‌ای مثل بانک و دولت وجود ندارد و برای مبادله آنها تصمیم‌گیری نمی‌کند. تنها کافی است که کاربران برای مثال یک ارز دیجیتال مثل بیت‌کوین را به رسمیت بشناسند؛ در نتیجه بیت‌کوین به یک سیستم اقتصادی تبدیل می‌شود که می‌توان در آن معامله کرد.

در زمینه قوانین و مقررات، وب 3 قراردادهای هوشمند (Smart Contract) را معرفی کرد. این قراردادها اگرچه در چارچوب قوانین قضایی کشورها قرار نمی‌گیرند و اساساً با آنها فرق دارند، اما می‌توانند برای تبادلات میان ما قواعدی را وضع کنند. برای مثال یک قرارداد هوشمند تعیین می‌کند که اگر فرد A به فرد B فلان محصول را بدهد، فرد B به فرد A باید فلان‌قدر پول بدهد.

بلاکچین اتریوم مبدع قراردادهای هوشمند است و برای نخستین‌بار این امکان را به وجود آورد که میان افرادی که در شبکه هستند، چنین قواعدی به‌صورت خودکار وضع شود. مثلاً کاربر شماره 1 فضای ذخیره‌سازی خود را در اختیار شبکه یا کاربر شماره 2 می‌گذارد و در ازای آن توکن یا ارز دیجیتال دریافت می‌کند.

در زمینه حریم خصوصی هم الگوریتم‌های بلاکچین به ما کمک می‌کنند که از اطلاعات خودمان محافظت کنیم. در این شبکه دیگران برای استفاده از اطلاعات ما، به اجازه ما نیاز دارند. از پروژه‌هایی که در این زمینه به کاربران کمک می‌کند، کیپ‌نتورک (Keep Network) است. کیپ‌نتورک شبکه‌ای برای ذخیره‌سازی و رمزنگاری اطلاعات خصوصی شما در یک بلاکچین عمومی است. اگر می‌خواهید اطلاعات‌تان در بلاکچین در برابر دیگران محرمانه باشد، کیپ‌نتورک آن را برای شما رمزنگاری می‌کند و مالکیت آن نیز در دست خودتان است.

در زمینه ذخیره‌سازی، وب 3 امکان ذخیره‌سازی غیرمتمرکز را به وجود آورده است. یعنی کاربران اطلاعات‌شان را در فضای رایانه خود ذخیره کنند و وقتی به شبکه متصل می‌شوند، آن را به‌صورت همتابه‌همتا با یکدیگر تبادل کنند. در نتیجه نیاز به سرور مرکزی واسطه‌هایی مثل فیس‌بوک، گوگل و… جهت ذخیره‌سازی رفع می‌شود.