کارنگ رسانه اقتصاد نوآوری است. در کارنگ ما تلاش داریم کسبوکارهای نوآور ایرانی، استارتاپها، شرکتهای دانشبنیان و دیگر کسبوکارها کوچک و بزرگی که در بخشهای مختلف اقتصاد نوآوری در حال ارائه محصول و خدمت هستند را مورد بررسی قرار دهیم و از آینده صنعت، تولید، خدمات و دیگر بخشهای اقتصاد بگوییم. کارنگ رسانهای متعلق به بخش خصوصی ایران است.
مهمترین کاربردهایی که هوش مصنوعی مولد در تخصص و شغل افراد ایجاد کرده چیست؟ یا آیا واقعیت دارد که با توسعه هوش مصنوعی، آینده بشریت در خطر است؟
اینها سؤالهایی بود که در پنل تأثیر چت جیپیتی و فناوریهای مرتبط بر آینده کسبوکارها مطرح شد و حاضران در آن سعی کردند به آن پاسخی دهند.
در این پنل نظرها در مورد تأثیر هوش مصنوعی بر دانش افراد و کسبوکارها به دو دسته تقسیم میشد؛ گروهی باور داشتند که هوش مصنوعی دانشجویانی بدون عمق و قدرت حل مسئله تربیت کرده است. در واقع افراد دیگر تفکر نمیکنند و چت جیپیتی به اولین راهحل آنها تبدیل شده است. به باور این گروه هوش مصنوعی به فضای آکادمیک آسیب بدی زده و آنها نگران فارغالتحصیلان بیسواد هستند.
در مقابل گروهی دیگر از افراد حاضر در این پنل معتقد بودند که هوش مصنوعی و ابزارهایی مانند چت جیپیتی کمک میکنند کارهای سطح پایین به ماشین سپرده شود و در عوض انسان سراغ کارهای سطح بالاتر برود. این گروه باور داشتند که شیوههای پیشین منسوخ شدهاند و نگرانی باید به محتوای مباحث آموزشی معطوف باشد نه استفاده دانشآموزان از چت جیپیتی.
موافقان هوش مصنوعی در این پنل معتقد بودند که هوش مصنوعی راهی برای تغییر روشهای قدیمی و استفاده از روشهای نوآورانه و جدید است.
پیشبینیهای تلفیق هوش مصنوعی و صنایع
دومین رویداد تجربهمحور هوش مصنوعی در صنعت توسط کارگزاری مفید با پنلی با عنوان «تأثیر چت جیپیتی و فناوریهای مرتبط بر آینده کسبوکارها» برگزار شد.
محمدحسین رهبان، عضو هیئتعلمی دانشگاه شریف؛ سهیل مقدم، معاونت فناوری دیجیکالا؛ زینب برزگر، عضو هیئتعلمی دانشگاه علوم پزشکی ایران و علی زارعزاده، راهبر تیم داده و هوش مصنوعی کارگزاری مفید، مهمانان و محمد شکوهی، دانشمند ارشد مایکروسافت میزبان این نشست تخصصی بودند.
در ابتدای این پنل تمام اعضای این نشست بر این مورد اتفاق نظر داشتند که حوزه هوش مصنوعی هنوز متخصصی که از فردای آن آگاه باشد ندارد. در همین راستا در جریان این نشست نظرسنجی آنلاینی برگزار شد که در آن از حضار در همایش درباره تأثیر هوش مصنوعی بر صنایع پرسیده شد. ۴۱ درصد شرکتکنندگان معتقد بودند که بیشترین تأثیر هوش مصنوعی بر حوزه آموزشی است و صنعت مالی با ۱۳.۳ درصد، هنر با ۱۲.۸، سرگرمی با ۱۲.۳ درصد، سلامت با ۹.۷، تولید با ۶.۲ درصد، خردهفروشی با ۲.۶ درصد و حملونقل با ۲.۱ درصد در مراتب بعدی قرار دارند.
دانشی کاذب به نام چت جیپیتی
در این نشست زینب برزگر، عضو هیئتعلمی دانشگاه علوم پزشکی ایران اعلام کرد که حوزه پزشکی بهعنوان حوزهای که وابسته بهسلامت و جان انسانهاست، همیشه با کمبود دیتا مواجه بوده است. به باور او حالا هوش مصنوعی به تولید تصویر کمک کرده است. از نگاه او، در آیندهای نهچندان دور ممکن است حتی هوش صنعتی مولد مسیر تشخیص پزشکی را تغییر دهد.
او در این مورد گفت: «خروجی هوش مصنوعی هم در بخش صنعت و هم بخش آکادمیک مشهود است. تنها چالش و مخاطره آن، قابل اتکا بودن آن و انحراف مسیر درمان است.»
برزگر توضیح داد که حوزه پزشکی به تطابق تصاویر نیاز دارد و تصاویر هوش مصنوعی میتواند مرجع انسانهای سالم برای شناسایی بیماریها باشد. به اعتقاد او، هوش مصنوعی دانشجویانی بدون عمق و قدرت حل مسئله تربیت کرده است. افراد دیگر تفکر نمیکنند و چت جیپیتی به اولین راه حل افراد تبدیل شده است. به باور او بهکارگیری چت جیپیتی در حوزه یادگیری مؤثر است، اما باید مراقب ازبیننرفتن قوه تفکر بود.
کاهش هزینهها با هوش مصنوعی
سهیل مقدم، معاون فناوری دیجیکالا نیز در این پنل با اشاره به کارکردهای هوش مصنوعی در دیجیکالا گفت: «در این شرکت تیمی برای تفکر و استفاده از کارکردهای آن تشکیل شده و این مجموعه نیز در فرایند راستیآزماییها و تشخیص اصالت کالاها از هوش مصنوعی استفاده میکند و در جستوجوی سایر کارکردهای آن هستند.»
به گفته او یکی از کاربردهای هوش مصنوعی برای دیجیکالا، تولید جعبه به اندازه کالا است که با این کار هم مصرف کاغذ کاهش پیدا میکند و هم هزینهها برای بیزینس مدیریت میشود.
محمدحسین رهبان، عضو هیئت علمی دانشگاه شریف، بیشتر از کاربردهای معمول هوش مصنوعی صحبت کرد و به پردازش متن و تغییر حالات آن به شکلی رسمی اشاره کرد. رهبان بر این باور بود که برای نوشتن مقالات میتوان از هوش مصنوعی استفادههای متنوعی کرد.
زینب برزگر در مقابل این صحبتها اعلام کرد: «نباید به هوش مصنوعی وابسته شویم و پژوهش و خواندن و مطالعه را رها کنیم. ما قبلاً برای یک مقاله ماهها بررسی میکردیم، اما اکنون داستان عوض شده و این مسئله خصوصاً در فضای آکادمیک آسیب بدی است و من نگران فارغالتحصیلان بیسواد هستم.»
علی زارعزاده، راهبر تیم داده و هوش مصنوعی کارگزاری مفید نیز اعلام کرد نباید به هوش مصنوعی نگاه صرفاً منفی داشت. او در این زمینه گفت: «من فکر میکنم کارهایی که امروز چت جیپیتی انجام میدهد خوب است و ما بهعنوان نیروی انسانی، باید سراغ کارهای سطح بالاتر برویم. دقیقاً مانند همه انقلابهایی که پشت سر گذاشتیم. مگر بد است؟ الآن دیگر خودمان شخم نمیزنیم و ماشین این کار را انجام میدهد. هوش مصنوعی هم دقیقاً همین است.»
او ادامه داد: «یک مهندس نرمافزار باید برخی مهارتهای پایه و مهارتهای سطح بالا داشته باشد. از نظر من، ما همیشه باید پایهها را بلد باشیم. ولی وقت خود را صرف کارهای سطح پایین نکنیم و آنها را به ماشینها بسپاریم.»
ایجاد صنایع موازی برای رفع مخاطرات روندهای جدید
در ادامه محمد شکوهی، دانشمند ارشد مایکروسافت و مدیر پنل عنوان کرد که در کنار این مزایا بسیاری از متخصصان نگران آینده بشریت هستند. برزگر در واکنش به این جمله گفت: «در محیطهای آکادمی افراد زیادی با دانش کاذب روبهرو شدهاند و پرسش از چت جیپیتی به منبع تحقیقات آنها تبدیل شده است. نوشتن مقاله با هوش مصنوعی و اضافهکردن اشتباهات انسانی به آن، آینده صنایع و بازار کار را به نابودی نزدیک کرده است.»
مقدم در مخالفت با این دیدگاه توضیح داد: «در برههای از زمان استفاده از پرینتر لیزری به دلیل کمبود اطلاعات کافی ممنوع اعلام شده بود. جهان و فناوری دائم در تغییرند و در کنار هر صنعت، صنایعی برای رفع چالشها ایجاد میشود. نگرانی همیشه نسبت به صنایع جدید وجود دارد، اما نوع آموزش و روش یادگیریها تغییر کرده است. شیوههای پیشین منسوخ شدهاند و نگرانی باید به محتوای مباحث آموزشی معطوف باشد نه استفاده دانشآموزان از چت جیپیتی.»
زارعزاده نیز با تأیید صحبتهای او ادامه داد: «وجود هوش مصنوعی و چت جیپیتی اطلاعات پایه را در اختیار انسان قرار میدهد و در مقابل انسان به لایههای بالاتر و اقدامات سطح بالاتری میرسد. مثال آن ماشینحساب است. تمام ما چهار عمل اصلی را بلدیم اما دیگر زمان را برای ضرب و تقسیمهای چندرقمی هدر نمیدهیم.»
به گفته او، فناوری شمشیر دولبه است و نباید به دلیل تهدیدها، خود را از مزایای آن محروم کنیم. زارعزاده معتقد است نحوه ارزیابیها در محیط آموزشی باید از داشتن پاسخ مشخص به سؤالاتی با تفسیرهای گوناگون تغییر شکل دهد تا افراد خلاقتری داشته باشیم.
از نگاه رهبان، سیستم آموزشی به دو بخش تبدیل خواهد شد و برخی مراکز به دلیل مقاومت در برابر تغییر شیوههای ارزیابی، بیاعتبار خواهند شد: «مؤسسات و دانشگاهها باید رویکرد ارزیابی را از حالت الزام به پاسخ مستقیم، به شکل پروژههایی دربیاورند که بهوسیله ابزار چت جیپیتی به سرانجام میرسد.»
زارعزاده بار دیگر تأکید کرد که با هوش مصنوعی تعریف خلاقیت تغییر میکند. هوش مصنوعی کارهای پایه را انجام میدهد و افراد بر سطوح بالاتر هر فعالیت متمرکز میشوند. مقدم در واکنش به صحبتهای او گفت: «واژه سطح بالا و پایین در مفهوم فناوری اشتباه است و موضوع تنها تفاوتی است که ایجاد شده است.»
برزگر در همین راستا توضیح داد که تغییر تعریف خلاقیت با پیشرفت علم تغییر میکند، مانند عکاسی که جایزه بهترین عکس را از آن خود کرد و سپس اعلام کرد که خودش تصویر را به کمک هوش مصنوعی خلق کرده، این مصداق خلاقیت و تغییر است که اتفاقاً به موفقیت منجر شده است.
در ادامه پنل زارعزاده در پاسخ به سؤالی مبنی بر استفاده از چت جیپیتی برای پیشبینی بازار سرمایه گفت: «این ابزار میتواند راهنمای تحلیلهای فاندامنتال باشد. در واقع سرمایهگذار با هوش مصنوعی میتواند به جای بررسی اطلاعات شرکتها و صورتهای مالی آنها، به اطلاعاتی تجمیعشده دسترسی داشته باشد. اما برای ارائه تحلیل تکنیکال، هوش مصنوعی هنوز به این پیشرفت نرسیده است.»
توصیههایی برای علاقهمندان به برنامهنویسی در عصر هوش مصنوعی
محمد شکوهی گفت که برای بسیاری از افراد این سؤال مطرح است که با وجود چت جیپیتی هنوز میتوان وارد حوزه برنامهنویسی و یادگیری آن شد یا نه؟ در این راستا رهبان پیشنهاد کرد افراد به جای کد زدن، چککردن کدها را یاد بگیرند و سعی کنند با معماری آنها آشنا شوند. مقدم نیز در تأیید این پیشنهاد توضیح داد که نباید از کمبود دیتا و کدهای اشتباهی که خروجی هوش مصنوعی است غافل شد. قطعاً متخصصانی باید برای صحتسنجی کدها وجود داشته باشند.
چت جیپیتی نیز در راستای این صحبتها و در پاسخ به این سوال گفت: «چت جیپیتی میتواند به شما در تولید کد کمک کند، اما یادگیری برنامهنویسی هنوز مفید و ضروری است. در آیندهای نزدیک نقش برنامهنویسان همچنان مهم خواهد بود. فناوریهای جدید و نوآوریها نیاز به افراد متخصص در زمینه برنامهنویسی دارند. همچنین فهم درستی از روشهای برنامهنویسی و قابلیت حل مسائل با کدنویسی، مهارتهایی هستند که با تجربه و عملکرد در این حوزه بهبود پیدا میکنند؛ پس بهتر است که برنامهنویسی را در راه توسعه حرفهای خود ادامه دهید.»