تکرار تجربه دات‌کام درباره رمزارزها

بازار رمزارزها در حال تجربه روزهای پرهیجانی است؛ آنهایی که قبل از این ریزش‌ها از بازار خارج شده‌اند، از تصمیم به‌موقع و هوشمندانه خود راضی‌اند و آنهایی که در بازار مانده‌اند، در حالتی از شوک و تأسف به سر می‌برند. کسب‌وکارهای رمزارزی دنیا هم حال خوبی ندارند. نمی‌دانم می‌شود این روزهای سخت کسب‌وکارها را با دوران شکست حباب دات‌کام مقایسه کرد یا خیر.

از اواخر سال میلادی گذشته روند کاهش قیمت رمزارزها شروع شده و این بازار از آن زمان روز خوش به خود ندیده است. گویا تمام عوامل دست به دست هم داده‌اند تا صدای شکسته‌شدن یک صنعت شنیده شود. برخی که همواره منتقد جدی رمزارزها بودند و این شکل جدید پول را به‌عنوان چیزی پوچ می‌خواندند، امروز صدای بلندتری دارند و آوای «دیدید که گفتم»شان گوش هر شنونده‌ای را کر می‌کند. این روزها قطعاً دوران خوش مینمالیست‌هاست.

این روزها کسب‌وکارهایی که تمرکز خود را روی رمزارزها قرار داده‌اند، در شرایط نامناسبی هستند؛ کسب‌وکارهایی که قمار بزرگی روی رمزارزها کرده‌اند و بنیان‌گذاران‌شان سال‌هاست تمرکز خود را بر این بخش گذاشته‌اند، کارکنان آنها پیشنهادهای شغلی از بهترین کمپانی‌های فناوری را به امید پتانسیل بالای رشد این بازار رد کرده‌اند و از طرف دیگر سرمایه‌گذارانی که گفته می‌شود فقط در سال گذشته میلادی در مجموع بیش از ۳۴ میلیارد دلار در کسب‌وکارهای رمزارزی سرمایه‌گذاری کرده‌اند.

بعد از اینکه جهان از بحران کرونا گذر کرد و در حال بهبود اوضاع اقتصاد دنیا بودیم، حالا خبرهایی می‌خوانیم از تعدیل نیرو در کسب‌وکارهای رمزارزی دنیا. شرایط نامناسب بیت‌کوین و سایر کوین‌ها تمام زنجیره ارزش این صنعت را تحت تأثیر خود قرار می‌دهد. تمام کسانی که در این صنعت، از ماینینگ گرفته تا صرافی‌ها در حال فعالیت هستند، با خطر از دست دادن شغل‌شان مواجه شده‌اند.

همین حالا هم کم‌کم این اتفاق در حال رخ‌دادن است. کوین‌بیس اخیراً ۱۸ درصد از نیروی کار خود را اخراج کرده، آن هم در سالی که برنامه گسترش فعالیت‌هایش را داشت. کسب‌وکارهای دیگری هم هستند که برای جلوگیری از ورشکستگی خود چاره‌ای جز تعدیل نیروهای خود نداشتند.

در دورانی که سایر شرکت‌های فناوری دنیا هم حال و روز خوشی ندارند و شاهد سقوط ارزش سهام این شرکت‌ها هستیم، قطعاً کسانی که با جذب در کسب‌وکارهای رمزارزی فرصت‌های شغلی در سایر کسب‌وکارها را از دست داده‌اند، اکنون شرایط سختی را برای یافتن شغل جدید سپری می‌کنند.

شاید بتوان این دوره سخت رمزارزها را با حباب دات‌کام مقایسه کرد. در بحران دات‌کام شرکت‌های فناوری که جان سالم به در بردند، امروز بعد از چندین دهه نه‌تنها بقای خود را حفظ کرده‌اند، بلکه بزرگ‌تر هم شده‌اند. شاید این اتفاقی است که در دنیای رمزارزها هم شاهدش خواهیم بود. آنها که قدرت استقامت بالاتری دارند، می‌مانند و برخی دیگر نابود می‌شوند.

اما حتی در بدترین حالت ممکن و با تصور اینکه تمام کوین‌ها روزی ارزش خود را از دست بدهند، نمی‌توان منکر تحولی شد که این ساخته دست انسان در نوع نگاه بشر ایجاد کرد. نظم جدید پولی گرچه به اندازه اختراع «پول» انقلاب ایجاد نکرد، اما قطعاً به تغییر مسیر مهمی در اندیشه انسان منجر شد.