دیدن ایران از آینه جهان همیشه مطلوب نیست، مگر اینکه دربهدر به دنبال نوآوری باشید. در دنیای برندهای برتر یک اصل هست که بیبروبرگرد کار میکند. اینکه باید تغییر کنی وگرنه میبازی. دیدن لیست فورچون 500 در فاصله سالهای 1990 تا 2020 بهخوبی ثابت میکند با چه دنیایی روبهروییم.
در دنیای تولید ثروت، برندها هر روز با تغییر ساعت خود را تنظیم میکنند. هرکس غیر از این شیوه فکر کند، حذف میشود. آمار شاهد ماست و تاریخ هم گواه این ادعا. در سال 1990 بیش از 17 درصد از 500 برند برتر جهان از صنایع نفت، پتروشیمی و سوختهای فسیلی بودند. 16 درصد دیگر به صنعت خودرو تعلق داشت و صنایع تجهیزات الکترونیک هم با 13 درصد پشت سر این دو بخش قرار گرفته بود.
صنایعی مثل غذا، مواد شیمیایی و فلزات نیز به ترتیب با سهمهای 8، 8 و 7 درصدی در رتبههای بعدی قرار داشتند. بنابراین 70 درصد از 500 شرکت برتر را برندهایی تشکیل میدادند که در این بخشها فعال بودند. الان اما استارتاپها، تکشاخهای حوزه فناوریهای دیجیتال و رمزارز یا غولهای تجارت آنلاین و شبکههای اجتماعی بازی را در دست گرفتهاند.
در واقع زمین بازی بهکل تغییر کرده و چین به صحنهگردان اصلی این میدان تبدیل شده است، در حالی که ژاپن، اتحادیه اروپا و ایالات متحده بخشی از قلمرو خود را به حریف واگذار کردهاند.
کل 500 شرکت در حالی 33 تریلیون درآمد دارند که سودی دو تریلیون دلاری را در سال 2020 عاید 32 کشور کردهاند. امروز چین در فهرست 500 برند برتر فورچون در جهان 124 نماینده و ایالات متحده آمریکا 121 برند دارد. فرانسه و آلمان هم هرکدام حدودا 30 برند.
آمریکاییها البته به مدد سودآوری و درآمدزایی ناشی از سیطره فناوری دست بالا را دارند، ولی مشخص است که بازی را دارند به چین واگذار میکنند. برندهای دو کشور درگیر جدالی تمامنشدنی بر سر عرضه نسلهای تازه از فناوریهای فراگیر هستند که در عین کارایی، خریدار بیشتری داشته باشد.
این بازی حالاحالاها ادامه دارد. از یک سو آمریکا قصد دارد با طرح چند صد میلیارد دلاری بایدن، زیرساختهای فناوری کشور را متحول سازد و چین را در هدف خود ناکام بگذارد.
از دیگر سو هزینه ارزان تولید و شروع کسبوکار در چین در کنار طبقه متوسطی که بهسرعت در حال رشد است، سوخت موتور قدرتمند اقتصاد چین است. پاندمی فعلا علیه آمریکا کار میکند. بازیگران کوچک و بزرگ لیست 500 برند سخت فعالند و کماکان جایگاه خود را با بهروزرسانی محصولات نوآور تغییر میدهند. ما هم باید هرچه زودتر به این بازی بپیوندیم. وقت تنگ است.