گرفتن فیلم و عکس از وقایع و رویدادها میلی است که تقریبا در نهاد همه وجود دارد. توریست‌ها اما علاقه ویژه‌ای به ثبت کردن لحظه‌های سفر خود دارند. یا خودشان از خودشان عکس و فیلم می‌گیرند یا از دیگران می‌خواهند پشت چشمی دوربین قرار گیرند و از سوژه‌ای که خودشان باشند، فیلم و عکس بگیرند.
کسب‌وکار «توریسم فیلم» اما این کار را به صورت حرفه‌ای با تجهیزات کامل و تیم تخصصی انجام می‌دهد. استارتاپی که سعید اسکندری و همسرش، مریم اکبری، دو سال پیش راه‌اندازی کرده‌اند تا با مستندسازی از حضور گردشگران در ایران، ظرفیت‌ها و جاذبه‌های گردشگری کشور را به جهانیان نشان دهند و برای این صنعت گردشگری ارزش افزوده ایجاد کنند.
سعید اسکندری ادبیات نمایشی خوانده و به گفته خودش فیلمسازی را از نوشتن آغاز کرده است. بعد از دانشگاه چند سالی در حوزه سریال‌سازی و تهیه‌کنندگی و کارگردانی در تلویزیون و بعدها مستندسازی برای پژوهشگاه فضایی کشور بوده، اما چون به عکاسی و سفر علاقه داشته، همه این‌ها را به یکدیگر پیوند زده و حاصلش توریسم فیلم شده است.
آن‌ها در یکی از سفرهایی که به اروپا داشتند، به ایده توریسم فیلم می‌رسند. ایده‌‌ای که اساس آن نیاز به حضور شخص سومی برای فیلمبرداری و عکاسی در هنگام سفر بود. اسکندری می‌گوید: «در سفرمان دوربین حرفه‌ای همراهمان داشتیم و دوست داشتیم از لحظه‌ها و موقعیت‌های مختلفمان به صورت حرفه‌ای فیلم و عکس تهیه کنیم، اما امکان حضور هردو نفرمان در عکس‌‌ها و فیلم‌ها وجود نداشت.
آنجا فکر کردیم کاش کسی از ما فیلم و عکس می‌گرفت و ما هم لذت حضور در لحظه و زندگی کردن در آن را از دست نمی‌دادیم. بعد از بازگشت به ایران این ایده جدی‌تر شد و با خودمان گفتیم به احتمال زیاد توریست‌هایی هم که به ایران می‌آیند با همین خلأ روبه‌رو می‌شوند و بهتر است ما این کار را برای دیگران انجام دهیم.»
همه‌چیز حالت طبیعی و مستند دارد
توریسم فیلم، تلفیقی است از گردشگری و فیلمسازی که در تمام طول سفر توریست‌ها را همراهی می‌کند و به مستندنگاری حضورشان در اماکن و جاذبه‌ها و موقعیت‌های مختلف می‌پردازد و تجربه‌های واقعی آن‌ها را به محتوایی ویدئویی در قالب فیلم مستند تبدیل می‌کند.
اسکندری می‌گوید: «شعار ما این است که خاطرات سفر را ثبت می‌کنیم. سعی ما بر این است که به دور از شو و تبلیغات و نمایش، تجربیات روزمره توریست‌ها و حضورشان در ایران را به صورت خلاقه و در لحظه به صورت مستند ثبت کنیم. گروه فیلمسازی پابه‌پای گردشگران سفر می‌کند و از سفرشان فیلم مستند حرفه‌ای تهیه می‌کند. این نوع فیلمسازی سخت‌تر است.
همه‌چیز حالت جنگی و مستند دارد، چیزی از پیش تعیین‌شده نیست و همیشه هم آماده هستیم که در موقعیت‌های مختلف از توریست‌ها فیلمبرداری کنیم. در فیلم‌هایی که می‌سازیم، خود توریست بازیگر است و بدون هیچ بازی یا اغراق کردنی اتفاقات و لحظات ناب ثبت می‌شود.»
مخاطبان توریسم فیلم
اشخاص، آژانس‌ها و تورها و کسب‌و‌کارهای گردشگری مخاطبان توریسم فیلم هستند. این کسب‌وکار هر نوع محتوای ویدئویی یا تصویری که گردشگران داخلی یا خارجی یا آژانس‌ها یا صاحبان کسبوکارها نیاز داشته باشند، در اختیارشان قرار می‌دهد. اسکندری در توضیح می‌گوید: «مهم‌ترین خدمات ما تهیه فیلم‌های مستند سفر برای گردشگران است.
در این زمینه با برخی از آژانس‌های گردشگری ارتباط برقرار می‌کنیم و با آن‌ها قرارداد می‌بندیم که اگر گردشگری نیاز به مستند سفر داشت، این کار را برای آن‌ها انجام دهیم. سطح دیگر، ساخت فیلم به سفارش اماکن توریستی است.
برای مثال اگر کسی بخواهد اقامتگاه بومگردی خود را افتتاح کند، ما به صورت حرفه‌ای و با بازیگران بومی فیلم آن را می‌سازیم و به صاحبان کسبوکارها می‌دهیم تا برای تبلیغات و جذب توریست از آن استفاده کنند. حتی این توانایی را داریم که اگر تورهای داخلی وارد اقامتگاهی می‌شوند و از آنجا خدمات می‌گیرند، ما فیلمشان را به شکل حرفه‌ای بسازیم.»
توریسم فیلم با سرمایه محدود بنیان‌گذاران آن راه‌اندازی شده و آن‌طور که اسکندری می‌گوید تاکنون سرمایه‌ای جذب نکرده‌اند. او در این خصوص توضیح می‌دهد: «ما تاکنون سراغ سرمایه‌گذار نرفته‌ایم، چراکه سرمایه اصلی‌مان نیروی انسانی، تجربیات و تجهیزات است.
از طرفی نیز معتقدیم زمینه کاری‌مان با توجه به فرهنگ متفاوتی که داریم، چندان در ایران جا نیفتاده و بعید است به‌راحتی سرمایه‌گذاری پیدا شود. به همین دلیل خودمان هم با سرمایه‌گذار خارجی بیشتر موافق هستیم. چراکه ماهیت کار ما بیشتر هنری و خلاق است و به نظر می‌رسد سرمایه‌گذار خارجی بهتر جواب دهد.»
توریسم فیلم، محتوای سفارشی و تبلیغی نمی‌سازد
اسکندری می‌گوید رویکردشان در توریسم فیلم، ساخت فیلم تبلیغاتی نیست، بلکه تمام استانداردهای فیلم‌های واقعی و مستند سفر را رعایت می‌کنند. او برای توضیح بیشتر نوع همکاری توریسم فیلم با آژانس‌ها می‌پردازد و می‌گوید: «ما با شبکه‌ای از آژانس‌ها ارتباط داریم، منتها ساختارمان متفاوت است. یعنی چنین نیست که از تورها و توریست‌ها فیلم بگیریم و آن‌ها هم این فیلم را روی بسته‌های تور خود به گردشگران بفروشند. معتقدیم در این کار باید عاشقی کرد تا کاسبی. در غیر این صورت نه توریست‌ها با ما ارتباط برقرار می‌کنند و نه محصول نهایی رضایت‌بخش است.»
او عامل تعیین‌کننده در موفقیت را روانشناسی و شناخت صحیح گردشگران و فرهنگ آن‌ها می‌داند و اضافه می‌کند: «جنبه‌های فنی ساخت فیلم مستند شاید مهم باشد، اما نوع رفتار با توریست مهم‌تر است. یعنی باید به گونه‌ای رفتار کنیم که گردشگر خارجی احساس غریبی نکند، به‌راحتی با دوربین و گروه اخت شود، در لحظه زندگی کند و صادقانه و شفاف احساس خود را نشان دهد.
ما نیز سعی می‌کنیم این موارد را رعایت کنیم. از طرفی نیز چون بیزینسمان خانوادگی است، توریست‌ها راحت‌تر اعتماد می‌کنند. ما در همان ابتدای شروع پروژه خودمان را معرفی می‌کنیم، از آن‌ها رضایت می‌گیریم و رفتارمان نیز به گونه‌ای است که بعد از مدتی، حضور گروه را در جمع خودشان احساس نمی‌کنند.»
اسکندری درباره کیفیت مستندهای توریسم فیلم می‌گوید: «ما در فرایند تولید فیلم با توریست‌ها تعامل نزدیک داریم و از روش‌های خلاقانه و اید‌ه‌محور برای ساخت فیلم‌ها استفاده می‌کنیم. از قبل ساختار و پنل تولید فیلم را می‌چینیم و در طول ساخت فیلم هم سعی می‌کنیم خلاقیت به خرج دهیم. به همین دلیل هر فیلمی که می‌سازیم با فیلم قبلی یا بعدی متفاوت است.»
کمک توریسم فیلم به بازاریابی گردشگری
اسکندری معتقد است مستندنگاری سفر گردشگران خارجی به شناخت بیشتر گردشگری ایران هم کمک می‌کند. او تفاوت‌های فرهنگی ایران با کشورهای دیگر را امتیازی مهم می‌داند که می‌توان با ساخت فیلم‌های مستند آن را نشان داد و برای گردشگری کشور ارزش افزوده ایجاد کرد: «مهم‌ترین رسالت توریسم فیلم این است که ایران را به دنیا نشان دهیم. بسیاری از توریست‌هایی که به ایران می‌آیند و ما فیلم آن‌ها را تهیه می‌کنیم، از سفرشان لذت می‌برند و چون مستندنگاری سفرشان را در اختیار دارند، می‌توانند آن را به اشتراک بگذارند.
تلویزیون و صداوسیما هزینه‌های هنگفتی می‌کنند تا فیلمی درباره گردشگری کشور برای مخاطبان غیرایرانی بسازند، اما نهایتا در شبکه جام‌جم به نمایش درمی‌آید که اصلا دیده نمی‌شود. اما در مستندنگاری سفر چون توریست‌ها خودشان بازیگر فیلم هستند، طبیعتا مایلند آن را به دیگران هم نشان دهند. با این نمایش دادن‌ها در جمع‌های دوستانه یا خانوادگی، جاذبه‌های تاریخی و طبیعی و فرهنگ و رسوم ایران هم به نمایش درمی‌آید. یعنی عملا این فیلم‌ها تبدیل به نوعی بازاریابی برای صنعت گردشگری می‌شود.»
لینک کوتاه: https://karangweekly.ir/b1f3
