کارنگ رسانه اقتصاد نوآوری است. در کارنگ ما تلاش داریم کسبوکارهای نوآور ایرانی، استارتاپها، شرکتهای دانشبنیان و دیگر کسبوکارها کوچک و بزرگی که در بخشهای مختلف اقتصاد نوآوری در حال ارائه محصول و خدمت هستند را مورد بررسی قرار دهیم و از آینده صنعت، تولید، خدمات و دیگر بخشهای اقتصاد بگوییم. کارنگ رسانهای متعلق به بخش خصوصی ایران است.
بیش از یک سال است که تپسی وارد بازار سرمایه شده، اما در این یک سال و در مدت ورود تپسی به بازار سرمایه و بورس چه بر تپسی گذشته؟ محمدمهدی صادق، عضو هیئتمدیره تپسی مهمان این برنامه «اتاق آبی» بود تا رودررو با میثم سلیمانی، سردبیر رسانههای دیجیتال راهکار درباره تجربه یک سال حضور تپسی در بازار سرمایه بگوید.
در این برنامه همچنین درباره موضوعات جنجالی تپسی با رقیب خود اسنپ، سؤالاتی پرسیده شد و موضوعاتی همچون ادعای دو رقیب در سهم بازار تاکسیهای اینترنتی و نیز شکایت تپسی از اسنپ در شورای رقابت مورد بررسی قرار گرفت.
صادق همچنین درباره ورود هوش مصنوعی به کسبوکار تپسی و چگونگی کاربرد این فناوری از ابتدای کار تپسی تا امروز گفت و در آخر پیشبینی تقریبی از سهم بازار تپسی در آینده ارائه داد.
آنچه بر تپسی در یک سال گذشته رفت
سلیمانی در ابتدای برنامه، موضوع ورود تپسی به بورس و بازار سرمایه که بیش از یک سال هم از آن میگذرد را مطرح کرد. او در ادامه از صادق خواست تا از آنچه در این یک سال بر تپسی گذشته و سختیها و آسانیهای این مدت بگوید.
صادق در ابتدا گفت: «سختی کار بیشتر در ابتدای ورود ما به بازار سرمایه بود، اما بعد از ورود دیگر سختیها کم شد. به هر حال شرکت بورسی تفاوتهایی دارد و باید یکسری الزامات در آن رعایت شود، اما ما چون مسئله را از گذشته بررسی کرده بودیم از این جهت سختیهای زیادی بر ما تحمیل نشد.
از جهت دیگر شما وقتی به بازار سرمایه قولهایی میدهید باید به آنها پایبند باشید، اما تپسی همیشه نسبت به سرمایهگذاران یک شرکت خوشقول بوده است و از این جهت نیز با مشکلی روبهرو نشدیم. ما در یک سال گذشته توانستیم به تمام قولهایی که داده بودیم عمل کنیم و حتی در برخی موارد عملکرد خیلی بهتری هم داشته باشیم.»
سلیمانی در ادامه پرسید: «گزارش عملکرد شما در تیرماه نشاندهنده عدد ۹۱ میلیارد کسب درآمد است. این عدد در موقعیت یک سال پیش شما که میتوان گفت آستانه ورود شما به بورس بود، ۵۱ میلیارد تومان بوده است. این یعنی شما یک افزایش حدود ۷۰درصدی در درآمد خود داشتهاید. اگر شما وارد بورس نمیشدید الان این عدد چقدر بود؟»
محمدمهدی صادق در پاسخ گفت: «ورود ما به بورس همزمان بود با جذب سرمایه ما. یعنی در آن زمان ما توانستیم با جذب سرمایهای که داشتیم به ۱۶ شهر جدید ورود کنیم و در شهرهایی هم که حضور داریم بتوانیم مارکتینگ بهتری انجام دهیم. اگر ورود به بورس و همزمانی جذب سرمایه برای ما رخ نمیداد، رشد تپسی نصف آن چیزی بود که امروز اتفاق افتاده است. مهمترین مسئله هم برای ما ورود سرمایه بود. در واقع جذب سرمایه رشد ما را در بورس تسهیل کرد. همه شرکتهای استارتاپی و به طور کلی همه کسبوکارها نیازمند جذب سرمایه هستند.»
در ادامه سلیمانی در خصوص توقف جذب سرمایه چندساله تپسی پرسید و مطرح کرد: «اگر تپسی جذب سرمایه را در آن سالها متوقف نمیکرد میتوانست به رشد امروزی خود برسد یا نه؟ و اینکه اساساً دیگر تپسی نیازی برای ورود به بورس داشت؟»
صادق نیز در جواب گفت: «ورود تپسی به بورس دروازه جدیدی برای تپسی باز کرد که در آینده میانمدت و بلندمدت تپسی تأثیرگذار است. به نظر من این جذب سرمایه تأثیر بزرگتری هم دارد و برای کل اکوسیستم یک امیدواری به وجود میآورد زیرا به هر حال در ورود سرمایه امید و انگیزهای باید وجود داشته باشد و آن هم این است که خروج سرمایه هم اتفاق بیفتد. عملاً تپسی با ورود خود به بورس جذابیت اکوسیستم را برای سرمایهگذاران بیشتر کرد.»
در ادامه صادق در خصوص ورود به بورس و اینکه آیا این مسئله باعث جدایی تپسی از اکوسیستم استارتاپی شده یا نه توضیح داد: «بله. هم مسیر خود را عوض کرده و هم در ادامه میتواند تیکت سایز را تغییر دهد.»
مسئلهای که بعد از ورود تپسی به بورس انتظار میرفت ورود دیگر کسبوکارها به این حوزه بود. اما عملاً این اتفاق نیفتاد.
سلیمانی دلیل این اتفاق را از صادق پرسید و او در پاسخ گفت: «این موضوع البته برای من چندان قابل انتظار نبود زیرا خود تپسی هم حدود دو سال و نیم تا سه سال در روند پیوستن به بورس بود. درست است که ورود تپسی به بورس احتمالاً این مسیر را برای دیگران آسانتر میکند اما به این صورت نخواهد بود که مثلاً مسیر سهسالهای که ما طی کردیم برای دیگر استارتاپها تبدیل به شش ماه شود. به علاوه اینکه تپسی از ابتدا پیشبینی این موضوع را میکرد و آمادگی لازم را داشت.
ممکن است دیگر استارتاپها به دلیل نداشتن آمادگی لازم حتی زمان بیشتری را نسبت به تپسی برای ورود به بورس نیاز داشته باشند. به همین خاطر من فکر میکنم زمان یکساله ورود ما به بورس زمانی چندان طولانی برای پیوستن دیگر استارتاپها به بورس نیست و من پیشبینی میکنم که استارتاپهای دیگر نیز بهزودی به بورس خواهند پیوست.»
سوپراپلیکیشن تپسی
سلیمانی در ادامه مطرح کرد: «تپسی حدود ۸۷ میلیارد تومان از کارمزد سفیران در ماه گذشته درآمد داشته و میتوان گفت عمدهدرآمد تپسی هم از همین راه است. با توجه به شرایط امروزی شما، مسیرهای درآمدی دیگری را نیز برای تپسی در نظر گرفتهاید؟»
صادق در پاسخ گفت: «زمانی هست که ما در خصوص هسته مرکزی کسبوکار صحبت میکنیم و طبیعتاً تمام درآمدهای ما از طریق کارمزد سفیران خواهد بود و تنوع سرویسدهی ما منجر میشود کارمزدهای متنوعی دریافت کنیم. اما اگر تپسی را بهعنوان یک سوپراپ یا اکوسیستمی در نظر بگیریم که شامل بیزینسهای مختلف میشود، قطعاً تا پایان سال مالی محل درآمد تپسی از قسمتهای دیگر و جدا از کارمزد سفیران هم خواهد بود. برای مثال بیزینس تپسیپک ما که بهتازگی راه افتاده و نوع سرویس و کارمزد آن کاملاً متفاوت است.»
صادق در ادامه درباره تصمیم تپسی مبنی بر ایجاد یک سوپراپ و رقابت در این زمینه با اسنپ گفت: «ما سوپراپلیکیشن خواهیم ساخت، اما احتمالاً در حوزهای که قصد ایجاد سوپراپ را داریم، اسنپ رقیب اصلی ما نخواهد بود. ما در خردهفروشی با اسنپ رقابت کردهایم و خواهیم کرد و این احتمال وجود دارد که در حوزههای دیگر نیز این رقابت را ادامه دهیم اما در ادامه مسیر ما در سگمنتهایی حضور خواهیم داشت که لزوماً اسنپ رقیب ما نخواهد بود. برای مثال به طور مشخص سرویس تپسیپک حوزهای است که اسنپ وارد آن نشده است.»
صادق ادامه داد: «اگر بخواهم مسیر این سوپراپ را هم کمی مشخص کنم، باید بگویم ما یکسری سرویسهای لجستیکی داریم که سوپراپ دارای آن خواهد بود و در نهایت شکلی از حملونقل در آن وجود خواهد داشت و در آخر هم یکسری سرویسهای مالی را ارائه خواهیم داد. قرار است وارد فضای فینتک شویم؛ به این معنی که یک اعتبار جایزهای روی مانده پول کیف پول افراد میدهیم که این در نهایت منجر به ارائه خدمات اینوستمنتی به افراد خواهد شد.»
سلیمانی در این باره پرسید: «جایزه کیف پول شما به چه معناست؟ به معنای سود است یا نه؟»
صادق در پاسخ گفت: «از این جهت اعتبار است که در تپسی قابل مصرف کردن است. میتوان از آن بهعنوان سود هم تعبیر کرد، اما به آن معنا که پول نقدی باشد که در شبکههای بانکی هست و قابل استفاده است نیست؛ منتها ممکن است در آینده به این سمت هم پیش برویم.»
شکایتهای تپسی علیه رقیب خود، اسنپ
صادق در ادامه در خصوص شکایتهای تپسی علیه اسنپ در شورای رقابت گفت: «اکنون ما یک شکایت اصلی داریم و شکایت دیگری در این مقیاس را در مراجع قانونی پیگیری نمیکنیم.»
او در خصوص اعداد ادعایی دو رقیب تاکسی اینترنتی در سهم بازار گفت: «متأسفانه روش مناسبی برای اندازهگیری سهم بازار وجود ندارد زیرا در حوزه تاکسیهای اینترنتی رگولاتوری مثلاً مانند شاپرک که در حوزه پرداخت است، نداریم که بخواهد سهم بازار را اندازه بگیرد. طبیعتاً روشهایی که ما برای اندازهگیری سهم بازار به طور اختصاصی داریم را ارائه میدهیم؛ بر اساس روشی هم که از آن استفاده میکنیم سهم بازار ما ۲۰ درصد است.»
صادق در ادامه درباره روش به دست آوردن سهم بازار در تپسی گفت: «مبنای سهم بازار در چنین بازاری که دیتای دیگری نداریم، برمبنای سروی است، اما آنچه تپسی برای به دست آوردن بازار در کنار این موضوع استفاده میکند و برای صحتسنجی سهم بازار تپسی استفاده میشود، مقایسه اعداد و ارقامی است که روی کدال منتشر میشود و تپسی این اعداد را با اعداد گذشته خود مقایسه میکند.
شرکتی که تا این حد رشد درآمد داشته، قطعاً سهم بازار بیشتری هم دارد زیرا نمیشود که درآمد رشد داشته باشد اما سهم بازار ۲۰ درصد بماند و احتمالاً بیشتر از ۲۰ درصد دارای سهم بازار هستیم.»
او در ادامه درباره نقش تورم در افزایش درآمد تپسی گفت: «موضوعی که ما بیشتر بر آن تمرکز داریم بحث شفافیت است. دیتاهای تپسی شفاف و قابل استنتاج است و از این جهت میتوانم تأکید کنم که بخش عمدهای از افزایش سهم بازار مربوط به افزایش حجم عملیات است و بخش کوچکی از آن به خاطر موضوع تورم است.»
نقش هوش مصنوعی در تپسی
سلیمانی در ادامه درباره ورود هوش مصنوعی به تپسی و اضافه کردن گزینه «از من بپرس» به واسطه هوش مصنوعی پرسید و مطرح کرد که این گزینه در تپسی چقدر کمککننده بوده است.
صادق در پاسخ گفت: «گزینه «از من بپرس» و هوش مصنوعی تقریباً دو داستان متفاوت در تپسی دارند اما با یکدیگر مرتبط هم هستند. هوش مصنوعی در تپسی تقریباً از روز اول با آن زاده شد و در طول زمان حضور پررنگتری پیدا کرد. درواقع اکنون هوش مصنوعی در کسبوکار روزانه تپسی حضور دارد. اما «از من بپرس» به عنوان فیچری به تپسی اضافه شد که هم توجه تپسی را به هوش مصنوعی نشان دهد و هم نشاندهنده این باشد که ما در مسیر رسیدن به سوپراپ از هوش مصنوعی استفاده خواهیم کرد. ما یکی از پایههای رشد تپسی را فعالیت در حوزه هوش مصنوعی خواهیم دید و پررنگتر شدن این موضوع را در تپسی خواهیم داشت.»
پیشبینی سهم بازار تپسی
سلیمانی در آخر از صادق خواست تا پیشبینیای از سهم بازار تپسی از آینده ارائه دهد.
صادق پاسخ داد: «هدفگذاری های ما طبیعتاً بر اساس تارگتهای ابسولوت خودمان است. این تارگت هم مشخص است و در مجمع هم اعلام کردیم که پیشبینی میکنیم فروش تپسی در آینده تقریباً دوبرابر خواهد شد.
یعنی از ۶۲۰ میلیارد به نزدیک ۱۲۰۰ میلیارد با افزایش مواجه خواهد بود که بخشی از آن مربوط به تورم و بخشی دیگر مربوط به افزایش حجم عملیات خواهد بود. اما اینکه سهم بازار چقدر خواهد بود پیشبینی سختی است زیرا اقدامات رقیب را نمیدانیم اما به هر حال اینکه درآمد افزایش ۱۵۰درصدی داشته باشد اما سهم بازار ثابت بماند، امری محال است. در نهایت من فکر میکنم نسبت به اکنون در سهم بازار با رشد ۲۰ تا ۳۰درصدی مواجه خواهیم بود»